Ad Valvas 1972-1973 - pagina 79

to NOVEMBER 1972

AD VALVAS

5

KOMMUNIKATIENOVUM IN GRONINGEN

Mediakongres Agora 7 2 wordt anti-autoritair Op 30 en 21 december wordt in Groningen het kongres Agora '73 gehouden dat tot doel heeft 'de betekenis van de audiovisuele media als hulpmiddelen ter verbetering van de leefbaarheid en bestuurbaarheid van onze samenleving in open diskussie te brengen.' Dit groningse initiatief, waarbij universiteit en gemeente hand in hand optrekken met als landelijke organisatiepartner het Nederlands Cultureel Contact in Amersfoort, heeft alom weerklank gevonden. Het biykt uit de indrukwekkende lijst van sponsors en andere medewerkers. Tot de groteren onder hen behoren de Nederlandse Omroep Stichting, de uitgevers Elsevier, Kluwer, VNU en Wolters-Noordhoff, de fabrikanten Philips, Siemens en Sony en het ministerie van CRM. Ook doen er stichtingen en werkgroepen mee als Opbouw Drenthe, de Lob uit de Bijlmermeer, de Jonge Onderzoekers, Open Studio, Meatball, Film en Wetenschap en Leefbaarheid Oroningen. Er worden tussen de vier- en vijfhonderd kongresdeelnemers verwacht in het wijkcentrum 'De Trefkoel' in de nieuwbouwwijk de Paddepoel in het noorden van de stad.

Wijktelevisie Het kongres kent drie sekties en een aantal speciale aktiviteiten, waarvan het uitsturen van een wijktelevisieprogramma op woensdag 20 december wel een van de meest spectakulaire is. De minister van CRM heeft voor dit doel een lokale zendmachtiging voor één dag afgegeven. De sekties zijn: 1) lokale televisie, 2) onderwijs en 3) video in organisaties en groeperingen. Sektie twee valt uiteen in twee delen: 2a, Instruktieve omroep en 2b, Audiovisuele media in het onderwijs. De sub-sektie 2b zal gebruik maken van een kommunikatiemodel, ontworpen en op het kongres gepresenteerd door de gro. ningse onderwijsdeskundige, prof. Brandenburg. Een van de bijzonderheden van het kongres is dat de sekties onderling via een intern tv-systeem met elkaar in verbinding staan. De bedoeling daarvan is dat de kommunikatie ter plaatse zo efficiënt zal verlopen dat het kongres in twee dagen het werk van een week zal kunnen verzetten. Voor deze 'auidovisuaUsering' is een indrukwekkende hoeveelheid materiaal nodig. Daarvoor zorgen Philips, de NOS en de universiteit van Groningen. De centrale leiding van alle technische operaties berust bij ir. R. van der Leeden van de NOS, de man die vorig Jaar de verbindingen legde voor de tv-uitzendingen over het koninklijk bezoek aan Indonesië.

Vip-0-mat Een van de audiovisuele kongresfaciliteiten is de vip-o-mat, een soort jukebox met verklaringen door vips (very important persons) erin. Je drukt op een knop en vip zo-en-zo verschijnt op een tvscherm om je het standpunt van zijn achterban inzake, zeg, reclame in lokale televisieuitzendingen te onthullen. Het nuttige van de vip-o-mat is dat de bewuste vips rustig het kongres kunnen bezoeken zonder voortdurend het woord te hoeven voeren. In de 'Wingerd' de grote zaal van het wijkcentrum Trefkoel, wordt de centrale 'Agora' ingericht, een audiovisuele markt waar behalve de vip-o-maten tal van andere software-produkties worden aangeboden, alsmede het continu beeldverslag uit de sekties. Vanuit de Agora kan men dus het hele kongres volgen zonder zichzelf in stukken fce knippen.

Enzensberger Het zelf-doen is eigenlijk het belangrijkste thema van dit kongres, waarvan het doel is een bijdrage te leveren tot het veranderen van makro- en mikrostrukturen in de kommunikatie in anti-autoritaire zin. Het kongres, onder voorzitterschap van prof. dr. J. Th. Snijders uit Groningen, wil dit streven ook zien vast te leggen in een paar bescheiden resoluties. We zouden al een hele stap voor-

uit zyn in Nederland, als er bijvoorbeeld per gewest audiovisuele centra ontstaan die de kernen gaan vormen van deze nieuwe ontwikkeling naar struktuurverandering in de kommunikatie. De nieuwe denkbeelden op dit punt worden, in liet voetspoor van de ideeën van de duitse dichter-essaylst-kommunikatiefilosoof Hans Magnus Enzensberger (die als spreker was uitgenodigd maar niet kon komen en nu als het lukt in de vip-o-mat wordt gestopt), met name uitgewerkt in de derde sektie van het kongres. Deze video-sektie staat onder leiding van Rens Groot, docent aan de Nederlandse Pilmakademie in Amsterdam, die in de laatste Jaren baanbrekend werk heeft gedaan met het medium video als middel tot persoonlijke en sociale bewustmaking onder werkende jongeren. Uit de derde sektie zullen, zo hopen de organisatoren, kreatieve impulsen uitgaan naar de meer institutionele afdelingen van Iret kongres: omroep en onderwijs.

Voor wie? Het congres Agora '72 richt zich op vier kategorieën van deelnemers. De media-mensen in ruime zin: makers en verspreiders van hardware en software, media-bestuurders, -onderzoekers, etc. De professionele en funktionele gebruikers: docenten, gemeenschapswerkers, trainers en vormers in het bedrijfsleven, ambtenaren en bestuurders in de kul-

De ontwikkeling naar dit stelsel vond, na de val van de nietparlementaire monarchie (o.a. Frankrijk 1789) van het mercantilistisohe stelsel (in Engeland b.v. finaal in 1949 door intrekking van de graanwetten en van de akte van navigatie) in vier perioden plaats: 1. het nagenoeg ongebonden 'laissez faire' van het individualistisch liberalisme; 2. de periode van slechts sociale wetgeving (wetgeving 'op sociale indicatie') in Nederland b.v. begonnen 1872 met het 'Kinderwetje

KOFFIE-OORLOG Er dreigt een nieuwe koffie-oorlog te ontstaan. Ditmaal eigenlijk van minder importantie dan de gewetensstrijd of Je al of niet bloedkoffie uit Angola moet drinken, maar meer een strijd tussen de rijksuniversiteiten en het ministerie van O. en W. over ide prijs van door rijksinstellingen geschonken kopjes koffie. Een futiliteit zal men zeggen, maar volgens de Universiteitskrant Groningen is zelfs de ministerraad er aan te pas gekomen...

tui'ele en edukatieve sektor. De beslissers: politici, bestuurders, funktionarissen die niet speciaal bij de media betrokken zijn maar er wel mee over (doen) beslissen. Andere-geïnteresseerden: in deze kategorie vallen studenten voor wie het inschrijfgeld ƒ 20,— bedraagt (voor anderen ƒ 125,— resp. ƒ 70,—). Aanmelden bü het kongresbureau, Herestraat 88, Groningen, uitsluitend schriftelijk. PETER HOFSTEDE

IMcKinsey: ombudsman tussen ministerie en w.o. Uit gesprekken tussen groningse bestuurders en leden van het McKinsey-onderzoekteam is gebleken dat de McKinsey-onderzoekers vermoedelijk binnen niet al te lange tijd komen met het advies tot instelling van een ombudsman, die de kommunikatie moet bevorderen tussen het ministerie van O en VV en de instellingen voor wetenschappelijk onderwijs. Het bureau Mc Kinsey ziet de figuur van een ombudsman als de 'deus ex machina' bü de talloze konflikten en kommunikatiestoornissen tussen ministerie enerzijds en universiteiten anderzijds. McKinsey werkt op dit moment in opdracht van het ministerie aan een onderzoek naar 'de relatie tussen ministerie en WO-

Instellingen'. Kommentaar van de voorzitter van het college van bestuur van de RU-Groningen, de heer Ter Borch: 'Het is duidelijk dat bij dit onderzoek wordt toegewerkt naar een oplossing, die McKinsey al vooraf in de mouw had zitten. Men gaat met deze planning volstrekt de verkeerde kant op. Er worden administratieve en technische planningssystemen ontworpen, maar op het terrein van de beleidsvOTming verandert er niets. Iedereen ki'ijgt er stapels werk bij, de bureaukratisering neemt hand over hand toe, zonder dat er iets wezenlijks wordt aangepakt. De werkelijke zware problemen, die op het planningsterrein moeten worden aangepakt verdwalen in het bos van details'.

Onze gemengde ekonomische orde 0r. S. van Popta, heeft vanwege zijn benoeming tot hoogleraar in de ekonomische politiek en de geschiedenis van de ekonomie, vandaag in het Woestduincentrum een inaugurele oratie gehouden. Daarin schetste hij dat in ca 1 ä 11 eeuw zich in de -ontwikkelde industriële landen (Engeland, Nederland, België, W-Duitsland, de Scandinavische landen) een bepaald type politiek-ekonomisch stelsel heeft ontwikkeld. Politiek kennen ze de parlementaire demokratie (met de bekende 'Rechten van de mens en burger', oftewel 'grondrechten'). Ekonomisch kenmerkend is de nog steeds zeer omvangrijke partikuliere, d.i. ondernemingsgewijze, produktie, met brede en diepgaande overheidsinvloed (via eigen overheidsbedrijven, sociale en ekonomische wetgeving).

TILITEITEN

van Houten'; 3. de — als tijdelijke gedachte — 'Crisis-wetgevin' van de Jaren 30 ('Calamiteitenwetgeving'); 4. na 1945, de ekonomische wetgeving (wetgeving 'op ekonomische indikatie' biJv. mbt werkgelegenheid, prijspeil, mededinging, instabiele markten als landbouw, industrialisering, regionale ontwikkeling e.d,). Het denken in chr. sociale kring heeft bij dit alles invloed uitgeoefend en invloed ondergaan. In dit denken stond men, vooral einde 1800 en begin 1900, de 'organische maatschappij-beschouwing' voor. Men dacht en sprak sterk in termen van organische analogieën ('leden van één lichaam'). Het was ietwat 'corporatiefachtig', ietwat 'gildeachtig" denken.

ORATIES Het PBO-streven in Nederland, dat zijn hoogtepunt vond in de Jaren 50, kan gezien worden als een poging een organische maatschappij-beschouwing te realiseren. Sindsdien nam liet snel in betekenis af. Ook het ietwat romantiserende denken verdween. De ontwikkeling in het chr. so-' ciaal denken kan gevolgd worden

aan de hand van twee reeksen van historische monumenten: I. Referaten en konklusies van het Ie Clir. Sociaal Congres 1891, idem het 2e Chr. Sociaal Congres 1919; idem de Chr. Sociale Conferentie 1952; II. Financiële, sociale en (sinds 1961) ekonomische paragrafen in het AR-program van beginselen, resp. de toelichtingen hierop van A. Kuyper (Ons Program 1879); van H. Colijn en P. A. Diepenhorst in de jaren '30 (Saevis Tranquillus in Undis, resp. Ons Isolement), van J. Schipper, A. Borstlap en B. Goudzwaard 1964 (in AR Bestek). Gebleven is de zorg voor het zwakke, voor hen die maatschappelijk niet aan him trekken komen, dit ook mondiaal gezien. Onze tijd kent vele oude, maar ook enkele zeer zwaarwegende nieuwe problemen (dreiging atoomoorlog; derde wereld: miljeuproblematiek; uitputting grondstoffen; versnelde processen). Meer dan ooit is anticiperen op de toekomst geboden. Van alle deelnemers aan het politiekeconomisch-sociaal verkeer, hetzij in groepen, hetzij individueel, mag meer dan ooit grote openheid verwacht worden tov elkaar, en eveneens een krachtig maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef, vooral ook tegenover de volkeren van de derde wereld en komende generaties.'

Centralisatietendens Volgens Ter Borch is er sprake van een zeer gevaarlijke algemene tendens van centralisatie bij de overheid: 'Maar uit de praktijk weten we al lang dat centi'alisermg niet funktioneert bij grotere eenheden en dat je juist de lagere organen veel grotere bevoegdheden moet' geven. Dat gevaar van centralisering heeft ook te weinig meegespeeld bij de totstandkoming van de Wet üniversitau-e Bestuurshervorming. Aan de andere kant zul Je natuurlijk beperkingen moeten opleggen aan de autonomie van de fakulteiten als je een kwalitatief beleid wilt voeren. Dat is duidelijk, maar het betekent natuurlijk niet dat je alles maar moet centi-aliseren'. Over de planning volgens McKinsey: 'Het is zeer wel mogelijk om op basis van een standaardonderwijs-model te gaan plannen. Je kunt dat doen op basis van ervaring of arbeidsonderzoek waarbij je uit kimt gaan van een staf-studenten-ratio. Natuurlijk is dat geen waterdicht systeem, maar ie kmit er toch zeker 80% van de universiteit mee bestrijken. Alleen voor arbeidsintensieve en kapil aalsintensicve fakulteiten als wiskmide en natuurwetenschappen en geneeskunde is een andere aanpak nodig. Maar de grootste post blijven de personeelslasten en daarin kun je vooruitzien en plannen zonder ingewikkelde planningssystemen.. Daarmee zou Je met een kanon op een mus gaan schieten. Wat Je wel moet ontwikkelen zijn doorstroommodellen voor grote eerstejaarsaantallen. Maar ook daarvoor is McKinsey niet nodig.' Dat er in Den Haag zo hard geroepen wordt om planning en dat het parlement zich daar zonder veel kritiek eensgezind * achterschaart, wordt door de heer Ter Borch vooral geweten aan het feit dat de universiteiten bij de publieke opinie geen goodwill meer hibben: "We zullen al onze krachten moeten gebruiken om die goodwill terug te krijgen als we nog iets willen doen aan het planni ngsmonster'. REG TEN ZIJTHOFF (Universiteitskrant Groningen)

Als het aan Den Haag ligt zullen personeel en studenten op alle rijksuniversiteiten een kwartje voor een beker koffie neer moeten tellen. Op 30 Juni dit jaar besliste de ministerraad dat de prijzen voor koffie en thee in burgerlijke en militaire rijksdienst op zo kort mogelijke tennijn resp. 25 en 20 cent per kop dienden te kosten. Op 30 augustus schreef het ministerie van O. en W. aan universiteiten-en hogescholen dat deze maatregel uiterlijk 15 september ingevoerd moest worden. Op de haagse departementen schijnen die prijzen reeds ingevoerd te zijn. In Groningen wordt echter nog steeds een dubbeltje berekend voor een kop koffie omdat men een prijsverhoginc; volstrekt onnodig vindt. Huisvesting en personele lasten worden in die prijs niet berekend, maar ook dan zou men in Groningen, volgens de interne beheersdienst daar, nog een positief saldo overhouden. De indruk wordt dan ook gewekt dat 'Den Haag' een nieuwe bezuinigingsmogelijkheid heeft geschapen om zo een paar miljoen te drukken op de personeelslasten. Probleem is echter dat de subsidie van het rijk op de verstrekking van koffie en thee aanzienlijk omlaag wordt gebracht. Het feit dat de VU een bijzondere universiteit is blijkt nog steeds materiële voordelen te hebben: 15 cent voor een beker koffie en een stuiver voor thee, al worden deze versnaperingen dan niet onverdeeld gunstig door de konsumenten 'gesmaakt'.

BROEDERS, BUK EN BEESTEN Geheime onthullingen over een even geheime zuidafrikaanse broederbond door een anonieme schrijver ditmaal in het VU-magazine, dat nav de erepromotie van ds Beyers Naudé nog wat in dit omstreden goudland blijft delven. Het selekte gezelschap dat het Afrikanerdom propageert, 11.000 leden (geen vrouwen) telt. uitsluitend onder de heersende (uiteraard blanke) elite, die in 500 geheime cellen over het land zijn verspreid, met een geheim bestuur dat op geheime plaatsen vergadert, telt de eredoktor niet , meer 'onder zijn gelederen. Dxe stapte er uit na de schietpartij in Sharpeville, wegens bijbelverklaringen, die de apartheid moeten verdedigen en wegens de pressie die door het geheime genootschap op de kerken werd uitgeoefend. En dan te bedenken dat vader Naudé een van de stichters van deze broederbond was. Volgens de weense analytikus Dichter spelen erotische verlangens een rol bij de aanschaf van een auto. Zo zouden mannen, vervuld van romantiek en Jeugdavonturen, zich aangetrokken voelen tot een cabriolet die een maitresse-symbool zo- zijn. Vandaar dat de reklamejongens vaak een mooie poes biJ een auto afbeelden en liefst nas kt. Ook dit — behalve de laatste zin — is te vinden in het magazine van november in het artikel 'De mens en zijn auto'. Het omslagverhaal gaat over proeven met dieren, aan de VU een legale zaak. Dat alles staat in dienst van genezing van de mens. Het magazine brengt deze zaken heel voorzichtig. Toch zou het'ons niet verbazen als de vereniging tegen de vivisektie weer eens reageerde, een vereniging die nogal eens amok wil maken en waarvoor met dieren experimenterende wetenschappers soms 'als de dood' zijn, zoals de leidse hoogleraar Masurel, bij interviews over de bereiding van vaccin tegen de regelmatig terugkerende A-griep-varianten. In het magazine is er verschil van mening tussen de hoogleraren Ooit en Lever over de rechtvaardiging van dierexperimenteel onderzoek bij slakken. Prof. Oort is soms meer geïnteresseerd in krokodillen, maar in het VU-magazine gaat het toch niet zo beestachtig toe als in de universiteitsraad, die dierlijke opmerkingen blijkbaar uit de notulen schrapt. Op elk slakje kun Je tenslotte zout leggen, daar hoeft het nog niet 'het centrale VU-dier' voor te zijn. De eenzaam maar met alleen op het Loo wonende Thijs Booij vertelt dat wijlen koningin Wilhelmina dr. A. Knijper niet bepaald mocht en Ben van Kaam heeft het boek met de memoires van de overleden dr. Bruins Slot persklaar gemaakt en beschrijft het nu als slotverhaal in het veelzijdige Vum-novemberiiummer. Pébe. .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen