Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 117

nale vlak. Dat leidde haast vanzelf tot meer samenwerking en minder confrontatie. Als

om dat te bewijzen nam Buytendijk voor zijn laboratorium een katholieke assistent in

dienst^^^ die niet de enige vreemde eend in de gereformeerde bijt zou blijven. Principi-

ële vragen behandelde Buytendijk in de kring van de Christelijke Vereeniging voor Na-

tuur- en Geneeskundigen. Hoewel hij het darwinisme als achterhaald beschouwde^'W,

kon hij de evolutie aanvaarden, die hij niet in strijd achtte met de bijbel.3« Wel geloofde

hij dat de afstand tussen mens en dier te groot was om anders dan langs bovennatuurlijke

weg verklaard te kunnen worden. Maar de Schrift verzette zich niet tegen de gedachte,

'dat uit een kiem van een hoogere aap door goddelijke inwerking de mensch is ont-

staan'.346 Curatoren en directeuren bleven hun zorgen houden over Buytendijk.347 Die

deed er niet geheimzinnig over, en bestookte zijn ambtgenoten van de theologische facul-

teit 'met allerlei vragen, die voor hem als bioloog om oplossing vroegen, wilde hij geloof

en wetenschap in harmonie brengen'.34'* Ook in zijn geval blijft de vraag open of de Vrije

Universiteit en Buytendijk elkaar op den duur hadden verdragen. Bij diens vertrek in

1924 merkte Bouman in elk geval op, dat Buytendijk 'met zijn idealisme niet altijd prac-

tisch noch volgens de historische beginselen te werk ging'.^w

De medische faculteit was trouwens hoe dan ook een zorgenkind. Was de Vrije Uni-

versiteit een handelsonderneming, zei mr. H. Bijleveld in de jaarvergadering van 1921,

dan zou surseance van betaling aangevraagd moeten worden. Het verdiende daarom

ernstige overweging, de hulp van de overheid in te roepen.35 In de nabije toekomst zou-

den de kosten zeker nog aanzienlijk stijgen. Bouman wilde ten behoeve van de opleiding

samenwerking zoeken met een ziekenhuis.35" In 1920 werden besprekingen gevoerd met

het bestuur van de Gereformeerde Vereeniging voor Ziekenverpleging. Bouman bere-

kende zeer globaal dat de uitgaven voor een ziekenhuis zouden komen op 438.000 gul-

den, waarbij dan nog slechts gedacht was aan twee nieuwe hoogleraren: een internist en

een chirurg. Subsidie was dus noodzakelijk, maar daar leek niet veel kans op te be-

staan.352 Men probeerde het in 1921 met een bescheiden aanvrage voor 50.000. Dat le-

verde een jaarlijkse subsidie op van 20.000, voor 'psychiatrische en physiologische

onderzoekingen'.353

Colijn probeerde een uitweg te vinden. Op de jaarvergadering te Leeuwarden in 1922

hield hij een rede over de uitbreiding van de Vrije Universiteit. Daartoe ontbraken zowel

de middelen als de mensen, terwijl op subsidie niet te rekenen viel. Dan stonden slechts

twee mogelijkheden open. Men kon het doel beperken, en tevreden zijn met uitbouw

van de drie bestaande faculteiten. Of men kon een andere weg inslaan. De Vereeniging

kon aan de openbare universiteiten bijzondere leerstoelen vestigen, die moesten uit-

groeien tot parallelfaculteiten. Die maakten dan deel uit van de Vrije Universiteit, maar

waren tevens geïncorporeerd in het lichaam van de openbare instellingen. Zo zou de me-

dische faculteit aanleunen tegen de bestaande universiteiten, die een groot deel van de

opleiding voor hun rekening zouden nemen. Maar dat was geen onoverkomelijk be-

zwaar. Bij veel vakken was de geestesrichting van de docent niet van belang.354

ERVEN OF LENEN 1905 1926 "3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen