VU Magazine 1996 - pagina 196

Opmerkelijk dat u het veel meer eens bent met de orthodoxe dan met de vrijzinnige christenen. "Klopt, dat is inderdaad het geval. Ik houd van duidelijkheid. Nee, vrijzinnigheid leidt nergens toe."

Zijn christendom en darwinisme uiteindelijk niet met elkaar in overeenstemming te brengend "Er bestaat in elk geval een aardige spanningsverhouding. Als ik het boek 'Genesis' lees, constateer ik dat de mens in het middelpunt staat, zonder dat die positie overigens afbreuk doet aan de soevereiniteit van God; dieren en mensen worden van ellcaar gescheiden, de dieren zijn er voor de mens. Ook het specifiek christelijke uitgangspunt dat God zijn zoon naar de aarde heeft gestuurd om te sterven voor de zonden van de mensen, plaatst de mens op de voorgrond. De mens neemt een heel gepriviligeerde positie in, en wanneer het darwinisme die privileges weer afbreekt, is er spral<:e van spanning. Ik kan mij voorstellen dat men dat op christelijke scholen aan de orde wil stellen en daar kanttekeningen bij wil plaatsen vanuit de eigen geestelijke traditie."

Vrijzinnigheid als het begin van het einde van iedere levensbeschouwing} "In de praktijk blijkt dat ook zo te zijn. Vrijzinnigheid doet de zaak steeds sterker afkalven. Als er voor levensbeschouwing een toekomst bestaat, betreft het altijd vormen die een duidelijke identiteit weten vast te houden. Van een standpunt dat alles mag en alles kan, kan ik mij niet voorstellen dat je daarmee uit de voeten kunt. Ook ten aanzien van bijbelinterpretaties gaan vrijzinnigen altijd op een bepaalde manier door de bocht. Van alles en nog wat in de bijbel heeft dan plotseling een symbolische betekenis, maar als dan de kruisdood en de wederopstanding ter spralce komen, hebben die weer wèl in werkelijkheid plaatsgevonden. Vrijzinnigen kun je er altijd op betrappen dat ze de zaleen in de bijbel waaraan ze hun hart hebben verpand, er uit lichten en een letterlijke betekenis toedichten; de bijbel als grabbelton. "Met orthodoxe gelovigen kan ik duidelijke gesprekken voeren over wat hen beweegt. Ik heb wel sympathie voor iemand die in geloofszaken een scherp gemarkeerde positie inneemt. Voor mensen die zeggen te geloven dat er 'iets' is en zich daarom religieus noemen, heb ik minder sympathie. Zulke mensen denken nauwelijks na. Zij zijn intellectuele luiwammesen. Aan zo'n vage positie kan ik geen enkele betekenis hechten. Je kunt je dan beter geen christen noemen. Prima als je zegt dat er iets meer moet zijn, maar dan ben je voor mij een atheïst.

Dus op openbare scholen Darwin en in het bijzonder onderwijs de scheppingsleer} "Ik heb daar binnen bepaalde grenzen niet zoveel problemen mee." Zou het niet zo moeten zijn dat op alle scholen de wetenschappelijk meer aanvaarde inzichten moeten worden onderwezen^ "Ik vind niet dat creationistische theorieën helemaal onder het tapijt moeten worden geschoven. De vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing brengt nu eenmaal met zich mee dat mensen hun godsdienst vrij mogen belijden en daar in het onderwijs gestalte aan mogen geven."

"Prima als je zegt dat er iets meer moet zijn, maar dan hen ]e voor mij een atheïst."

Wordt die vrijheid niet begrensd op het moment dat je iets gaat onderwijzen dat niet waar isl "De overheid controleert of het onderwijs deugdelijk is. Als er mensen zijn die beweren dat de aarde het middelpunt vormt van het heelal, of die het leren van taal en rekenen overbodig achten, dan kan dat niet. Maar ik kan mij wel voorstellen dat een groep wetenschappers werkt vanuit het denkbeeld van een door God geschapen wereld. Zelf ben ik daar niet van overtuigd en voel mij er niet door gemotiveerd, maar een bepaalde mate van pluriformiteit moet een samenleving kunnen opbrengen. Vecht het allemaal maar uit in het vrije wetenschappelijke debat. Hoewel ik zelf niet godsdienstig ben, vind ik het in het algemeen een goede zaak om levensbeschouwingen te cultiveren. Ik vind ook dat de overheid zich enige moeite moet getroosten de pluriformiteit op dat gebied te stimuleren. "De anti-orthodoxe lobby van vrijzinnige christenen in de KNAW die pleit voor opneming van de evolutieleer in het centraal schriftelijk, gaat mij veel te ver. We weten toch ook dat er in het schoolpakket selecties gemaakt worden. Laten we wel wezen, zelf heb ik nooit iets over de evolutietheorie op school geleerd. Dat maak je je later wel eigen. Bij het geschiedenisonderwijs is het niet anders: sommige historische gebeurtenissen en periodes worden er uit gelicht en andere niet. Het is toch onzin er van uit te gaan dat scholieren verkreukeld op de universiteit aankomen als blijkt dat niet alles behandeld is."

WETENSCHAP,

CULTUUR

Die luiwammesen zijn nogal talrijk. "Er is inderdaad een hele groep mensen die tussen de orthodoxe godsdienstigheid en het atheïsme in hangt. Ze zeggen nog ergens in die christelijke traditie te staan. Misschien hebben ze er inderdaad nog iets vaags mee, maar vaalc zijn het mensen die het geloof niet bewust los kunnen laten. Dat is eerder een interessant psychologisch probleem dan een interessante religieuze positie. Helaas vormen zij wel de meerderheid tegenwoordig. "Die vaagheid komt ook voort uit het verlangen het met elkaar eens te zijn. Maar dat is niet nodig. Op het politieke vlal< moet er consensus bestaan, maar op het levensbeschouwelijk vlal<; mogen we sterk van elkaar verschillen. Op politiek terrein kunnen over de democratie en de mensenrechten geen compromissen worden gesloten. We moeten daar achter staan. Allemaal, Mensen als Nietzsche die zeggen dat de democratie niet deugt, kunnen we niet gebruiken. Maar dankzij het feit dat er vaste politieke uitgangspunten bestaan, is levensbeschouwelijke pluriformiteit mogelijk. Dat is uniek. Heel lang hebben we ten onrechte gedacht dat we het op levensbeschouwelijk terrein met elkaar eens moesten zijn. "Dat is ook zo fout aan de discussie met vrijzinnige christenen. Ze wringen zich in bochten om het maar met je eens

O) SAMENLEVING

14

- MEI

1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen