Worsteling naar waarheid - pagina 16

Inleiding

Wetenschap zonder vooroordelen is onmogelijk. Een wetenschapper kan proberen zijn eigen mening of overtuiging weg te cijferen-alsof hij, die de wetenschap moet bedrijven, er niet i s - , maar onherroepelijk spelen zijn eigen levensbeschouwelijke en wijsgerige ideeën een rol in zijn wetenschappelijk doen en laten. Bij sommige gebieden in 'de' wetenschap zal de invloed van die 'voor-wetenschappelijke' ideeen zich minder laten gelden dan bij andere, maar door de kieren en spleten in het wetenschappelijk bouwwerk komt de levensbeschouwing van de wetenschapper naar buiten. Dit was althans de mening van de orthodox-christelijke Abraham Kuyper ( 1 8 3 7 - 1 9 2 0 ) . Het woord 'vooroordeel' heeft in dit geval vanzelfsprekend een negatieve bijklank omdat de ideeën van de wetenschapper de objectiviteit en de algemeengeldigheid van de wetenschappelijke kennis zouden beïnvloeden. In deze zin was ook Kuyper negatief over vooroordelen, althans over sommige filosofische en religieuze standpunten die de wetenschap naar zijn overtuiging een bepaalde richting opduwden. In de tijd waarin Kuyper leefde, klonken de verworvenheden van de natuurwetenschappen in andere gebieden, zoals filosofie en theologie, door. Op sommige terreinen bleken natuurwetenschappelijke theorieën strijdig te zijn met een letterlijke interpretatie van de Bijbel, en Kuyper vond dat mede daardoor het onderwijs in theologische faculteiten in Nederland te vrijzinnig was geworden. Hij geloofde dat hij niet moest proberen die faculteiten te veranderen, maar 'voor zichzelf moest beginnen': er moest een eigen universiteit komen waar elk terrein van wetenschap kon worden beoefend op 'gereformeerden grondslag'. Dat betekende dat een bepaalde theologische richting (de gereformeerde, die in de zeventiende en een groot deel van de achttiende eeuw het kerkelijk leven in Nederland gedomineerd had) nu de weg moest wijzen om tot goede wetenschap te komen. Kuyper wilde dus ook wetenschap vanuit een 'voor-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen