Zeven-en-dertigste Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 36

XXXIV

ualist, die bij het kennen op het denken het a.ccent legt, op betva.steland van Europa, zich van G-ods in de Schrift vas'tg'elegde Openbaring had geëmancipeerd en met Kant in 1781, het j a a r waaj-in diens werk verscheen, dat zijn onderzoek omtrent het menschelijk kenvermogen, bevat, in haar tweede periode komt en dan doorgaat tot op onzen tij'd. Dat nu voor de Christenen, voior hen, die zich gebonden weten. ;ia.n Gods Openbaring, die gelooven aan de Schrift als het Woord ^•ain God, een Vrije universiteit in de zeventiger jaren noodzakelijk was geworden, noodzakelflk in den zin, die ook achter het zoggen van Paulixs tot de Korinthiërs zit: de nood is'taij opgelegd, — betoogt spreker, door a&n t e toionen, hoe sedert de t'wieede helft der A^orige eeuw het iOnderwijs aan onze openbare univer.siteiten door de vrijzinnigheid werd overheerscht, en ook nog wordt lOverheersoht. Want wel, zegt !hij, traden, evenals jiu, ook: toen aan onze openbare universiteiten docenten op, die zich bij; hun onderwijs aan G-ods Woord .gebonden wisten, ma-ar wijl zij in het corpus dooentium de minderheid vormden, werd h u n ünd(;^rwijs door d a t der vrijzinnige meerderheid overheerscht. Ook wijst hij 'er op, dat deze sedert d e tweede helft der vorige eeuw overheerschende vrijzinnigheid, bij alle overeenkomst in het essentieele, verschilde van die der tegenwoordig'e. De vrijziimigheid, ook die op wetensohapipelijk gebied, zegt spreker, is in het bijkomstig'e veelvormig, en die veelvormigneid 'hangt saam met wat men tegenwoordig' aanduidt als geeistelijke stroomingen. Zich alsnu, alloen bepalend tot de vrij'zinnigheid die toenmaals onze openbare universiteiten beheersohte, schetst hij in breeder trekken eerst het onderwijs in de natuur- en geneeskunde als ptaaaide in het teeken van het in Duitschland n a 1850 weer oi)gekomen materialisme, straks verbonden met Darwin's hyjiothese van de mechanische evolutie; daarna het onderwijs in do geestelijke wetenschappen, als deels onder de macht van h,ctpositivisme van Aug-ust Gomte, deels onder die der Duitsche speculatieve philosophic, bepaaldelijk van Hegel, met h a a r teleiologische evolutieleer, deels onder die van h'6t Engelsche empirisme, gewijzigd en verbeterd door John Stuart Mill. W a t inzonderheid d e toenmalige Theologie betreft, staat spreker nogeven stil bij' het feit, dat O'nder den sterken invloed van Prof. Scholten te Leiden, zelf beïnvloed door Hegel, en den niet tminder machtigen van Prof. Opzoomer te Uti-echt, zelf beïnvloed door Mill, de z.gs. Theologie der vrijzinnigheid ontstond, welke zich ondej.- den vagen naami van de Moderne aandiende. De Christenen te onzent haidden, zoo gaat spreker voort>

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen