VU Magazine 1993 - pagina 65

maar aan de financiering van het beleid en aan het machtsspel dat gespeeld is. "Als kabinet heb j e zo'n slagwoord beslist n o dig. Je moet aangeven v^aar je voor staat en dat kun j e alleen doen met een betrekkelijk lege formule. Maar dat hoeft geen loze formule te zijn. Roosevelt begon zijn poHtiek ook met een slogan : Let's make a New Deal, en door zijn daden is hij erin geslaagd daar inhoud aan te geven. Met veel retorische slogans wordt het h e lemaal niets. In markttermen zou je kunnen zeggen; sommige produkten slaan aan en anderen mislukken." •

Is het nodig het publiek actiever hij de politiek te betrekken? "Ik ben voorstander van het referendum. Mijns inziens is het belangrijk datje als burger niet alleen in een passieve rol verkeert. D e wisseling in perspectief en rol moet in principe mogelijk zijn. H e t interessante van het referendum is dat j e naast de mogelijkheid de volksvertegenwoordigers te kiezen, ook de mogelijkheid krijgt op

inhoudehjke punten j e visie ten toon te spreiden. Er ontstaat een actiever soort burgerschap." IJ

Om met de theatermetafoor verder te gaan: waarom zou de toeschouwer niet gewoon de toeschouwer mogen blijven? "In hoofdzaak bUjft hij dat ook. Een referendum kun je maar over een of twee belangrijke kwesties doen. Het publiek bHjft voortdurend in de zaal zitten, alleen op een paar momenten mag men even meespelen; en dat nog op een betrekkelijk passieve manier."

lis

Omdat anders, als het publiek niet wat meer bij de voorstelling betrokken wordt, de zaal dreigt leeg te lopen? "Als de politiek buitengewoon moeilijk te volgen is, valt m e n in slaap of gaat men naar een andere voorsteUing. Alternatieven genoeg. Je hoeft niet per se in het theater van de pohtiek plaats te nemen. Je kunt ook het theater van 'goede tijden, slechte tijden' bezoeken."

COLUMN Kernenergie? N e e , dank U ERIK JAN TUININGA Twintig jaar geleden lioorde il< voor liet eerst over de potentiële zegeningen van kernenergie. Het zou om een bijna onuitputtelijke goedkope energiebron gaan maar wel een met enkele maatschappelijke risico's. Op mijn eerste energie-symposium beweerden Ernst Schumacher ('Small is beautiful') en enkele wetenschappers uit het 'Atoms for Peace' programma dat die nsico's toch niet te bagatelliseren waren. Mijn toenmalige symposiumverslag gaf ik dan ook de titel 'Kernenergie: oplossing of probleem?' Niet lang daarna pakte de Wereldraad van Kerken deze discussies op en toen bleek hoe moeilijk de afweging rondom kernenergie zou kunnen worden. Er is sprake van een soort Faustiaans dilemma, stelde de bekende Amerikaanse fysicus Weinberg in die dagen. Aan de ene kant de belofte van een bijna onuitputtelijke energiebron, en daartegenover de noodzaak deze bron met de meest uitgebreide militaire veiligheidsmaatregelen te omringen. Nu, in de jaren negentig, lijkt de discussie even verstomd, maar niets is minder

waar. Minister Andriessen laat er geen twijfel over bestaan dat in de volgende regeerperiode kernenergie gewoon weer moet kunnen. Dat tachtig procent van de Nederlanders geen verdere uitbreiding wil, wuift hij weg met een neerbuigende verklaring over het te hoge alfa- en gamma-gehalte van onze cultuur. Trouwens, kernenergie móet gewoon, want we willen toch met z'n allen van het broeikaseffect worden verlost? Maar een objectieve rekensom toont het ongelijk van die bewering. Zelfs als alle elektrische centrales in Europa overschakelen op kernenergie, vermindert de uitstoot van broeikasgassen nog geen tien procent. En dat moeten we dan afwegen tegen de macabere spookreis van een plutoniumschip of de miljarden guldens verslindende kernfusie en de vergeefse zoektocht naar een oplossing van het probleem van het radio-actieve afval. Om maar niet te spreken van de tientallen gammele kerncentrales die in Oost Europa tegen beter weten in worden opengehouden! De wereld heeft weinig van Tsjernobyl geleerd.

Eind vorig jaar vierde men min of meer binnenskamers dat het vijftig jaar geleden was dat de eerste kerncentrale in werking werd gesteld. Want al die prachtige verwachtingen van toen zijn duidelijk niet uitgekomen. Immers, zelfs een conservatief weekblad als The Economist schreef recent de kernenergie af: te duur, te veel weerstand en vooral, er zijn redelijk schone alternatieven. In 1973 schreef ik al: "kernenergie is het antwoord, maar wat was de vraag?" De vraag is nog steeds simpel: is het mogelijk een duurzame en schone energievoorziening te ontwikkelen? Dat kan, met behulp van een slogan, die na de Koude Oorlog in onbruik is geraakt: Kernwapens de wereld uit, om te beginnen uit Nederland. Als we de 'wapens' door 'energie' vervangen, kan deze leuze weer iaren mee.

Prof. ir. E.J. Tuininga studeerde werktuigbouwkunde in Delft, was werkzaam in het bedrijfsleven en bij T N O , en is thans hoogleraar Algemene Vorming aan de Faculteit Natuur- en Sterrenkunde van de Vrije Universiteit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen