GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

VU Magazine 1980 - pagina 70

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VU Magazine 1980 - pagina 70

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

1 ^ magazine 24 Gereformeerde grondslag Tot vandaag is de waardering voor het w o o r d gereformeerd wisselend maar in het algemeen niet zo positief. Je komt het onder meer tegen in de Nederlandse letterkunde en ook hier staat het vaak niet zo hoog aangeschreven. In het in de jaren dertig verschenen boek van Anne de Vries antwoordt de broer van Bartje op de vraag of hij gek is nog met: nee, gereformeerd, maar latere schrijvers hebben minder waardering voor het woord: Jan Wolkers en Maarten 't Hart zien de gereformeerden toch minstens als bekrompen en vaak als huichelachtig. Over een gereformeerde d o m i nee die zelf graag een borrel lustte: „Toen hij bij ons kwam begon hij zijn kortstondige verblijf met de zuivering van de cafe's. En elke avond liep hij, nadat hij uit die cafés de gereformeerde drinkers had verwijderd, op weg naar huis onder mijn raam langs en dan zong hij luidkeels een psalm." (Maarten 't Hart, Het v r o m e volk, biz. 66) En Jan Wolkers over (de gereformeerde) Colijn en diens politiek: „Want dat (het geld) is de God van dat kristelijk krepuul. Keihard zilvergeld. Belastingplaatjes bij elkaar gestolen van het werkloze steuntrekkende teringvolk. (De Walgvogel, bIz. 10). Volgens bijgaand lijstje noemen nog meer dan één miljoen Nederlanders zich gereformeerd, al zijn ze verspreid over een zevental kerken. Daarnaast zijn er een groot aantal geloofsgemeenschappen onder een andere, soms verwante naam.

Gereformeerden in cijfers Zo ziet de gereformeerde gezindte er thans in Nederland uit (ledencijfers van 1 januari 1978): gereformeerde kerken geref. kerken (vrijgemaakt) Ned. geref. kerken chr. geref. kerken geref. gemeenten geref. gemeenten in Ned. oud-geref. gem. in Ned

874.940 95.450 29.303 73.912 81.265 17.947 ong. 17.000

Totaal bijna 1,2 miljoen. Globaal kan men zeggen, dat driekwart tot de gereformeerde kerken behoort en een kwart tot de zes andere groeperingen samen. Daarmee hebben we overigens nog niet alle gereformeerden o p g e n o e m d . Er zijn ook in de hervormde kerk zeer velen, die zich met nadruk tot de gereformeerde gezindte willen rekenen. De aanhang van de ,,gereformeerde bond in Nederlandse hervormde kerk" kan op een 400.000 geschat worden. (Trouw, 30 mei '79)

Kraakaktie anno 1886 De pogingen van Kuyper en de zijnen om de kerkelijke goederen voor zich te behouden mislukte: voordat ze daarop beslag konden leggen werden ze uit de Nederlandse Hervormde kerk gezet. Een laatste noodsprong werd ondernomen op 6 januari 1886. Op die dag werd de kerkeraadskamer van de Nieuwe Kerk in Amsterdam bezet. Daar werden namelijk belangrijke administratieve gegevens (o.a. het archief) van de kerk bewaard. Men verschafte zich toegang met geweld. Studenten van de VU stonden voor de deur met fakkels op wacht. Dat deze ,,paneelzagerij" veel reakties opriep en aanleiding was tot veel commentaar in de kranten, ligt voor de hand.

Vóór de stichting van de VU is er veel overleg geweest over de naam van de vereniging; algemeen Christelijk, Protestants, Hervormd, Calvinistisch. Men koostenslotte voor Vereniging voor Hoger onderwijs op Gereformeerde grondslag. Deze laatste w o o r d e n staan nog in de naam van de vereniging. Van kort na de opening dateert de uitspraak: ,,Voor ons is Gereformeerd hetzelfde als Christelijk". Men heeft zich dus niet verbonden aan de toen al bestaande Christelijke Gereformeerde kerk, zoals hiervoor al duidelijk w e r d , maar wel aan de orthodoxe richting, die in de kerken leefde. Het w o o r d grondslag kan w o r d e n vervangen door overtuiging, uitgangspunt of beginsel. Vanaf het begin is er in de kring van de VU onduidelijkheid geweest over de vraag, wat men onder Gereformeerde beginselen precies moest verstaan. Daarbij is het enkele keren tot conflicten gekomen, vooral nadat in 1886 opnieuw een afscheidingsbeweging in de Nederlandse Hervormde kerk ontstond. Deze beweging heet de Doleantie en Kuyper, die zelf lid was van de Hervormde gemeente in Amsterdam sf5eelde hierin een belangrijke rol. Hij keerde zich met anderen tegen het beleid van de synode en hoopte, dat velen zich van dat beleid zouden distanciëren. Voordat hij en zijn aanhangers in Amsterdam beslissende stappen konden zetten, o.a. over het overnemen van de kerkelijke bezittingen, die hij toegewezen wilde zien aan de dolerenden, werd hij geschorst en later afgezet. De ommekeer in de Nederlands Hervormde kerk was daarmee mislukt, al verlieten met Kuyper tientallen predikanten en duizenden gemeenteleden de kerk.

Dolerenden De naam dolerenden bleef enkele jaren bestaan; dolerend betekent treurend, men treurde over het verlies van de kerkelijke goederen. In 1882 verenigde deze groep zich met de Christelijke Gereformeerde kerk. De nieuwe naam werd Gereformeerde kerken in Nederland. Deze kerk bestaat

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1980

VU-Magazine | 514 Pagina's

VU Magazine 1980 - pagina 70

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 1980

VU-Magazine | 514 Pagina's