VU Magazine 1986 - pagina 185

ruimtelijker. Na een korte periode van gewenning hebben astronauten er geen moeite meer mee om gezichten en teksten in iedere stand te herkennen. Onderzoek van een Duits instituut gedurende de missie heeft aangetoond dat astronauten een enkele keer zelfs "rechtop" en "ondersteboven" door elkaar halen zoals mensen op aarde wel "links" en "rechts" door elkaar halen. Ockels: "Misschien wel het meest rare is dat je ontdekt dat hier op aarde iedereen heeft leren leven met zwaartekracht als iets statisch. Toen ik terugkwam op aarde merkte ik dat je hier eigenlijk voortdurend in een soort lift zit." Volgens Ockels wacht er in de ruimte voor de mensheid een grote toekomst. Ockels: "Over tien jaar verwacht ik dat we met een ruimtelaborartorium bezig zijn waar permanent mensen werken. Over honderd jaar verwacht ik dat we voor drieduizend gulden een kaartje naar de ruimte kunnen kopen." Voor de verdere toekomst ziet Ockels zelfs een geheel aan de ruimte aangepaste mensensoort de ruimte koloniseren. Science fiction-verhalen uit de mond van een wetenschapsmens.

D

e ruimtevaart neemt een enorme vlucht. Spacelab is een onderdeel van een zich explosief ontwikkelende technologie. De grote stroom geld die deze ontwikkeling vergt lijkt moeiteloos vrijgemaakt te kunnen worden. De vraag is of de politiek bij haar beleid geleid wordt door visie of verleid door prestige. Peperdure ruimte-expedities staan soms in een bedenkelijke verhouding tot de bezuinigingen op de grond. Maar daar waar de technologische vooruitgang van de natie in het geding is moet men niet krenterig zijn meent de politiek. Het vooruitzicht is immers dat buitenaardse industrie zal kunnen worden ontwikkeld. Veel onderzoek in Spacelab is gericht op deze industriële toekomstmogelijkheden van de ruimte. Vreeburg zet vraagtekens bij de hooggespannen verwachtingen. Volgens hem is er nog niet voldoende kennis De Amerikaanse Space Shuttle

om de mogelijkheden te overzien. We kunnen misschien met de nieuwe inzichten uit het Spacelab onderzoeksmethoden vinden om de gewenste materialen op aarde te produceren. Volgens Ockels moeten we geen haast hebben. Ockels: „We hebben ons in een nieuwe wereld gestort die zo nieuw is dat we moeite hebben om het onderzoeksprogramma in een duidelijke richting te laten verlopen. De mensen die tien jaar geleden dachten dat ze over vijftien jaar een fabriek in de ruimte hadden worden teleurgesteld." Ook ir. de Hoop is voorzichtig: "We hopen dat de Nederlandse industrie belangstelling krijgt. Maar het zal wel iets langer duren dan we hadden verwacht." Volgens hem kijkt de industrie voorlopig de kat uit de boom. Amerikaanse studies, van ondermeer de National Research Council, zetten vraagtekens bij de mogelijkheden van produktie in de ruimte. De studies geven een overzicht van de magere resultaten op dit gebied en conluderen dat het te verwachten commercieel gebruik van de ruimte niet in een overtuigende verhoudig staat tot het investeren kapitaal. De discussie over de exploratie van de ruimte is in Amerika weer opgelaaid nadat President Reagan in 1984 in zijn State of the Union een nieuw miljarden verslindende ruimtevaartproject aankondigde. Amerika wil halverwege de jaren negentig een permanent bemand ruimtestation in een baan rond de aarde hebben gebracht. Rusland heeft zo'n station al jaren. De voorlopige kosten van het Amerikaanse project worden geraamd op twaalf miljard dollar. Het is de bedoeling dat de industrie een derde van dat bedrag zal bijdragen. Het ruimtestation moet gaan bestaan uit woonen slaapcabines, werkvertrekken, laboratoria, reparatiewerkplaatsen en observatoria, allemaal aan elkaar bevestigd met een vakwerkkonstruktie. Het station zal voortdurend bemand worden door zes tot acht astronauten. De beslissing om het kostbare ruimtestation te bouwen wordt naast politieke argumenten ingegeven door de indu-

striële en wetenschappelijke mogelijkheden die het biedt. NASA gelooft dat de industrie rijp is voor produktie in de ruimte. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie is van plan tot 1990 zevenentwintig miljard dollar te besteden aan de produktie van medicijnen in de ruimte. Nog eens drie miljard is gereserveerd voor de produktie van zuivere metalen voor de computer industrie.

O

ok Europa ontwikkelt op het ogenblik plannen om zich permanent in de ruimte te vestigen. Begin 1985 besloten de Europese minsters ESA het groene licht te geven om deel te nemen aan de Amerikaanse plannen. Men wil het Europese station "Columbus" deel laten uitmaken van het Amerikaanse ruimtestation. Voorlopig worden de kosten van het Europese project geraamd op 2,3 miljard dollar. In de verdere toekomst wil ESA een zelfstandig station in de ruimte gaan brengen. De Westerse landen storten zich opnieuw in een spannend maar kostbaar ruimteavontuur. Het enthousiasme over de nieuwe uitdaging wordt niet door iedereen gedeeld. In Europa en Amerika zijn de meningen verdeeld. De extravagante kosten van het Apollo-project, het Shuttle-project en voor de Europeanen de kosten van Spacelab zijn nog niet vergeten. De algemene euforie rond het Apollo-project dat tientallen miljarden dollars kostte heeft plaats gemaakt voor een kritische houding. Het ongeluk met de Shuttle begin dit jaar kon dan ook niet op een dramatischer ogenblik vallen. Het incident met de Shuttle staat niet alleen. In 1983 explodeerde een Russische Saljoet-raket en kregen de kosmonauten in Saljoet-7 te kampen met een lekkende brandstofleiding. De discussie koncentreert zich echter rond de enorme kosten van het nieuwe project. Ook in de ruimtevaart kan een dollar maar een keer worden uitgegeven. De nieuwe plannen zullen zeker ten koste van bestaande plannen gaan. Toen in 1981 besloten werd ondanks de vertragingen en hoge extra kosten door te gaan met de ontwikkeling van de Shuttle betekende dat een slachting onder een groot aantal andere ruimtevaartprojecten. Zo werden onder meer de geplande Amerikaanse onbemande vluchten naar de komeet Halley en de planeten Venus, Mars en Jupiter afgelast. Ook ging een verkenningsvlucht langs de zon niet door. Het Landsatprogramma voor geofysisch onderzoek van uit de ruimte en de betrokkenheid van NASA bij het universitaire onderwijs werd sterk besnoeid. Het NASA-bureau voor "solar-terrastial physics " werd gesloten. Vooral de zogenaamde ruimtewetenschappen zoals de astronomie en geofysica moeten het ontgelden als veel geld aan bemande ruimtevaart wordt uitgegeven. Het zijn dan ook voornamelijk wetenschappers uit

167

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen