Bijzondere chemie?! - pagina 36

HET CONFLICT TUSSEN

KUYPER

E N DE S A V O R N I N

LOHMAN

Kuyper was voor de uitbreiding van het kiesrecht die Tak voorstelde, omdat hij met kiesrecht voor de kleine luyden (die tot dan toe geen kiesrecht hadden) kansen zag voor nieuwe rechtse kabinetten. De Savornin Lohman pleitte ook voor de uitbreiding van het kiesrecht, maar kon evenals een belangrijk deel van de antirevolutionaire kamerfractie niet instemmen met het ingrijpende wetsontwerp van Tak. Het wetsvoorstel werd uiteindelijk door Tak ingetrokken en de Tweede Kamer werd ontbonden. De verkiezingsstrijd die volgde, draaide niet om de politieke partijen maar om de standpunten over Tak. Het werd een triomf voor het 'conservatisme' met 57 zetels tegen en 43 voor de uitbreiding van het kiesrecht. Voortaan waren er twee leiders voor het antirevolutionaire volksdeel in de Tweede Kamer: Kuyper en De Savornin Lohman waren beide gekozen. Zij waren al jaren bondgenoten, ondanks dat ze over veel zaken verschillend dachten. Een belangrijke tegenstelling tussen De Savornin Lohman en Kuyper was echter hun interpretatie van het begrip 'gereformeerde beginselen'. Volgens Kuyper had de geschiedenis zekere zaken als gereformeerd geijkt: het schrift en de historie verschaften zo veel gegevens dat er een systeem voor het gereformeerde leven van te maken was. Er was als het ware een richtlijn uit voortgekomen hoe een gereformeerde zich op kerkelijk, politiek, wetenschappelijk en ander terrein moest opstellen. De Savornin Lohman daarentegen had op deze terreinen vele vragen en zag het gereformeerde leven niet zo duidelijk omperkt. Hij wilde de gereformeerde traditie geen gezag toekennen op punten waarover de bijbel geen bepaald uitsluitsel gaf. Voor zijn juridische onderwijs betekende dit voor De Savornin Lohman dat veel colleges zonder enig bezwaar aan een niet-christelijke universiteit gevolgd konden worden: 'Evengoed als een ongeloovige ons de wetten, welke in de physieke wereld gelden, of de indeelingen, die de mensch op het gebied van de botanie of anatomie pleegt aan te nemen, kan uitleggen, kan een ongeloovige ons vertellen, welke is het verband der wetsbepalingen die betrekking hebben op het huwelijk, den eigendom, de overeenkomsten of grondwettige instellingen.' 21 Kuyper en De Savornin Lohman bestookten elkaar fel met artikelen in De Standaard en met brochures. De president-directeur van de Vrije Universiteit, Hovy, schreef op 1 juni 1894 aan Kuyper dat de strijd tussen hem en De Savornin Lohman de Vrije Universiteit veel kwaad deed. Hovy verzocht Kuyper de Vrije Universiteit er buiten te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen