Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 26
Deel een. Inleidend deel
I
Afd.
8
I
Hfst.
.
§ 9.
II.
ONTWIKKELING DER ORGANISCHE
IDEE.
Ariadne-draad voor den doolhof hunner artikelen reeds vroeg
abc zin
zochten
en anderzijds het weeropkomen van den wijsgeerigen
;
de tweede
die
,
in het
helft der
1
8e eeuw kenmerkte.
Nu
de alphabetici
het systematisch vraagstuk over boord wierpen, was het natuurlijk,
dat
anderen
dit
opvischten, en toen wijsgeerige zin op elk gebied
langs den stam naar den wortel afdaalde, lag het voor de hand, dat ook voor de wetenschappen zelve naar een begi?isel zou worden
viel
materieele encyclopaedie ,
terrein
te
verlaten,
zoodra
uit.
waande men het encyclopae-
men den toko
den catalogus der voorhanden goederen
uitsluitend
tijdlang echter
de gedachte aan het woord Encyclopaedie geheel
hierbij
Gewend aan disch
Een
dat haar indeeling kon beheerschen.
o-ezocht,
om
uittrad,
te bestudeeren.
De
real-Lexicographen, die de Encyclopaedische idee prijsgaven, golden als
nog
alleen tot
den
titel
de echte Encyclopaedisten
,
der wetenschappen zett'en, bezit te
van Encyclopaedist gerechtigd die zich tot
,
terwijl
de studie van het organisme
om
er niet aan dachten
van hun
titel
nemen. onder den
ook
August Ernesti schreef dan
Johann
Initia doctrinae solidioris (1736), en zijn vriend
handelde
zijn
onderwerp
als
J.
titel
van
M. Gessner be-
Pritnae lineae isagoges in eruditionem
universalem (1745), aldus wezenlijke encyclopaedie leverende, zonder
aan den naam van Encyclopaedie Inbegriff aller
Reimarus,
Wissenschaften'"
Klügel,
te
denken. Sulzer
(1756),
die
in
in zijn
^Kurzer
hoofdzaak door
Büsch en Buhle gevolgd werd,
gaf evenals
óók wel systeem, maar toch met korte resumtie van den inhoud voor elk vak van wetenschap. De formeele Ency-
zijn
navolgers
clopaedie trad op.
bij
hen
Ook Eschenburg
niet gelijk bij Ernesti en
die in zijn
Gessner zelfstandig
Lehrbuch der Wissenschaftskunde,
1792 Kant's denkbeeld belichaamde, bleef evenals zijn volgelingen Hefter, Burdach en Kraus het formeele
schouwen Schmid's
,
waarin
de
steeds als het kader be-
materie geschikt werd
;
en eerst
in
Erhard
„Grundriss der dllgemeinen Encyclopaedie und Methodo1
logie"
nog
(iSio ),
in
Schaller's
^Encyclopaedie und Methodologie der
en ten deele in Iasche's ,, Architectonik der Wissenschaften " (18 16), wordt aan den draad van Ernesti en Gessner
Wissenschaften** (181 2),
verder
gesponnen, en keert het bewustzijn terug, dat deze bestu-
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's
![Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 26](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/abraham-kuyper-collection/encyclopedie-der-heilige-godgeleerdheid/1894/01/01/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's