Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 19

HOOFDSTUK 1

Alleen op weg. 1880-1905

'Van boven naar beneden. Met dat beginsel staat of valt onze universiteit.'

(Ph.J. Hoedemaker, 1883, p. 46)

DE OPRICHTING

ABRAHAM KUYPER

'Wij zijn genieën dankbaar, niet omdat ze volmaakt waren, maar omdat ze groot waren.'

De woorden zijn van André Maurois, en ze golden lord Byron.' Geen van die twee zal

verder in ons verhaal nog een rol spelen. Maar de uitspraak past zo volkomen op Abra-

ham Kuyper, dat Maurois aan hem had kunnen denken, als hij ooit van Kuyper had ge-

hoord. In dit boek zal de stichter van de Vrije Universiteit een belangrijke plaats inne-

men, want niemand heeft hem in verdienste voor deze instelling geëvenaard. Ze is de

schepping van een man die tot de werkelijk groten in de Nederlandse geschiedenis be-

hoort. Kuypers organisatorisch vermogen, zijn ideeënrijkdom en oratorisch talent, zijn

bezielende kracht en hoog ontwikkeld gevoel voor de eis des tijds gaven de gereformeer-

de wereld eerst vorm, daarna invloed en ten slotte ook macht. Kuyper heeft de gerefor-

meerden gemobiliseerd en weerbaar gemaakt. Stond hij voor een zaal vol geestverwan-

ten, dan werd zijn woord hun waarheid. Zijn latere ambtgenoot F.W. Grosheide

onderging het zelf als jong student: het kwam bij de hoorders eenvoudig niet op dat hij

wel eens ongelijk kon hebben.^ Hij overtuigde hen vooral daarom, omdat zij voelden met

hem te leven uit dezelfde geest. Zij herkenden in hem de medegelovige. Hij heeft mijn

hele ziel in beroering gezet, getuigde de wel allerminst kritiekloze Anne Anema na Kuy-

pers dood; 'door zijn woord heb ik mijn Heiland gevonden'.3 Kuypers diepste grond was

een rotsvast geloof, en dat inspireerde hem tot rusteloos handelen. Zonder Kuyper geen

gereformeerde zuil, geen protestants-christelijke emancipatie, en vooral geen Vrije Uni-

versiteit.

15

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen