VU Magazine 1981 - pagina 330

ten. Als je dit at, kreeg je kanker, van dat kreeg je een vervet hart, als je weer iets anders blééf eten, ging je dood. Velen zijn voedsel gaan koppelen aan angst, durven niets meer te eten. Anderen zijn immuun geworden voor alle waarschuwingen en slaan kompleet door. Binnen het bureau wordt : menige noot gekraakt over ; het probleem hóe de mensen te benaderen. Natuur; lijk, men heeft er altijd vooral de positieve kanten van • eten willen benadrukken, maar mag je daarom geen " enkel vermanend geluid meer laten horen? : Mevrouw Rijneveld hoort meer bij de ,,positieve" : richting. Ze wijst op voorlichtingsinstanties die de : mensen flink bang hebben gemaakt met hun informa; tie. ,,Dat kan gewoon niet meer", vindt ze, ,,het zou : misschien nog kunnen als je de mensen erbij vertelt ] hoe ze met grote kans op sukses allerlei narigheid ; kunnen voorkomen. Zo kan het nog wel bij bij voor; beeld tandbederf, maar bij hart- en vaatziekten moet • je oppassen. Temeer daar de wetenschap nogal eens '. met wisselende meningen komt. Een tijd terug was er ; de cholesterol-hetze. Nu twijfelt men weer aan de ; noodzaak van toegevoegd linolzuur in ons eten. De : Voedingsraad stelt een onderzoek in. Kortom, men : praat met allerlei onzekerheden vanuit niet bewezen ; stellingen met mensen die wellicht in het geheel geen ; aanleg hebben voor hart-en vaatziekten!" • Het Voorlichtingsbureau heeft zich naar buiten toe J nooit met dergelijke angstverwekkende praat bezig.' gehouden. Altijd werd de positieve waarde van voed; sel aangeprezen. ,,Dooraldie angstaanpraterij is tiet l met de apattiie onder de mensen tiéél erg gewor: den", verzucht mevrouw Rijneveld. Dat komt óók ; omdat er vroeger maar één instantie was die het ; ,,wist" op voedingsgebied: het Voorlichtingsbureau l voor de Voeding. En binnen dat bureau was er ook • maar één autoriteit: professor Den Hartog. Als hij iets ' zei, dan was het zo. Dat gaf zekerheid. '. Maar mét het instellen van een leerstoel voor voeding '. aan de Landbouwhogeschool verschenen er tal van : voedingsingenieurs die over de hele maatschappij ;: uitwaaierden. Mevrouw Rijneveld: ,,Die mensen ge; ven niet alleen vanuit hun funktie, maar ook op grond • van een afwijkende uitleg van dezelfde gegevens, • verschillende voorlichting. Daar worden de mensen • onzekervan."

drinkt, snoept. Na die week volgt een adviesgesprek waarin de ouders en het kind wenken voor betere voeding vernemen die op hun persoonlijke situatie is afgestemd. Ook drs. Frans A. Toors, wetenschappelijk hoofdambtenaar van de vakgroep preventieve en sociale tandheelkunde, is een aantal keren per week ,,op zaal" als kinderen door studenten worden behandeld. Hij verstrekt bij zo'n gelegenheid ideeën voor het voedingsadvies dat kind en ouders meekrijgen. Moeder tekent een week lang braaf aan alles wat kindlief aangereikt krijgt. Daarna neemt ze het boekje ingevuld mee terug. Wie niet beter weet, zou schrikken van wat er stond. De kindertandheelkundigen van de VU weten wél beter en schrikken niet. Zij weten dat dit soort voeding schering en inslag is in maatschappelijke probleemgezinnen. Wat vulde moeder in? De eerste dag:

8.45 u. 1 beker chocolade melk 10.25U. 1 crosantje (broodje) 10.40 u. 1 halve tompoes 11.25 u. 1 blikje coca cola 14.30U. 1 zuurebom 15.20U. 1 kaugompjeMicy Mouse 15.40 u. 2 Weesper Moppen (koekjes kleine) Met 2 kopjes thee en twee schepjes suiker 18.00 u. 1V2 kipfiléé en twee sneetjes bruin brood 20.00 u. 1 milkchace (aardbei) 21.20U. 1 bekertje Coca Cola 23.00 u. 1 klein glaasje Coca Cola 23.45 u. Beschuit met melkhagelslag en Era boter Deze droom van snoep- en snackgrage kinderen wordt zeven dagen lang pijnlijk nauwkeurig geregistreerd. De voorlaatste dag: bij opstaan glas Cola 11.00 u. 1 blikje Cola 12.00U. klein stokbrood 13.05U. 1 crosantje 14.00 u. 4 dropje's bentie 15.00U. 1 koekje Weesper Mopen 18.00 u. Bord patat met salata slasaus en 2 croceten 22.00 u. 1 glas Cola 23.00 u. 1 glas Cola 23.35 u. 1 koekje

: In voedingsvoorlichtingsland bestaat anno 1981 nog ' maar één consensus: de wat abstrakte boodschap [ „vee/ plantaardig is goed — en met vet moetje matig

„Ik wist niet dat mijn icind zóveel snoepte" Een kind uit Amsterdam verschijnt met zijn moeder op het spreekuur van de kindertandarts op de VU. Tijdens de behandeling worden nogal wat gaatjes vastgesteld. De behandelende student besluit aan de moeder een voedingsdagboekje voor haar kind mee te geven, zoals bij tal van kinderen met probleemgebitten die hier op het spreekuur verschijnen, wordt gedaan. Het kind of een van de ouders houdt daarin een week lang een dagboek bij van alles wat het eet, 300

Kommentaar van het Voorlichtingsbureau Voeding:,,Het is ontzettend. Heel erg." De moeder staan echter geen bestraffende woorden van de VU-kindertandheelkundigen te wachten. De handleiding voor het uitreiken van het voedingsdag-* boekje meldt: ,,De tandarts legt uit, dat er aan de hand van het ingevulde boekje adviezen gegevenzullen worden en dat het daarom nodig is alles zo nauwkeurig mogelijk in te vullen. Om de moeder nog eens gerust te stellen omtrent de bedoelingen van het dagboekje, kan de l tandarts een opmerking maken van: „Laat u hem of! haar maar gerust alles eten en snoepen zoals altijd;

; •

; ; ; • • l :

l we zullen u er echt niet op aankijken ", of „Doet u met • de voeding maar gewoon zoals altijd, daar hebben we . het meeste aan." : Ten koste van alles vermijden de VU-tandheelkundi: gen dat de moeder het gevoel krijgt dat de tandarts : haar de schuld geeft van de gebitsproblemen en nu : zijn veroordeling kracht wil bijzetten door haar alle ; snoeperijen op te laten schrijven. Integendeel, de ; tandarts deelt komplimentjes uit voor de ,,gezonde" • eet- en drinkwaren die het kind in die week óók heeft . genuttigd. Het kind en de moeder wordt gevraagd zélf : de ongezonde konsumpties aan te wijzen en sugges: ties te bedenken voor een betere voeding, daarbij : waar nodig op het spoor gezet door een tandheelkun; destudent. l Overigens zegt het boekje lang niet alles over l iemands werkelijke voedingsgedrag - en dat is ook ; niet de bedoeling. Bewust of onbewust worden onge. zonde snoeperijen niet ingevuld. Ouders uit lagere : sociale regionen kopen die week extra dure voe: dingswaren om hun aanzien op te vijzelen. Ouders : worden zich in de loop van de week bewust van wat : het kind allemaal eet en drinkt en zo ziet het dagboek : er aan het eind van de week beter uit dan aan het ; begin. . Sommige ouders keren enigszins verschrikt met het • voedingsdagboekje op het spreekuur terug. ,,lk wist '. niet dat mijn kind zo veel snoepte" is een veelvuldig : vernomen vaststelling. „ Toen ik het opschreef besefte ik pas hoeveel snoep ik aan mijn kind gaf " Het invullen van het boekje werkt soms als ogenopener — en dat is precies de bedoeling.

Gaatjes komen door eten Al vanaf het begin dat drs. Toors werkt bij de vakgroep preventieve en sociale tandheelkunde gaat zijn belangstelling uit naar de oorzaken van tandbederf Cariës werd tot voor kort door onderzoekers nog in verband gebracht met zeer uiteenlopende zaken zoals slecht tandenpoetsen, kalkgebrek, zwangerschap, snoepen en zelfs erfelijkheid. De nieuwste onderzoekingen lijken echter ondubbelzinnig één echte schuldige aan te wijzen: snoep, dat wil zeggen suiker. Ook Toors is deze mening toegedaan: Je kunt met fluoride en goed tandenpoetsen wellicht'de canës remmen, maar caries begint altijd door voedsel. Nergens anders door." Toors is ervan overtuigd dat je óók als tandarts voeding m z'n geheel moet bekijken en niet alleen naar de werking op het gebit. Toors: ,,Je gaat beseffen dat er meer verbanden zijn tussen voeding en lichamelijke gesteldheid. Als tandarts weet je daar vaak maar weinig van, weet je überhaupt weinig van voeding en voedingsleer af." Drs. Toors liet de kans niet voorbijgaan om een postdoktorale studie in Londen te volgen die de komplete voedingsleer betrof. Daardoor kan hij nu meer over voeding zeggen dan alleen „dit is slecht voor je tanden". Toors: ,,Sommige tandartsen zeggen tegen hun patiënten dat ze alles mogen snoepen als er maar geen suiker in zit. Maar ze beseffen niet dat slechte voeding, al is het suikerloos, wel tot hartvervetting kan leiden, al heb je dan wél een gaaf gebit. Je moet 't in een ruimer verband zien." iets vergelijkbaars stelde VU-tandheelkundige dr. M. A. J. Eykman vast in een onder tandartsen verricht onderzoek. Hij legde tandartsen een aantal uitspraken voor die zij moesten beoordelen op hun (on)juistheid. Het ging daarbij om uitspraken als: „Frisdranken zijn slecht voor het gebit". De kennis van tandartsen over de werking van voedingsmiddelen op het gebit bleek hier en daar tegen te vallen.

Voedingsleer komt er niet Vandaar dat sommige roependen in dè woestijn om een geïntegreerd vak „voedingsleer" aan medische fakulteiten vragen. Met dat voedingsonderwijs is het in het algemeen droevig gesteld. Even vlamde hier en daar de hoop op toen minister Pais (vegetariër) in de zomer van 1979 alle universiteiten een brief stuurde waarin hij vroeg hoe het met de bevordering van geïntegreerd voedingsonderwijs stond. De konklusie moest zijn: somber. Er wordt weinig aan voedingsleer gedaan, of zeer verbrokkeld en versnipperd, en dat geldt net zo goed voor de tandheelkunde-opleidingen. Ook de VU moest tot haar schande bekennen dat er weinig schot in zat. Een VU-kommissie waarin ook Toors zitting heeft, doet al jarenlang aanbevelingen voor de invoering van „voedingsleer" als vak aan de medische fakulteit, maar veel hoop heeft ze uit haar werkzaamheden niet geput. Nu de bezuinigingen (stopwoord?) steeds meer hindernissen opwerpen, zit het er voor de komende tijd helemaal niet meer \n. Overigens werd van de minister nadat hij alle antwoorden binnen had, niets meer vernomen. Ook de geneeskundestudenten zijn lauw in hun vraag om voedingsonderwijs. De meesten lijken het gemis van een echt vak ,,voedingsleer" niet als storend te ondergaan. 301

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen