De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 42

BEGINSELEN

rurgisch verband', poneerde Kuyper, 89 die als rebelse leider van een minderheid in de liberale Nederlandse staat zijn grootste tegenstander herkende. Zijn beginsel van de soevereiniteit in eigen kring hield een fundamentele aanval op de staatsmacht in. Tegenover haar stelde hij niet de natie, maar de vrijheid van de volksdelen. Centraal in zijn denken stond de 'herkerstening' van de Nederlandse samenleving maar niet de natie' maar de kerk (de kerk als organisme - dus de christelijke organisaties), het christelijke volksdeel, moest die gezondmaking brengen. Kuyper aanvaardde dan ook de differentiatie en de verzuiling van Nederland. Openlijk erkende hij: 'drieërlei nationale tint worstelt in den schoot van het Nederlands volksbestaan'. 90 Tegenover de Roomse en de revolutionaire (liberale), vertegenwoordigde zijn Program de antirevolutionaire richting. In vergelijking met die twee andere grondtypen was zij 'het rijkst ontwikkeld, het schitterendst uitgebroken, tot nationaliteit in vollen zin gerijpt', dé grondtoon van de natie dus. Maar als DuToit die woorden gebruikt ('De nationale partij vertegenwoordigt in Zuid Afrika den grondtoon van ons Volkskarakter' 91 ) staat er opeens iets geheel anders. Ze vormen de openingszin van het programma van een nationale partij, en prediken revolutie en opstand. Want er bestond anno 1880 geen Afrikaner volk en nog minder een Afrikaner Zuid-Afrikaanse staat. Du Toit proclameert een nieuwe creatie. Het gaat hem om 'de vorming eener eigen Z. A. nationaliteit'. 92 Afrikaners zijn immers geen Hollanders, Fransen, Duitsers of Engelsen; en niet Engeland is hun 'Home', Holland of Frankrijk of Duitsland hun vaderland, maar Zuid-Afrika. 93 Het is een herhaling van een versregel van een paar jaren geleden: Ider nasi het zijn land - dezelfde politieke wens die als wet en (te realiseren) werkelijkheid wordt beschouwd. Er waren natuurlijk, ook in Zuid-Afrika, mensen met een andere opvatting, erkende DuToit. Zij volgden bijvoorbeeld de 'Jingo Partij, die Z. Afrika, bloot als wingewest of melkkoe van Engeland gebruiken wil, en niets liever wil, dan de onderdrukking en uitroeiing van onze nationaliteit'. Of waren het eens met de partij van het midden, 'die wel eenige staatkundige vrijheden verlangt, maar toch de vorming eener eigen nationaliteit als een onbereikbaar ideaal hoofdschuddend afwijzen of

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen