1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 152

120

ABORTUS PROVOCATUS, TUSSENTIJDSE BALANS

te werk te gaan. Wanneer de contra-indicaties overtuigend genoeg zijn dan zal de vrouw bij een andere dokter immers hetzelfde afwijzende antwoord moeten krijgen. Bovenstaande procedure lijkt mij in het huidige stadium de meest aanvaardbare. Men kan de abortusteams moeilijk dwingen tot een zo royale houding dat het laatste woord van de vrouw tot een absolute richtsnoer voor hun handelen wordt, want in dat geval dreigt de arts beroofd te worden van zijn ethische vrijheid en verantwoordelijkheid. Wèl mag men van hem verwachten dat hij zijn ethische en medische overwegingen zo goed mogelijk zal weergeven en verduidelijken. Dat hij daarbij beducht moet zijn voor ethische vrijheidsberoving, is een waarschuwing die ik gaarne onderschrijf, maar deze geldt voor beide „partijen". De royaliteit betekent dan ook niet dat de vrouw reeds bij voorbaat het laatste woord heeft. Soms mag de dokter het laatste woord hebben. Een dergelijke situatie zal zich misschien niet vaak voordoen, maar zij is blijkens mijn eigen ervaring toch ook niet zó uitzonderlijk. 2. Ethos, ethiek en emotie. Omdat we bij de abortus provocatus vooral met een ethisch en mensbeschouwelijk probleem te maken hebben, verdient het aanbeveling om aan beide aspecten afzonderlijk enige aandacht te schenken. Allereerst de ethiek. De uiteenlopende standpunten ten aanzien van de ethiek weerspiegelen zich in de controversen over de toelaatbaarheid van de abortus provocatus. Het is duidelijk dat er geen communis opinio bestaat, men kan zich niet beroepen op een door de samenleving aanvaarde gedragslijn. De medische ethiek brengt ons in dat opzicht geen stap verder. Want ook deze is onderhevig aan veranderingen, dank zij de vorderingen van de wetenschap en de zich wijzigende culturele situatie. Men denke aan de huwelijksethiek en de sexuele moraal. Medische ethiek is geen „set of rules" die eens en voor al is vastgelegd, al bestaat er misschien wel een communis opinio over zeer algemene en door ieder aanvaarde normen en gedragsregels. Hoe deze echter in de concrete situatie gestalte krijgen is mede afhankelijk van het cultuurbeeld en van de technische en wetenschappelijke vorderingen. Zo hebben zich ruim een eeuw geleden heftige discussies afgespeeld over de vraag of de toepassing van narcose bij operaties wel ethisch geoorloofd was: „Het komt mij voor dat uit spiritualistisch-filosofisch oogpunt dezelfde morele veroordeling toepasselijk is op alle moderne uitvindingen die ertoe leiden de menselijke vrijheid en de onmisbare pijn te verminderen" (Beaudelaire, geciteerd door W. F. Hermans). Indien de gedragsregels niet flexibel zijn, dan functioneren zij op den duur

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen