VU Magazine 1983 - pagina 385

Kennismaking met Westduitse welzijnszorg

Goed geordend, maar massief en 'einheitlich' door Gert Leene en Theo Schuyt In mei bracht een groep van 20 studenten en stafleden van de Vrije Universiteit een bezoek aan de Duitse stad Dortmund in het Ruhrgebied; een studiereis van de vakgroep>Af7drago/ogie en de vakgroep Sociologie van de hulpverlening. Thema van de reis: hoe ziet het systeem van de Duitse welzijnszorg eruit; hoe functioneert dat systeem in de huidige sociaal-economische omstandigheden en is er in Duitsland ook kritiek op en tegenbeweging tegen het officiële stelsel van welzijnsvoorzieningen? Bij het vertrek had men de verwachting dat het Duitse stelsel minder ruimte zou bieden aan alternatieven zoals actiegroepen en allerlei kritische bewegingen. Groepen Duitse studenten die in 1982 via tussenkomst van de Anne Frank Stichting de beide vakgroepen bezochten, hadden zelf herhaaldelijk de conclusie getrokken dat bij ons in Nederland „veel meer mogelijk was". Een juiste veronderstelling of een vooroordeel? Dat zou wel blijken. Klooster Bij aankomst was het meteen raak. In het drukke verkeer had de bus vertraging'opgelopen. Wij arriveerden een uur na aanvang van het avondmaal. De groep was ondergebracht in „Die Kammende", een vormingscentrum annex zusterklooster. Aan de ingang wachtte hoofdnon Schwester Adelsind ons op, bleek van gelaat en kordaat van optreden, kortom een ,,tuchtige" persoonlijkheid. Zij maande ons direct aan tafel plaats te nemen. In de hal een portiershokje, met bordjes met het opschrift ,,de buitendeur gaat om 23.00 uur op slot", ,,na 23.00 uur moet tiet stil zijn in huis". Een heus klooster! De schrik sloeg de met koffers slepende groep zichtbaar om het hart. Het viel allemaal mee. Voor DM 10,- waren er sleutels van de buitendeur in bruikleen, in de gewelven van het huis bevonden zich verschillende barruimtes zonder vastgesteld sluitingsuur. En Schwester Adelsind ontpopte zich als een aimabel en zorgzaam wezen. Hemelsbreed Het Duitse stelsel van welzijnszorgvoorzieningen lijkt op het eerste gezicht op ons systeem. Men kent er een gemengd model waarbij zowel de overheid als particuliere instellingen verantwoordelijkheid dragen voor tiet beleid en de uitvoering. Het verschilt echter hemelsbreed van bij voorbeeld het Zweedse model waarin de overheid vrijwel alle welzijnszorg voor haar

VU-Magazine 12 (1983) 9 oktober 1983

Prof. dr. Konrad Pfaff... een sociale wetenschap per moet toch durven kiezen, nietwaar? (Ben van Bergen)

rekening neemt en de welzijnswerkers ambtenaar zijn. In Duitsland staan overheid en particulier initiatief naast elkaar, maar de overheid maakt de dienst uit door middel van wettelijke regelingen en voorschriften. Deze betreffen niet alleen de doelstelling en financiering, maar ook de inhoud van het uitvoerend werk en het personeelsbeleid van particuliere instellingen. Een welzijnswerk(st)er die bij een particuliere jeugdorganisatie solliciteert, zal moeten voldoen, behalve aan eisen van de overheid (gemeentelijk — Die Kommune, provinciaal — Die Lander, nationaal — Die Bundesregierung) aan voorwaarden die door de particuliere instelling worden gesteld. Op deze manier kan het

systeem van ,,Berufsverbote" zich uitbreiden over de welzijnszorg, doordat mensen met onwelgevallige opvattingen of gedragingen kunnen worden buitengesloten. We kunnen zeggen dat de Duitse particuliere welzijnsinstellingen door de wettelijk aan hun opgedragen taken steviger op hun benen staan dan hun Nederlandse pendanten. Zij lopen daardoor echter ook duidelijker aan de leiband van de overheid. Behalve deze sterke coördinatie van bijdragen aan de welzijnszorg vanwege de overheid en vanwege het particulier initiatief is er nog een opvallend verschil. In Duitsland voert de overheid zelf veel welzijnstaken uit op immaterieel terrein, die bij ons doorgaans toevallen aan particuliere instellingen. Zo wordt een groot deel van de jeugdzorg vervuld door het lokale ,,Jugendamt", een wettelijk gefundeerde overheidsinstelling, vergelijkbaar met onze gemeentelijke sociale dienst. In dit opzicht lijkt het Duitse stelsel dus weer meer op het Zweedse met zijn uitgebreide statelijke bemoeienis met het welzijn van de burger. Kleur De particuliere instellingen worden stevig gebundeld in een aantal landelijke koepelorganisaties verdeeld naar levensbeschouwelijke kleur. De wettelijke taakverdeling vanwege de overheid én de verzuilde organisatie lijken er samen voor te zorgen dat het parti-

327

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen