VU Magazine 1984 - pagina 47

Jongeren anno nu vervangen fascistische door anti-fascistische leuzen (Eduard de Kam)

telkens opnieuw in de geschiedenis opduikt, en om z'n diepgaande beschouwing van de nazi-ideologie. ,,Maar", aldus Ridderbos, ,,al in het voorwoord schrijft Miskotte dat hij zich niet verlaagt tot de aktuele politiek en zich .geheel zal onthouden' van de mode of de waan van de dag. Ook alles dat door of over nazi's werd geschreven meende Miskotte te moeten .negeren'. In plaats van een wapen in de strijd tegen de bezetter waren dergelijke bijdragen misleidend omdat zij een gedachtenwereld voortoverden die als zodanig niet bestond. Men bestreed theorieën en gedachten, maar op de daden komt het aan! Daartegen behoorde de strijd te gaanen niet tegen iets dat er niet was. Zou de bevolking niet weerbaarder zijn geweest als de leidslieden zich minder geconcentreerd hadden op het zuivere heidendom?" Vulgair Ridderbos roept iedereen op om,, vulgair" te worden, waar het vandaag de dag om vergelijkbare verschijnselen gaat: ,,Een hooghartig stilzwijgen en negeren heeft, denk ik, even weinig zin als het bestrijden van een fascistische ,ideologie'. Bovendien is het de vraag of een Centrumpartijlid zich zal herkennen in de typering ,fascist' of .racist'. Met zo'n globale benadering maak je het zo iemand te gemakkelijk. Je moet de Centrumpartij aanvallen op

vu-Magazine 13 (1984) 1 ianuari 1984

punten waarmee ze zelf aankomt". Ridderbos onderstreept zijn mening met de zijns inziens typerende reaktie van Miskotte op de veroordeling van de NSB door de Gereformeerde synode. ,,Jammerlijk en schandelijk", riep de theoloog uit in zijn kerkblad, ,,een schandelijk besluit dat den naam en den invloed van Christus in deze (...) wereld onnoemelijke schade zal doen." Was het niet verschrikkelijk dat „ e e n kerk den waarlijk godslasterlijken moed zou hebben, een mensch, die verlangt met Christus gemeenschap te oefenen in Zijn heilig sacrament, dat te ontnemen, omdat hij in oprechtheid zus of zoo over de politieke vragen van den dag denkt. Is men als NSBer uitgesloten van de geestelijkezegeningen en weldaden Gods?" Hitlers Koude Oorlog Ridderbos over opkomend fascisme en Centrumpartij nu: ,,We moeten in gesprek, in discussie. En dan niet over officiële uitzendingen of politieke programma's van zo'n partij maar op grond van hun daden, hun schotschriften en hun huis-aan-huisfolders. Hitlers boek ,Mein Kampf' was heel duidelijk over het doel: Lebensraum in het oosten en uitroeiing van de Joden. Maar men verwaardigde zich niet dat geschrift te lezen, men smaalde erom. Wél las en bestreed men de geschriften van de pseudo-wijsgeer Rosenberg. Maar de praktijk van het natio-

naal-socialisme bleef te veel buiten schot. De pamfletten waarin veel duidelijker stond wat men wilde, gooide (en gooit) men weg. De les uit de geschiedenis van de NSB is: léésze allemaal". Ridderbos vraagt zich af of de aandacht zich altijd wel op de kern richt: ,.Terecht zijn we geschokt over de moord op zes miljoen joden, maar naast dat raadsel staat het raadsel van twintig miljoen gedode Russen. Mijns insziens werden en worden NSB en Centrumpartij veel meer gedreven door communistenhaat dan door jodenhaat. Binnen de NSB zijn veel rrieer discussies gevoerd over wel of geen racisme dan wij weten. Waarom vereenzelvigen we het fascime met jodenhaat en rassenhaat, terwijl we voor de communistenhaat van het fascisme geen oog hebben? Er waren vele gereformeerde jongens die met Hitler tegen Rusland gingen vechten omdat ze thuis fel antibolsjewistisch waren opgevoed. De jodenhaat moet uitgeroeid worden, terecht, maar de communistenhaat laten we, in sommige kringen zelfs in versterkte mate, bestaan. Er is niet alleen een ,theologie na Auschwitz' nodig, maar ook een ,theologie na Dresden, Stalingrad en Hirosjima'. Zo bekeken heeft Hitler wel degelijk een oorlog gewonnen; de Koude Oorlog". D

33

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen