1967 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 26

10

W. MARSMAN

ego dat zich verzet tegen de driften. Allegorisch zegt Freud in zijn beschrijving van het beeld, dat de gevreesde straf nooit zal komen — het super ego is aan banden gelegd. Freud ging beladen met schuld over zijn afval van de orthodoxie naar Rome en leefde in een verwachting van straf. Uit allerlei droom interpretaties blijkt dat. In de Sabbatiaanse traditie stelt Freud zich tegenover de wet. In „Mozes en het monotheïsme", zijn laatste boek, stelt Freud de hypothese dat Mozes een Egyptenaar zou zijn (hij deed dit op grond van etymologische overwegingen). Freud heeft lang geaarzeld om dit boek te publiceren, hij deinsde terug voor de critiek, die hij zowel van joodse als van Rooms Katholieke en Protestantse orthodoxie zou krijgen door Mozes te verloochenen. Ook verkeerde hij zelf in twijfel over de juistheid van zijn veronderstelling. Mozes zou niet door opvoeding, maar genetisch een Egyptenaar zijn. De joden zouden er belang bij hebben hem als jood te beschouwen. Freud had er echter zijn belang bij om Mozes als Egyptenaar te zien. Freud wordt psychologisch tot niet-jood door Mozes tot een niet-jood te maken. Freud heeft er belang bij de stelling te verdedigen dat de joden niet door God uitverkoren waren, maar door de niet-jood Mozes. In de Sabbatiaanse traditie vinden we hetzelfde streven om het geloof in God af te zweren. Zo schrijft Jacob Frank: „de wet, de Torah, is dood". Freud hernieuwt de breuk van het geloof in de Mozaïsche God. Mozes vertelt de joden ten onrechte dat zij een speciale relatie met God hadden. Dit is de grootste historische vergissing, zegt Freud. De jood vertegenwoordigt het (slechte) geweten van de Christenheid, zegt hij, vandaar de jodenhaat. Het super ego Mozes is echter geen jood, maar een Egyptenaar. De grootste overtredingen van de mozaïsche code, als aggressie, moord, incest, etc, staan in het centrum van de belangstelling. De analyticus vertegenwoordigt het super ego, maar een niet straffend super ego, een tolerante, begrijpende vader. -De psychoanalytische bevrijdingsleer kan volgens Freud alleen door een jood gecreëerd worden. Omdat de jood de autoriteit van de wet vertegenwoordigt kan alleen een jood de wet dood verklaren. De jood staat nu echter niet langer in de schaduw van Mozes, die het volle pond van de wet eist, maar als een geduldige, vergevende, tolerante en begrijpende vader. Dit kon Freud doen door zich volledig als jood te identificeren, maar zich gelijktijdig van Mozes te distantieren. Freud speelt de rol van een nieuwe Mozes, die komt met een nieuwe wet, de wet van de persoonlijke vrijheid. Mozes betekent voor Freud een historische figuur.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen