De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 95
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
ruimte niet parallel met den tijd als successie, alleen met den tijd
als aanschouwrngsvorm.'
Het merkwaardige van deze bijzondere dissertatie was, dat
Vollenhoven in het eerste, construerende deel een kader schiep
waarin hij vervolgens de gehele geschiedenis van de wiskunde van
de Oudheid tot heden, ordende en beoordeelde. Die werkwijze zou,
bij alle ontwikkehngen, zijn levenswerk bijvend karakteriseren.
Daarbij was Vollenhoven glashelder in zijn exact formuleren, maar
tevens ook voor velen onbegrijpelijk door zijn eigen terminologie,
ingewikkelde zinnen en strikt logische conclusies, die zonder verdere
uitleg werden getrokken. Glashelder werd voor wie deze denkwijze
niet doorzag en zich aan zijn taalgebruik stootte, al snel glasscherp.
Men zag niet wat Vollenhoven doorzag en dan ergerde men zich,
luisterde niet langer of las hem niet verder. Velen konden hem niet
volgen omdat hij niet verduidelijkte en herhaalde en omdat hij
ongebruikehjke beelden in zijn uiteenzettingen vlocht. Ook wilde hij
historisch compleet zijn en toch erg beknopt.
Als typisch staaltje van zijn analytische geschiedschrijving citeer
ik de volgende zin:
Karakteristiek is,
dat hier het nominalisme den hypothetischen syllogismus,
voor de ontwikkeling van het wetsbegrip in de physica van zoo groot
belang,
maar ook in de toekomst door overdrijving in de richting van het pan-
functionalisme uiterst gevaarlijk voor het partieel-substantialisme
en daarom ook voor het theïsme,
in de formeele logica invoert.
Als we, na herlezing, besluiten de tussenzinnen weg te laten, blijft
als hoofdzin over dat het karakteristiek is dat hier het nominahsme
het hypothetische syllogisme in de formele logica invoert. Dat is
dan van groot belang voor A en tevens uiterst gevaarlijk voor B.
Het gaat daarbij over wat karakteristiek is voor de logica van de
Stoa tijdens het Hellenisme. Wie vervolgens alle termen onderzocht
heeft op de betekenis die Vollenhoven daaraan hechtte, wordt
ontnuchterd door de zin, die deze alinea afsluit: 'Mathematici uit
deze school zijn echter niet bekend.' Om compleet te zijn, toonde
Vollenhoven ons dus het etiket met een systematische omschrijving
bestemd voor een lege rubriek.
91
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's