VU Magazine 1993 - pagina 275

Een Stealth'bommenwerper die precisiebombardementen uitvoert zonder op de vijandelijke radar zichtbaar te zijn.

Mark Traa

VOORBU

H L j K en aardbeving in Friesland^ ^ ^ ^ ~ Een meteoriet ingeslagen in ÊÊÊKÊ het IJsselmeer? Een satelliet neergestort in het Tjeukemeer? Een U F O geland m Gaasterland? Er is nog steeds geen sluitende verklaring voor de 'Friese knallen' van 19 augustus vorig jaar. Na eliminering van alle genoemde (boven)natuurlijke opties konden de experts er nog maar een bedenken: het moest een 'Aurora' zijn gew^eest. Het nieuwste Amerikaanse spionagevliegtuig zou zich met een .snelheid van zo'n zevenduizend kilometer per uur door het Friese luchtruim hebben gekliefd. Het bijbehorende gedonder deed de bodem trillen.

Door het einde van de Koude Oorlog is de vraag naar nieuw wapentuig niet bepaald afgenomen. Integendeel zelfs: de toekomst van laserwapens, elektromagnetische kanonnen en reactieve pantsers ziet er rooskleurig uit. Tegelijkertijd wordt bezien of de oorlogen van de eenentwintigste eeuw niet wat minder bloederig kunnen verlopen.

Helaas bestaat er geen 'Aurora' - althans niet officieel. Het project is top-defensiegeheim en wordt daarom angstvallig afgeschermd. Van Amerikaanse zijde is dus geen uitsluitsel te krijgen over de herkomst van de Friese knallen. Het Pentagon doet er simpelweg het zwijgen toe. De vakpers niet; die gaf het mysterieuze toestel een naam en speculeert volop over de (on)vermogens van de supersnelle fotoverkenner. In zes uur de wereld rond op de grens van atmosfeer en ruimte: de Amerikaanse militaire technologie lijkt klaar voor de volgende eeuw. De krimpende defensiebudgetten hebben niets veranderd aan het automatisme dat de grondslag vormt voor de wapenindustrie: elke militaire actie roept tegenactie op. Elk wapen wordt gepareerd met een anti-wapen. N u de nucleaire dreiging is verminderd, wordt de aandacht verlegd naar wapens voor andersoortige conflicten. Bestaand "wapentuig wordt verbeterd en een heuse trend is de opkomst van zogeheten non-lethal- en soft-kiU-wsipens. In een m o derne oorlog is het in eerste instantie de bedoeling de vijand uit te schakelen. De tegenpartij doden tijdens een gevecht is nog steeds legitiem, maar als het even kan dient het te worden vermeden. "Niemand wil oorlog, maar als het er dan toch van komt, dan moet deze zo humaan mogelijk worden gevoerd", zegt ir. G.A. Willemsen, stafmedewerker van TNO-Defensieonderzoek. "Een echt humane oorlog bestaat natuurlijk niet, maar als je het uidrukt m aantallen slachtoffers, economische schade en dergelijke is er wel een streven in die richting waarneembaar. Wat je als commandant immers wilt, is je militaire doelen bereiken zonder ongewenste neveneffecten. Dus: de burgerbevolking ontzien. In mihtair opzicht wil je alleen uitschakelen wat de doorslag geeft. Je moet niet meer doen dan absoluut noodzakelijk is." Deze filosofie werd in zekere zm al toegepast tijdens de Golfoorlog: met wisselend succes voerden de geallieerden 'chirurgisch secure' b o m bardementen uit op militaire doelen midden in steden als Baghdad en Basra. Uit propagandistisch oogpunt ( C N N keek immers toe!) was het platgooien van complete woongebieden niet wenselijk. Het mihtaire overwicht van de geallieerden was zo groot, dat er naar hartelust kon

worden geëxperimenteerd met nieuw ontwikkeld wapentuig. Voor het eerst werden er op een strijdtoneel grote hoeveelheden '.slimme' bommen, lasergeleide projectielen en tactische raketafweersystemen ingezet.

Sensoren De militaire conflicten van de volgende eeuw zullen in tenminste één opzicht gelijkenis vertonen met de Golfoorlog. Ze worden niet meer alleen uitgevochten door soldaten met geweren, maar in toenemende mate door apparaten. Uiterst gevoelige elektronische sensoren (antennes vooral) maken een vroegtijdige opsporing van de vijand mogelijk. Meer dan ooit tevoren wordt oorlogvoeren een kat- en muisspelletje. Door de sensoren van de vijand uit te schakelen, ontneem je hem zijn zintuigen. De daadwerkelijke eliminatie is dan nog slechts een peuleschil. Een permanente uitschakehng wordt in het militaire jargon hard kill genoemd, een tijdelijke heet soft kill. Vooral in de Verenigde Staten bestaat een groeiende belangstelling voor niet-dodehjke wapens. Bloedbaden op televisie worden door het thuisfront niet langer geaccepteerd. Bovendien is er door de beëindiging van de Koude Oorlog eenvoudigweg geen behoefte meer aan massavernietigingswapens. TNO-stafmedewerker Willemsen: "Als er boven je hoofd atoombommen ontploffen, heeft het geen zin te praten over non-lethal weapons. N u krijg je regionale conflicten waarbij je toch zou willen ingrijpen. Neem het voormalige Joegoslavië. Het Westen schrikt terug van een grootschahge interventie, omdat dat aan beide zijden veel doden tot gevolg kan hebben. Andere soorten wapens kunnen die drempel mogelijk verlagen." Inmiddels is een breed assortiment niet-dodelijke wapens ontwikkeld door de Amerikaanse defensie-industrie. Een deel ervan zal zeker worden toegepast tijdens toekomstige conflicten. Laserwapens spreken misschien nog het meest tot de verbeelding. Mits voldoende krachtig is een laser m staat vijandelijke elektronica onklaar te maken. Veel opmerkelijker is de momenteel actuele discussie of lasers gebruikt kunnen (en mogen) worden om vijandelijke soldaten te verblinden. Het staat nu al vast dat toekomstige soldaten specia•/U MAGAZINE JUL/AUG 1 9 9 3

iUL//-UG 1 9 9 3

1^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen