VU Magazine 1996 - pagina 155

Famous last words "Oh shit!", kreunt Willem van Oranje nadat twee knallen hebben weerklonken, "nu ben ik aan de beurt..." Dat klinkt wel even anders dan het "Mijn God, heb meelij met mij en mijn arme volk", dat ons tijdens de vaderlandsegeschiedenisles is ingeprent als zijnde de, volgens overlevering in het Frans geuite, famous last woids van onze Vader des Vaderlands. Dit gefiguurzaagde exemplaar heeft, alvorens de ogen definitief te sluiten, bovendien nog voldoende adem over

om ons de goede afloop van de Tachtigjarige Oorlog te voorspellen, en zijn spijt te betuigen over het feit dat hij, door zijn ontijdig overlijden in 1584, nu de ondergang van de Spaanse Armada en de Slag bij Nieuwpoort zal moeten missen. Dan gaat het video-scherm, waarop een acteur hoofd en stem leende aan een sprekende Willem de Zwijger, op zwart. De rondgang door het nieuwe Museum 'Slag bij Heiligerlee' is ten einde. Deze permanent bedoelde expositie over de door het Oranjeleger in 1568 gewonnen veldslag die het begin van de onafhankelijkheids-

slag en palet de telefoon. Met broer Lodewijk neemt hij vervolgens de militair-strategische punten door. Het bizarre tafereel past in de speels bedoelde aanpalc van dit museum: doe alsof de slag een gebeurtenis is die zich nü, live, afspeelt en die de hedendaagse mens dus kan volgen via de hem vertrouwde, massamediale hulpmiddelen. Geen wonder dus, dat in een volgend, als huiskamer bedoeld vertrek, het tv-programma wordt onderbroken voor een nieuwsflits van het '16e Eeuw Journaal', met - jawel! - een verslaggever ter plekke die, gewapend met microfoon en stropdas, van de jongste ontwikkelingen gewag maalct, terwijl achter hem de manschappen van Lodewijk en Graaf van Aremberg elkaar de hersens inslaan. In een nagebouwde kloosterkapel staan twee doodskisten, met in een daarvan Willems jongste broer Adolf, en wordt - andermaal via de tv de afloop van de slag gemeld: 1500 doden aan Spaanse zijde (tegen slechts vijftig gevallenen aan de kant van de geuzen) en de rest van de spanjolen roemloos op de vlucht. Heiligerlee - even ten westen van Winschoten en niet meer dan een vlek op de kaart van Oost-Groningen heeft er, recht tegenover het bekende klokkengieterijmuseum, een vaste tentoonstelling bij. Het is een aardig initiatief zonder al te veel pretenties, en bovendien nog lang niet af. Het moet figuurlijk, maar ook letterlijk, nog wat meer body krijgen: jaag één rumoerige schoolklas door de bordkartonnen gangen en de zaal<; zal geheel opnieuw moeten worden opgebouwd, (GJP)

strijd tegen de Spanjaarden markeert, is opgezet als een reis door de tijd, en kan alleen via een vaste, doolhofachtige route worden bekeken. Bezoekers geral<;en via een tijdcapsule struikelend in een duistere tunnel vol oplichtende jaartallen, zodat ze de draad van de geschiedenis weer kunnen oppalcken. De opzet hiervan doet denken aan de tijdmachine die in het archeologisch themapark Archeon in Alphen aan den Rijn, bezoekers terugbrengt naar de prehistorie. De Heiligerlee-

se tijdtunnel brengt de bezoekers echter niet verder dan het 'Hof van Brussel'; een wel wat erg weidse benaming voor een hokje van één bij twee meter met portretten van de hoofdrolspelers aan Spaanse zijde, uit de periode van het grote treffen. Er volgt nog een gangetje - ditmaal met mul zand op de vloer - dat leidt naar een kleine ronde ruimte met psychedelische lichteffecten. Die stoppen gelukkig onmiddellijk nadat een rode knop is ingedrukt. Een beeldscherm wordt zichtbaar en Willem komt in beeld. Hij vertelt over de voorgeschiedenis van de WETENSCHAP,

CULTUUR

Museum 'Slag bij Heiligerlee', Provinciale weg 55, Heiligerlee, tel: 0597 418 199. Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 13.00 tot 17.00 uur.

et) SAMENLEVING

29

- APRIL

1996

wat mee. Bij transseksuelen treedt dat verschijnsel alleen, en dat is het typerende, op zeer extreme wijze op de voorgrond. ïk geloof wel dat er spral<:e is van een stoornis. Heel vroeg in de ontwikkeling is er bij deze mensen iets misgegaan. Maar wat, dat is wetenschappelijk nog nooit overtuigend aangetoond. Er is geen duidelijke biologische oorzaalc gevonden. De hersenverschillen die Gooren noemt, geven geen oorzaakgevolgrelatie met de transseksualiteit aan. Met andere woorden: misschien zijn die hersenverschillen bij transseksuelen juist wel ontstaan door hun geslachtsaanpassende behandeling." Dr ir H. Jochemsen, directeur Prof. dr G.A. Lindeboominstituut, in Nederlands Dagblad, 24 februari. "Economen veronderstellen dat de mens een homo economicus is, die rationeel is en uit op het eigen belang, door kosten en baten af te wegen. In de wereld van de economie gedragen bedrijven en ook veel mensen zich inderdaad zo. Daar gaat het om competitie en om economisch succes, ook als dat betekent dat men een ander de kaas van het brood moet halen. Maar thuisgekomen gedragen dezelfde mensen zich vaalc heel anders. Dan gelden andere waarden. Daar wordt van je verwacht dat je je belangeloos inzet voor partner, kinderen, huisgenoten of de vereniging waar je bestuurslid of vrijwilliger bent. Dan blijken er in jezelf nog heel andere motieven aanwezig dan rationeel je eigenbelang nastreven. Altruïstisch en met grote vanzelfsprekendheid deel je met huisgenoten, waar hetzelfde gedrag in het economisch verkeer even vanzelfsprekend zou doorgaan voor idioot en zo fout als maar kan. Mensen leven als het ware in twee werelden, waarin verschillende waarden gelden." Johan van Workum in TIJDschrift, maart.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen