VU Magazine 1985 - pagina 231

Theaterprodukties onmogelijk gemaakt

De brute coca-colanisatie van de Kenyase cultuur Mineke Schipper, docente algemene literatuurwetenschap van de Vrije Universiteit gaf een aantal weken gastcolleges in Nairobi (Kenya). Kent Nederland autoriteiten die geen P. C. Hooftprijs willen uitreiken aan auteurs die geen blad voor de mond nemen, in Kenya laten machthebbers theaters kort en klein slaan door de politie. Mineke Schipper sprak met WaigwaWachira, regisseur van een reizend toneelgezelschap van de Universiteit van Nairobi over wat hij noemt: "de coca-colanisatie van de cultuur van Kenya". dr. MinekeSchipper Het nieuwste nummer van Index on Censorship (februari 1985) gaat over censuur in het theater, van Algerije tot Argentinië, van Chili tot Tsjechoslowakije, van de Sovjet Unie tot Zuid-Afrika. Meeren meer lijkt in veel landen alleen gezagsgetrouw theater te worden getolereerd. Vooral volkstheater ligt gevoelig, omdat daarmee een groot publiek bereikt én beïnvloed wordt. In Kenya bleken de afgelopen jaren populaire theaterprodukties van eigen bodem de overheid zo onwelgevallig te zijn, dat nieuwe wetten en voorschriften het theater steeds verder hebben ingeperkt. Zo worden de thema's voor toneelstukken die leerlingen willen schrijven voor het School Drama Festival sinds 1982 uitsluitend door het Ministerie van Onderwijs zelf verschaft. Bij Presidentieel Decreet werd ook het gebruik van 'traditionele Afrikaanse costuums en huiden' verboden bij alle Drama en Muziek Festivals. Recente theaterontwikkelingen in het land zelf hebben deze overheidsreacties opgeroepen. Een spectaculair volkstheater werd opgezet door de schrijver Ngugi wa Thiong'o wiens toneelstukken vanaf het begin {The Black Hermit, 1962) gingen over de tegenstelling tussen rijk en arm, over corruptie, landroof, verzet, solidariteit en bevrijding. De gevolgen van westerse economische belangen voor de Afrikaanse cultuur hielden hem steeds meer bezig. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken begon hij in zijn moedertaal te schrijven, na tal van romans en toneelstukken in het Engels te hebben gepubliceerd. Zijn eerste stuk in die taal was meteen een voltreffer: Ngahiika

vu-Magazine 14(1985) 5 mei 1985

Scènes uit „Moeder zing voor m i j " van de Kenyase schrijver Ngugi. Het stuk speelt in de jaren dertig tijdens de koloniale overheersing. De foto's werden genomen tijdens een repetitie. De autoriteiten verboden de opvoering, naar men mag vermoeden om dezelfde reden als waarom de Nederlandse speelfilm "Multatull" in Indonesië werd geweerd: het publiek moest niet op het idee worden gebracht dat er niet zoveel is veranderd

Ndenda ('Ik trouw wanneer ik wil') gaat over een boer die van zijn stukje grond wordt verdreven door een rijke landeigenaardie met behulp van buitenlandse investeerders een insecticidefabriek wil bouwen. De eerste opvoering werd voorbereid door boeren, arbeiders, vrouwen en kinderen in het dorp Kamirithu, vooral analfabeten en mensen met weinig opleiding. Ze vormden het Kamirithu Community Theatre, repeteerden het stuk en voorzagen de auteur van commentaar en suggesties vanuit hun eigen ervaring en hun eigen orale literatuurtraditie. Het bleek inspirerend volkstoneel, waarin dialogen werden afgewisseld met liederen, dansen, muziek en mime. Het publiek

Stroomde toe en het enthousiasme kende geen grenzen. Kort na de eerste voorstellingen werd het stuk verboden en Ngugi gevangen gezet, zonder dat ooit een klacht tegen hem was ingediend. Protesten uit de hele wereld kwamen binnen en die pressie leidde eenjaar latertotzijn vrijlating. Op Ngugi's laatste toneelstuk Maitu Njugira ('Moeder, zing voor mij'), kwam in 1982 al een verbod, terwijl de repetities voor de première nog aan de gang waren. Alle activiteiten van de Kamirithu-groep werden nu voorgoed verboden en de politie vernielde het theater dat de mensen zelf gebouwd hadden. Ngugi ging in ballingschap.

189

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen