De verflauwing der grenzen - pagina 12
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit op 20 october 1892
lO
der Openbaring mist, en
bij
kan uitvinden, wordt ze
in
Hem
de schemering der Rede
niet
haar liefdesdrang onstuimig, onbe-
scheiden tot het oneerbiedige toe, en wil naar God, tot aan^ tot in
verborgen wezen doordringen,
zijn
Hem Die
zich verloor of
drang
trek, die
is
en of ge den Hindu naar
onbewust één
Hem
bij alle
ja
of
2i),
niet tot ze in
deed opgaan.
in zichzelven
volk en onder alle hemelstreek,
verscheurend heimwee hoort schreien
in
Nirvana, den Gnostiek zich in
zijn
lustigen
rust
Böhme
zijn
Syzygiën
ziet ver-
Madame de Guyon
theosophisch,
quiëtistisch 22), en straks Schelling in philosophischen trant 23),
hun Pantheïsme Christelijk ziet tinten, het is al één stuwen van de ziel, om met onstuimigen aandrang zich in de diepte van het
wezen Gods
maar
te verzinken.
Nog
eens, geestelijk overspel,
het gloeien van een tragischen hartstocht, die u wel-
in
dadig aandoet boven het koude egoïsme, waarmee de matter
0/ /act-ra2in God misschien nog staan anders
uit
te
trekken
dan pro
laat,
iiiciiiorie.
maar om
Ook
in
Hem niet
onze eeuw
was het dan ook opmerkelijk, hoe de Réveil der Christelijke in Schleiermacher de hand van het Pantheïsme gekust heeft 24), en met name door Schelling zich verleiden liet, om (mits de theïstische naam gered bleef ), met volle teugen uit den schuimenden pantheïstischen beker te drinken 25). Het vrome gemoed ijsde van de rationalistische kilheid; het schrok terug religie
voor
de
Eerst
conventioneele
mechaniek
door Schelling bekwam het
Drievuldigheid,
zijn
Vleeschwording,
opstanding des vleesches terug
En
toch,
hoe welig
onzer supranaturalisten. zijn
dit
mysteriën, zijn heilige
tot
zelfs
Weder-
zijn
26).
Pantheïsme, als het gras der prairieën,
ook opschoot, onder dat gras school een giftige adder. Immers w^at in de tente der vromen nog zijn correctief door de vroomheid zelve ontving, verloor dit correctief, toen het schitteren ging
op den katheder onzer wijsgeeren. Zeer spoedig toch drong toen het
philosophisch
Reeds gegaan,
bij
en
Hegel
Pantheïsme het is
alle
religieuse
element
na hem heeft de geest onzer eeuw
pantheïstische
terug.
religieus motief in dialectiek onder-
tooverformule meester gemaakt,
van de van God,
zich
om
en allen band, die Godes was, ontslagen, de wereld die bestond
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1892
Abraham Kuyper Collection | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1892
Abraham Kuyper Collection | 104 Pagina's