Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 66
De Vrije Universiteit 1880-2005
Kuyper was benaderd. Op diens verzoek was hij kort vóór Seinpost lid van de Vereeni-
ging geworden, zodat hij in de commissie benoembaar zou zijn.3^"*
Lohman vertrouwde Bavinck, en daar is nooit verandering in gekomen.^^5 Hem zal
dan ook wel onbekend zijn gebleven dat Bavinck in zijn hoedanigheid van voorzitter
Kuyper steeds op de hoogte hield. Hij legde zelfs zijn conclusie vooraf ter goedkeuring
aan Kuyper voor. Hij wilde de jaarvergadering per motie laten uitspreken, 'dat de gere-
formeerde beginselen van artikel 2 in het onderwijs van prof. Lohman niet tot hun recht
kunnen komen. Oordeelt gij dit te kras.' Zoo ja, schrijf me dan nog even uwe meening.'^^^
Bavinck kon gerust zijn. Kuyper ging akkoord, en de vergadering aanvaardde de motie,
nadat Bavinck haar op de consequenties had gewezen. 'Als de conclusie der commissie
door de vergadering wordt aangenomen, en de heer Lohman verlaat daarom de Vrije
Universiteit, dan kan spreker daarin niet anders zien dan een rechtvaardiging van de
conclusie der commissie.'3-^7 Lohman maakte het de besturende colleges niet moeilijk.
Hij vroeg en kreeg ontslag.^^^ Zijn zoon was hem al voorgegaan^^', door een betrekking
te aanvaarden bij de rechterlijke macht. Hij zou daar opklimmen tot president van de
Hoge Raad.
De affaire-Lohman maakte nog twee slachtoffers. Van Beeck Calkoen trad terug als
curator, Hovy als directeur. Hovy was zijdelings bij de zaak betrokken, want W.H. Loh-
man was met een van zijn dochters getrouwd. Familierelaties zouden aan de Vrije Uni-
versiteit nog lang een onweegbare invloed houden op benoemingen en andere persoon-
lijke beslissingen. Wat echter voor Hovy de doorslag gaf was de ontdekking dat Kuyper
en Rutgers achter de schermen de hele actie geleid hadden.33o Hun optreden veroordeel-
de hij als krenkend, tergend en onbroederlijk. Maar hoezeer deze mannen nu des te meer
in het geslonken gezelschap de belichaming vormden van de Vrije Universiteit, Hovy's
liefde voor het oude ideaal werd er niet minder om. 'Aftredend als directeur blijf ik toch
met hart en ziel voorstander der Vrije Universiteit.'33' Die woorden heeft hij in alle op-
zichten waargemaakt. De andere directeuren hadden geen moeite met het verlies van
Lohman. Paulus moest op zijn eerste zendingsreis vanaf Perge het gezelschap van Jo-
hannes Marcus missen, schreef Seefat in het jaarverslag.332 Niet omdat Marcus geen
christen was en uit een ander beginsel leefde. Maar daar in Perge zag hij ertegen op on-
verbiddelijk dat beginsel te handhaven, en zo kwam het dat hij niet meeging tot het werk.
Fabius moest nu dat werk in de juridische faculteit weer alleen doen. Enkele jaren later
schreef hij wel zijn studenten een nieuw, pas verschenen handboek over het staatsrecht
voor. Het was Onze Constitutie, van A.F. de Savornin Lohman.333
DE GEREFORMEERDE BEGINSELEN
Over de redenen van Lohmans ontslag hoeft geen misverstand te bestaan. Hij moest weg
omdat hij in de politiek met Kuyper van mening verschilde. Wie hij was had men altijd
geweten, al vanaf zijn benoeming tot curator: hij wilde geen verschil maken tussen
62 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 2005
Publicaties VU-geschiedenis | 510 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 2005
Publicaties VU-geschiedenis | 510 Pagina's