VU Magazine 1991 - pagina 26

Hoe een nauwkeurig door Christiaan Huygens ontworpen meetinstrument een met bijgeloof beladen symbool werd. De geschiedenis van grootvaders klok. JOHAN DE KONING

Zaans Uurwerkenmuseum

Aan een bezoek aan het klokkenmuseum gaan twijfels vooraf. Want de Nederlandse klok is een symbool en niet bepaald van vooruitgang. Ze staat op de schoorsteenmantel en drukt degelijkheid uit. Ze houdt niet van iniatieven; die komen altijd zomaar ineens uit de lucht vallen. Rustig aan jongen, zegt de klok, alles duurt zijn tijd en dadelijk moeten de kinderen naar bed. Het museum is gevestigd in een van Geschilderde zon op die groene houten huizen aan de een Friese stoelklok Zaanse Schans, het toeristisch cenuit 1736. trum van de Zaanstreek. Het heet Foto Peter Wolters Zaans Uurwerkenmuseum, een -AVC/VU 24

naam die verwarring zou kunnen wekken, want iedereen heeft wel eens van de Zaanse klok gehoord, maar daar beperkt dit museum zich niet toe. Het geeft een overzicht van de ontwikkeling van het Nederlandse mechanische uurwerk in het algemeen en huisvest enkele van de belangrijkste klokken die er tussen 1500 en 1860 in Nederland zijn gemaakt.

E

enmaal binnen maken de twijfels al snel plaats voor bewondering. In de eerste en belangrijkste kamer valt het oog op

een heel mooi, verguld uurwerk, dat ongeveer anderhalve decimeter hoog is. Het is een van de eerste, zo niet het allereerste nauwkeurige slingeruurwerk dat ooit werd gemaakt. De uitvinder was de Haagse geleerde Christiaan Huygens, die er in 1657 een octrooi op verwierf Huygens vergrootte de nauwkeurigheid van de slinger door aan weerskanten boogjes aan te brengen. Het uurwerk kan hooguit een seconde of vijftien per etmaal voor of achter lopen, terwijl men daarvoor genoegen moest nemen met een half uur. Huygens maakte zijn klokken niet VU-MAGAZINE—JANUARI 1991

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen