De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 380

Dooyeweerd zelf gebruikte. Toen de Amerikaanse fundamentalisten

nadien het woord creationisme gingen gebruiken, liet Lever de term

vallen. De aanval van Dooyeweerd was op dit punt, dat de titel

raakte, onnodig, maar kreeg in het verloop van zijn artikel wel de

betekenis van een eerste in een reeks waarschuwingen tegen een

gaan in scholastieke richting.

De bespreking van Dooyeweerd bevatte meer van dergelijke

minder wezenlijke punten. Zakelijk kwam echter tot uitdrukking dat

Lever verder ging in een richting waar Dooyeweerd enigszins

verward bleef parzelen. Dooyeweerd kwam voor vragen te staan,

die hem ook geen rust lieten, maar hij koos de houding van de

docta ignorantia, de berusting in de onoplosbaarheid van deze

problemen. Die verwarring, die ik constateer, kwam naar ik meen

voort uit zijn opvatting dat een vakwetenschap, en ook de

geschiedenis, steeds door een wetskring wordt bepaald. De

historische en de individuele bepaaldheid van de werkelijkheid, die

beide in het boek van Lever een belangrijke rol spelen, kon

Dooyeweerd in zijn wetenschapsopvatting niet goed plaatsen. Hij

kende wel een tijdsidee en individuahteitsstructuur, maar de tijd zelf

kon men volgens hem niet bestuderen en de verdiepte aandacht

voor het individu zelf kreeg geen plaats in zijn

wetenschapsopvatting.

In dit verband is Dooyeweerds opvatting van de schepping

merkwaardig. Centraal staat bij hem de idee dat de schepping

voltooid is. Genesis 2:1 luidt: 'Alzo werden voltooid de hemel en de

aarde en al hun heer.' De schepping, hemel en aarde met alle

bewoners daarvan, was voltooid, vóór dat er sprake kon zijn van

het wordingsproces in de tijdsorde, concludeerde Dooyeweerd. De

tijdsorde van de schepping van zes werkdagen en een rustdag, vatte

hij als de tijd van Gods werken op, die ontoegankelijk is voor de

mens. De schepping vatte Dooyeweerd op als een vaste structuur of

een scheppingsorde. In die opvatting zit het tussen haakjes plaatsen

van de tijd en individuahteit bij de schepping. Daarmee stond

Dooyeweerd niet open voor de gedachte van een schepping in en

met de tijd als evolutie en geschiedenis.

Het voltooid van Genesis 2:1 kan echter ook betrekking hebben

op het verhaal van de schepping in het kader van de Joodse week

als onderdeel van het Joodse wereldbeeld. Dan gaat het in Genesis

1 tot 2:4 niet om onze vraag: waar komt de kosmos vandaan. Het

begin van Genesis meldt ons, dat de kosmos niet goddelijk is, wel

374

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen