Dr. Abraham Kuyper en de Vrije Universiteit - pagina 294

scula Philosophia van Johannes Maccovius had gevonden. Hij leende

dat werk en liet het aan zijn zoon opzenden. Maar deze lof ging te hoog,

en gaf aan dat Kuyper al te dominant was geworden aan de VU.

Het proefschrift over Maccovius van A. Kuyper jr. was een signaal.

Hij beschreef Maccovius (1588-1644, evenals Laski uit Polen afkomstig,

hoogleraar te Franeker (en zwager van Rembrandt)), als geleerd theo-

loog. Maccovius was het:

'die den machtigen stoot gegeven heeft, waardoor we van de meer

eenvoudige, bijbelsche Theologie tot de wetenschappelijke, Scholastieke

Theologie in ons Vaderland gekomen zijn.'

Hij had ditzelfde ook over zijn vader kunnen schrijven, als zijn oor-

deel over de betekenis van Kuypers Encyclopaedic voor de theologie aan

het einde van de negentiende eeuw.

Immers, Kuyper was niet alleen dominant geworden aan de VU, hij

had ook een stelselmatige wereldbeschouwing ontwikkeld, en hij had

zijn gemene-gratie-leer zelfs een dogma genoemd.

Er was dus feest vanwege de promotie van de derde zoon en de benoe-

ming van de oudste. Maar zoals bekend, stierf kort daarna hun moeder

in Zwitserland. En Kuyper had al meer tegenslagen gehad. Zijn jongste

zoon, die naar Keuchenius was genoemd, overleed toen hij tien jaar oud

was. Zijn tweede zoon, die naar zijn vader was genoemd en naar Ameri-

ka emigreerde, werd als tandarts te Bandoeng op Java, theosoof. In die

tijd werden velen, vooral in Indië, theosoof.

Wat dat betekende zouden we kunnen opmaken uit wat Abraham jr.

in zijn woord vooraf schreef: 'En vervloeken zoudt Gij den discipel die

van dat beginsel (der ere Gods) ook maar een duimbreed afweek.'

Maar zo hard als deze zoon en volgeling zich uitdrukte, was Kuyper

niet; hij had veel verdriet om zijn zoon in Indië.

Toen Kuyper in oktober in zijn grote huis terugkeerde, voelde hij de

eenzaamheid. Zijn zoon Guillaume was student aan de Koninklijke Mi-

litaire Academie te Breda. Zijn drie dochters waren 23, 24 en 29 jaar.

De oudste, de schrijfster Henriëtte Sophia Susanna, trachtte haar

moeder in de huishouding te vervangen. Zij had het karakter van haar

vader, waardoor zij allerlei spanningen opriep. Kuypers jongste doch-

ter, Cato, was volgens zijn formulering: 'als gesneden uit het karakter-

wezen van zijn lieve Vrouw'. Cato werd door haar oudste zuster onder

permanente druk gezet, zodat zij dezelfde verschijnselen van stress ver-

toonde als haar moeder gedurende haar hele leven met Bram Kuyper.

Na een jaar trok Kuyper in het pand Keizersgracht 164, dat voor de

VU was aangekocht. Daardoor werd hij nauwer bij het studentenleven

betrokken en kon zijn zuster Anna ook voor hem zorgen. Want zij, me-

vrouw de weduwe A.C.E. Mond, geb. Kuyper, was al vanaf 1885 direc-

288

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen