De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 56

BEKOELDE

BROEDERSCHAP

der Transvaalsche Deputatie aangeboden, tijdens haar bezoek in Europa ten jare 1883 en 1884 (1884). Alweer op reis kent een bijlage 'De Transvaalsche Deputatie in Holland', dat met haar 120 bladzijden zelfs omvangrijker was dan het hoofdwerk (met 9 0 bladzijden). Goede lezers van toen en nu valt op, dat Du Toit al zijn best deed, te wijzen op het algemene, nationale karakter van de ontvangst van de deputatie in Nederland. 'Ons het vooraf geseg, dat ons ni tot een of ander party of rigtings kom ni, mar tot di volk van Nederland'. 142 Veel betekenend is ook, dat hij wel de ontvangst door Patrimonium vermeldde en een uitvoerige samenvatting van Kuypers rede gaf, maar zonder een enkel woord van waarderend commentaar. 143 Over zijn conflict met Kuyper zweeg Du Toit angstvallig, maar duidelijk was dat hij ontdekt had dat 'het betere deel van Nederland' meer omvatte dan Kuyper en zijn volgelingen alleen. Iedereen in Nederland juichte hen toe. Du Toit en Kuyper waren onmiskenbaar geestverwanten en in vele opzichten vergelijkbare persoonlijkheden, maar dat zij na een aanvankelijke periode van nauwe samenwerking elkaar zouden gaan irriteren, was haast onvermijdelijk. Zij deelden dan wel een aantal overtuigingen en idealen, maar zij leefden onder zeer verschillende omstandigheden en hadden elk hun eigen agenda. Beiden waren zelfbewuste personages die gewend waren hun eigen inzicht te volgen en moeilijk konden luisteren naar kritiek. Een eerste onderling meningsverschil was geweest de ontvangst van de NZAv-afgevaardigde dr. H.F. Jonkman te Pretoria, ruim een jaar eerder. Ondanks alle verzekeringen van Du Toit tevoren, dat hij Jonkman zeer afstandelijk zou bejegenen, had hij hem feitelijk vriendelijk en zeer voorkomend ontvangen. Volgens Lion Cachet was dat een duidelijk terzijde zetten van Kuyper en de andere antirevolutionairen. 144 Dit gebeuren had echter geen directe gevolgen, omdat Paul Kruger zelf schreef 'niet ondankbaar [te willen] zijn jegens modernen in Holland want tijdens onze worstelstrijd hebben zij ons ook trouw bijgestaan'. En daarom was Jonkman welkom. 145 De samenwerking in het kader van de onderhandelingen van de deputatie te Londen was dan ook goed, al ontstond soms wat verschil van mening en moest enkele malen enig misverstand rechtgezet worden. Maar de verhouding van Du Toit en Kuyper liep stuk tijdens het verblijf van de deputatie in Nederland. En wel over de betekenis van de Vrije Universiteit voor Zuid-Afrika. 146

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen