1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 162

126

DE NATUURKUNDIGE IN DE SAMENLEVING

grijpen; de kennis die men verwerft kan op langere termijn een rol gaan spelen in de samenleving. In de tweede plaats geeft de hoogleraar onderwijs en vormt zo mede de gedachtenpatronen van generaties academici die op allerlei leidinggevende posities kunnen terechtkomen. Als onderzoeker en docent moet hij zich daarom bezinnen op de vraag: „hoe kan de afgestudeerde fysicus een positieve invloed uitoefenen op de ontwikkelingen binnen de samenleving?" Daarmee is het onderwerp van deze beschouwing afgebakend: de natuurkundige in de samenleving. De kernvraag wil ik nu van verschillende kanten bekijken. Het is duidelijk, dat ik daarmee de grenzen van het eigen specialisme overschrijd en gemakkelijk op dwaalwegen kan belanden. Ik hoop echter in staat te zijn een aantal verbanden te leggen en aan te geven op welke wijze een grondiger wetenschappelijke behandeling van de vraagstelling zou kunnen plaats vinden. Mijn enige pretentie is dan ook een bijdrage te leveren tot de discussies die op het ogenblik op ieder niveau zich afspelen. § 1. De relatie natuurwetenschap-samenleving Om te beginnen dient men aan te tonen, dat het uitgangspunt, nl. dat er een grote beïnvloeding is van natuurwetenschap en techniek enerzijds en de samenleving anderzijds juist is. Met samenleving bedoel ik dan het deel van onze cultuur, dat niet beschreven wordt door de termen natuurwetenschap en techniek. Voor de wisselwerking zou ik twee kanalen willen aangeven. In de eerste plaats is het duidelijk, dat het leef- en consumptiepatroon van een ieder van ons aanzienlijk verschilt van dat van een overeenkomstige groep Nederlanders 40 jaar geleden. Sinds 1900 wordt fundamentele fysische en chemische kennis systematisch toegepast om allerlei produkten te leveren die in de samenleving een rol spelen. Ik noem als voorbeelden: TV-apparaten, kunststoffen, kerncentrales, navigatie-instrumenten voor lucht- en ruimtevaart en computers. Verschillende van deze vindingen zijn op hun beurt ook weer essentieel voor zuiver wetenschappelijk onderzoek. Zo kunnen kernreactors neutronenbundels opleveren van hoge intensiteit waarmee men belangrijke experimenten kan doen; men') meet daarmee de levensduur van het neutron, waarmee men de sterkte van de fundamentele zwakke wisselwerking bepaalt. Daarnaast kan men de bundels polariseren en meet zo ht magnetische en het electrische dipoolmoment die informatie kunnen leveren over de structuur van het neutron.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen