Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 360

nigingsdrang speurde nauwlettend naar schrale loten die zij kon afsnijden omdat ze te

weinig vrucht droegen. Wie geen topkwaliteit leverde liep voortdurend gevaar, en wie

het wel deed kon toch heengezonden worden als zijn vak niet veel studenten trok, getui-

ge de gedwongen aftocht van de arabist Hans Daiber.

We moesten kiezen, zei Drenth later in een terugblik op de jaren van zijn rectoraat. Je

benoemde instemmers, ook al waren ze niet de besten, of je lette in de eerste plaats op ni-

veau. Doelstelling en wetenschappelijke kwaliteit botsten op elkaar. De keus viel toen op

het laatste. 'We dreigden anders een tweederangsuniversiteit te worden, en daarmee zijn

christenen evenmin gediend.'^^ Zijn opvolger C. Datema trok onbevreesd de volle con-

sequenties. Bij een spreekbeurt in Leeuwarden zei hij het ronduit: 'de vu is geen christe-

lijke universiteit.' Kwaliteit had voorrang boven een christelijke levensovertuiging. Dat

moest wel, want als een universiteit geen kwaliteit leverde, zou een beroep op haar even-

tuele bijzondere karakter in de leegte gesproken zijn. Onverbiddelijk zou ze de rekening

gepresenteerd krijgen van haar financier, het ministerie van Onderwijs en Wetenschap-

pen.^-^ Het was dan ook onder het rectoraat van Datema, dat Kuypers oude formule, die

meer dan honderd jaar lang was uitgesproken bij elke promotie, ontdaan werd van iede-

re verwijzing naar bijbel of christelijk geloof^'* In 1982 had het College van Decanen on-

der leiding van Verheul neutralisering van de promotieformule nog met grote meerder-

heid verworpen.^5

De Vrije Universiteit veranderde in een plurale gemeenschap.^'' Ieder voor zich, was

de nieuwe leus. De gemeenschappelijkheid verdween, geloof werd geprivatiseerd, zoals

Heitink het in zijn afscheidscollege noemde.^^ Die variatie werd enerzijds gepropageerd,

maar wekte anderzijds toch ook gevoelens van spijt op. Toen het Bezinningscentrum in

1982 een zevental lezingen bundelde onder de titel Geloofen (vak)wetenschap: wateren

vuur?, stelde het verenigingsbestuur niet zonder zorg vast dat sommige bijdragen naar

buiten toe vragen konden oproepen 'over de wijze waarop de Vrije Universiteit haar

christelijk karakter tracht waar te maken'.^^ Het bestuur ging dan ook niet in op een

voorstel van de propagandist D. van der Waals, een vu-film te maken met daarin een

aantal interviews over de betekenis van de doelstelling. Rector Drenth formuleerde het

hoofdbezwaar: 'gelet op de veelheid van denken verwacht hij bij de interviews vanuit de

invalshoek van de identiteit een chaos.'^^ Dat is ook pluraliteit, maar dan vanuit propa-

gandistisch oogpunt gezien.

Het waren niet alleen de conservatieven die in deze veelheid de christelijke stem wat

luider zouden willen horen. Vroeger werd de bijbel overal bij gehaald, zei de criminoloog

Bianchi, maar nu zijn we naar de andere kant doorgeslagen. 'Het is te veel doodgewone

wetenschap geworden. Prima, maar laten er toch ook een paar mensen met die bijbel wat

doen.'^ Het College van Bestuur probeerde zulke gedachten vorm te geven. Het schaf-

te in 1985 de commissie Beleidsruimte Onderzoek af, om die te vervangen door een cen-

traal stimuleringsfonds, opdat de Vrije Universiteit zich zou profileren als oecumenisch

christelijke instelling, op het terrein van 'geloof, wetenschap, maatschappij en cultuur'.

3S6 EEN HOEKSTEEN iN HETVERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen