De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 86

uit de bijbeltekst volgde, ook volstrekt waar: 'Eerst schiep God de

stof, en uit deze het lichaam. Hij deed dat los van eiken samenhang

met eenigen menschelijken geest, die er toen immers nog niet was.

... De mensch bestaat alzoo uit twee deelen: lichaam en ziel; uit

twee substanties: stof en geest.'

Een jaar na de discussie met Greydanus bestreed Ubbink een

andere studiegenoot in een brochure getiteld: Het Pantheïsme van

Dr. A.H. de Hartog. De Hartog was anders dan zijn jaargenoten

Greydanus en R.H. Woltjer, een zeer zelfstandig leerling van

Kuyper, die in zijn apologetische geschriften en redevoeringen door

een verbinding van Romantiek en Christendom, Hegel en Kuyper,

een eigen levensleer verkondigde. Juist tegenovergesteld aan het

verwijt van een starre visie op de werkelijkheid bij Greydanus,

verweet Ubbink aan De Hartog de leer van een ontwik-

kelingsproces in God. Ubbink vroeg hem verwijtend: 'waarom

zouden we ons dan ook vastklemmen aan die uitwendige

gebeurtenissen, waar al het verschijnende, tastbare en zichtbare

slechts voorbijgaande schijn is?!'

Deze bestrijding van Greydanus en De Hartog samen gaf de

positie van de meeste theologen in die tijd aan als een plaats tussen

objectivisme en subjectivisme. Zo werd door de theologen zelf het

verschil tussen twee richtingen binnen de Gereformeerde Kerken

gekarakteriseerd. De subjectivistische De Hartog verliet de Gerefor-

meerde Kerken reeds als student en werd Hervormd. Toen

Greydanus in 1917 hoogleraar te Kampen werd, gaf die benoeming

ook aan dat het objectivisme in de Gereformeerde Kerken een

grote plaats innam. Daarnaast bestond, vooral bij de jongeren, een

belangrijke subjectivistische stroming met een sterke neiging tot de

mystiek en grote belangstelling voor evangelisatie, zending en

cultuur.

Ubbink moest vervolgens wel opponeren tegen V. Hepp, toen

deze op 19 en 20 september 1916 op de vergadering van de

gereformeerde predikanten te Utrecht de dogmatiek Het heersen

over de bijbeluitleg. Volgens de scholastieke redenering van Hepp

moest de exegese van de bijbel uitgaan van de analogia fidei, de

overeenstemming des geloofs. Dat wilde zeggen dat de exegese

moest uitgaan van de gehele bijbel, met de hoofdgedachten uit dat

Schriftgeheel, zoals deze door de kerk werden nagedacht in de

dogmatiek. Of met de woorden van Hepp:

82

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen