VU Magazine 1994 - pagina 373

^^Ik ben democratisch en kan tegelijkertijd heel autoritair uit de hoek komen. Dat hoort hij me. In mijn zelfbeeld zit inconsistentie. ^^ genaam werk met een maximum aan vrijheid. Hoogstens zo af en toe een vergadering. Dat zou je in de beloning terug moeten zien. Een tijdje geleden vond ik over dat onderwerp nog een paar brieven van Tinbergen. In de praktijk leef ik overigens niet naar dat principe, zo werkt zoiets nou eenmaal niet." O p een bank in de werkkamer van Pen ligt een stapel oude kranten. Exemplaren van Het Parool en daartussen zo af en toe een Nieuwsblad van het Noorden of een Groninger Gezinsbode. De econoom heeft ze voorzien van een laagje latexverf en daaroverheen heeft hij geschilderd. Iets mompelend over recycling of zo, loopt hij naar het aanrecht, dat achterin de werkkamer staat.

Daar pakt hij een kwast, doopt die in een pot waterige verf en brengt nonchalant wat streken aan op een half voltooid werkstuk. "Schilderen doe ik ook nog", zegt hij ten overvloede, "ik zal u wat meegeven." Pen loopt naar de stapel oude kranten en haalt er op goed geluk een paar uit. "Doe er maar een lijstje omheen", zegt hij, "dan lijkt het net kunst. En dan lopen we nu nog even de tuin in." Thuis bekijk ik de schilderijen nauwkeuriger. Het eerste is wat vaag en springerig. Het tweede is ronduit somber, maar het derde spreekt me direct aan. Heldere kleuren: veel Hchtblauw en lila, een paar plukjes felgeel. De contouren zijn vluchtig aangescherpt met dunne zwarte lijnen. En toen Pen die heldere kleuren zag, zo stel ik me voor, vond hij die veel te vrolijk, niet passend bij zijn kijk op het leven. Dus pakte hij een kwast en doopte die in het vuile water van het potje waarin hij zijn kwasten reinigt. Over de heldere kleuren ligt nu een vuile, grijzige waas. Gesigneerd heeft hij het werkstuk niet, maar dat is ook niet nodig. Die grijze waas is een onmiskenbaar teken dat hier Jan Pen, hoogleraar economie te Groningen, aan het werk is geweest.

Paars onderw^ijsplan is z o gek n o g niet ERIC-JANTUININGA Het universitaire bestel wordt dolgedraaid door steeds weer nieuwe plannen van de overheid. In de elf jaar dat ik er nu in meedraai heb ik een hele serie reorganisaties kunnen meemaken. Velen van ons besteden meer tijd aan vergaderen dan aan onderwijs, toch al een ondergeschoven taak aan de universiteit. Chaos-management is in de bestuurlijke praktijk tegenwoordig een populair begrip. En kennelijk heeft men ook in Zoetermeer daarvan kennis genomen. Daarbij heeft ook het Hoger Onderwijs zichzelf niet onbetuigd gelaten, zodat elk ministerieel plan weer met tegenvoorstellen wordt bestookt. Maar erg veel zoden zet dat kennelijk niet aan de dijk, meent de Adviesraad voor het Onderwijs (ARC) in een recent advies over de toekomst van het Hoger Onderwijs Dit onderwijsstelsel verloedert en alle voorgestelde oplossingen lopen op niets anders uit dan op een doodlopende weg waarop de universiteiten en hogescholen verzeild zijn geraakt. Dat is de teneur van het in juni gepubliceerde rapport dat zegt af te willen van de 'infantilisering' van studenten en van de voortgaande bureacratisering in het Hoger Onderwijs.

De rapporteurs lijken op hun wenken te worden bediend door de paarse coalitie die met een zeer verrassend voorstel kwam voor Hoger Onderwijs en studiefinanciering. Het interessante van dit plan van staatssecretaris Aad Nuis is tweeledig: het is niet de zoveelste Zoetermeerse luchtspiegeling, maar een politiek goed doorgesproken keuze van onderwijsspecialisten uit de fracties. Daarnaast lijkt met het voorstel voor twee opleidings-fases (drie jaar baccelaureaat en twee jaar doctoraal) het oude plan van voormalig onderwijsminister Pais uit 1980 weer uit de kast gehaald. En eerlijk gezegd was dat plan op papier helemaal niet zo'n slecht! Het is alleen nooit helemaal ingevoerd de tweede fase van twee jaar is er toen nooit gekomen. De discussie over dit paarse onderwijsplan is fascinerend: uit het Hoger Onderwijs zelf wordt niets dan kritiek vernomen - geen wonder want het gaat veel banen kosten - maar uit de samenleving vallen gemengde reacties te vernemen. Dat het veel te riante stelsel van studiefinanciering wordt aangepakt, lijkt me terecht. Het stelsel kost ruim vier miliard en deactiveert de meeste studen-

ten in sterke mate om initiatieven te nemen. Meer stimulerende prikkels om geld bij te verdienen zijn immers nuttig voor hun eigen ervaring. Dat is een van de voornaamste noodzakelijkheden van deze tijd: studeren moet méér worden dan kennis verwerven. Met name de sterk verslechterende arbeidsmarkt voor hoger opgeleiden moet toch te denken geven. Het genoemde ARO-rapport is daar helder over: het huidige onderwijssysteem heeft een schoolse onderwijssett/ng in een afgeschermde omgeving, is kennisrijk en actie-arm. De ARO pielt voor veel meer ervaringsleren onder meer door middel van interactie met experts van buiten. Maar de hamvraag blijft natuurlijk: handhaven wij het ideaal van 'een hoger onderwijs voor velen' of alleen van dat van een kleine elite? Kiest Nederland voor kwantiteit of voor kwaliteit in het Hoger Onderwijs? Dat vind ikzelf het aantrekkelijke van het Twee-Fasenplan dat Nuis nu weer van de plank heeft geplukt. Het streeft naar een compromis: een baccelaureaat voor velen (nu dertig procent), een doctoraal voor de beteren (verwacht wordt zeven procent) en een promotie voor de elite. Waarom niet eigenlijk?!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen