VU Magazine 1988 - pagina 167

roept zoveel beelden op, dat het vrijwel onmogelijk is de opera uit te voeren." Heeft het woord nu, gezien deze ontwikkeling, definitief de muziek, het beeld, verdrongen? "Dat denk ik niet", meent Etty Mulder. "Vandaag de dag worden we geconfronteerd met een enorme behoefte aan het niet-verbale, aan muziek. Dat is irrationeel, dat mag ook, maar het is duidelijk dat de muziek het geleidelijk aan van het woord gaat overnemen. In het algemeen valt een teruggang van de traditionele taal te bespeuren. We verkeren in een fase waarin de gemeenschappelijkheid van de taal als communicatiesysteem, op de helling

'De muziek heeft opnieuw een magische, nietobjectiveerbare betekenis gekregen.' staat. Kijk alleen maar naar de universiteit, waar diverse specialisaties ten opzichte van elkaar in een enorme spraakverwarring leven. In verschillende categorieën van wetenschapsbeoefening heeft men totaal eigen idiomen, die maar gedeeltelijk door anderen te volgen zijn. De hoog ontwikkelde taal van de wiskunde bijvoorbeeld. Die neemt een dusdanige vorm aan dat ze in taal niet meer te omschrijven is. Alleen twee hoog ontwikkelde wiskundigen kunnen zwijgend met elkaar via formules op het schoolbord communiceren. Het laat zich ook niet in taal uitdrukken wat zij daar uitwisselen. De taal lijdt op zich aan een verbrokkeling. Wil je iets gedaan krijgen van bijvoorbeeld een ministerie, dan moet je je exact van een bepaald jargon bedienen. Kun je dat niet, dan ben je uitgesloten van deze circuits. Tegen die achtergrond krijgt de muziek weer haar oude, integratieve macht terug. Als woordeloos communicatiemiddel, en als een bron van ervaring en misschien ook wel kennis. De muziek heeft opnieuw een magische, niet-objectiveerbare betekenis gekregen. Een betekenis die rationeel niet verklaarbaar is." D

VU-MAGAZINE—APRIL 1988

H

et afgelopen seizoen heeft de KRO een achtdellge tv-serie uitgezonden getiteld 100 jaar dokteren. De serie gaat over gynaecologie en verloskunde en is opgezet ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Vereniging voor Gynaecologie en Obstretie, De laatste aflevering was op 10 maart, maar de serie wordt wegens succes meteen herhaald. De laatste uitzending BUjft 't dokteren gaal over de relatie tussen patiënt en arts, maar eigenlijk is dit facet in alle afleveringen aan bod gekomen. De patiënten waren daarbij wel op hun mondigheid geselecteerd. Een vrouw die van haar gynaecoloog 24 uur bedenktijd kreeg om ermee in te stemmen dat haar baarmoeder verwijderd zou worden, voelde zich hierdoor overrompeld. Ze vroeg uitstel, won informatie in bij de werkgroep Vrouwen Zonder Baarmoeder en consulteerde toen een tweede gynaecoloog die een behandeling voorstelde waarbij de baarmoeder gespaard kon worden. TV-programma's over medische onderwerpen halen hoge kijkcijfers. Ook de medische informatie in populaire tijdschriften vindt gretig aftrek. Het damesblad Libetle geeft maandelijk de bijlage Libelle medisch uit, en een goed lopende serie 100-vragen boekjes over medische onderwerpen die voor vrouwen van belang worden geacht. Zij organiseert hierover ook telefoonavonden. Ook na afloop van de KROuitzendingen konden kijkers telefonisch vragen stellen. Na de aflevering over voorbehoedmiddelen hebben we metz'n achten in de studio via acht telefoonlijnen twee uur lang continu vragen beantwoord afkomstig uit alle hoeken en gaten van Nederland. Ik werd er een beetje moedeloos van, want de meeste vragen had de eigen huisarts of specialist toch moeten kunnen beantwoorden. Schiet de hulpverlening zo te kort of is de behoefte

aan informatie onverzadigbaar? Voor beide alternatieven is wel iets te zeggen. Dokters luisteren niet altijd goed naar de vraag van de patiënten het ontbreekt ze weieens aan specifieke kennis. En patiënten zoeken soms deze betrekkelijk anonieme manier om de mening van een andere arts te horen. Medische informatie in de media is soms erg eenzijdig gericht op technologische hoogstandjes. Het aardige van het KRO-programma was dat mensen met diametraal tegenovergestelde opvattingen aan het woord werden gelaten zonder dat één van beide partijen bij voorbaat werd veroordeeld. Heel duidelijk kwam de tegenstelling tussen twee medische visies naar voren In de aflevering over zwangerschap en bevalling. Een Rotterdamse vrouwenarts verdedigde zijn beleid ten aanzien van de kantoorurenbevalling. In zijn

het hier volstrekt niet mee eens: "Een bevalling is een natuurlijk gebeuren en kan het best door de vroedvrouw begeleid worden. Als alles goed gaat moet de specialist er met zijn handen van afblijven. Met het aanbieden van deze onnodige technische ingrepen creëer je een behoefte die niet echt bestaat en je ontneemt de vrouw de beleving dat ze zelf haar kind ter wereld, brengt." Duidelijk kwamen hier een vóór- en tegenstander van medicalisering aan bod. De kijker werd zelf in staat geacht haar of zijn mening te bepalen. Volstrekt éénzijdige informatie daarentegen brengt een nieuw tijdschrift dat huisartsen en gynaecologen gratis in de bus krijgen. De vrouwelijke patient is een uitgave van Mediaiert BV en wordt gefinancierd door de farmaceutische industrie. Het blad staat, uiteraard, vol geneesmiddelenreclames en quasiwetenschappelijke verhalen

Dokteren via de media kliniek kan bij vrouwen die dat willen de baring kunstmatig op gang worden gebracht, zodat de bevalling op diezelfde dag tijdens kantooruren kan plaatsvinden. De vrouw krijgt een infuus en zowel de weeën als de harttonen van het kind worden continu geregistreerd. Dat betekent dat de vrouw geen bewegingsvrijheid heeft, en de weeën, plat op bed vastgebonden, over zich heen moet laten komen. Volgens deze vrouwenarts is dat helemaal geen bezwaar. Bovendien vragen de vrouwen er toch zelf om? Hoe vaak hoor je vrouwen niet verzuchten "ik wou dat het kind nu maar eens kwam"? Zijn Haarlemse collega was

over vrouwenaandoeningen die vooral met hormoonpreparaten zouden zijn te behandelen. Het is een geraffineerde vorm van publieksreclame, want aan de artsen wordt verzocht het blad - na lezing - in de wachtkamer te leggen. Geneesmiddelenreclames mogen niet direkt onder leken worden verspreid, maar via deze slimme omweg probeert de uitgever dit wettelijke verbod te omzeilen. En men heeft een hoogleraar gynaecologie bereid gevonden om het 'hoofdredacteurschap' op zich te nemen. 'Dokteren' in de media kan soms erg portemonneevriendelijk zijn.

33

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen