Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 234

pen.39 Toen konden de instellingen nog geloven dat ze zelf iets te kiezen hadden. De na-

bije toekomst scheen hun gelijk te geven. Maar wie de Maris-structuur vergelijkt met

het sinds 1996 geldende systeem, zal moeite hebben de verschillen te vinden.

Over het onderwijs verscheen in 1968 de nota-Posthumus. Ze vertoont twee sterke

overeenkomsten met het rapport-Maris. Ten eerste hebben beide buiten het ministerie

nauwelijks weerklank gevonden. De kritiek was vrijwel algemeen. Ten tweede gaven

beide een goed beeld van wat het hoger onderwijs uiteindelijk worden zou, al is het door

de politieke ontwikkelingen aanzienlijk trager gegaan dan de Haagse beleidsmakers

hoopten. Posthumus wilde een studieopbouw in twee fasen. De eerste zou een totale

duur hebben van vier jaar en beginnen met een eenjarige propedeuse, die een selectief

karakter zou dragen. De tweede fase zou slechts voor een beperkt aantal studenten open-

staan, en opleiden tot zelfstandige beoefening van de wetenschap, of eventueel ook van

een bepaald beroep, zoals arts, apotheker of leraar.'*" Een voorstander van deze plannen

heb ik onder het docerend personeel nooit ontmoet, noch ook onder de studenten. Ze

zijn sinds 1980 grotendeels werkelijkheid geworden.

DE VERENIGING, HAAR LEDEN EN HAAR BESTUURDERS

Dit alles moest ingrijpende gevolgen hebben voor de Vereniging. Het minste was nog,

dat zij in 1965 haar naam wijzigde in Vereniging voor Wetenschappelijk Onderwijs op

Gereformeerde Grondslag.'*' Een teken aan de wand was dat in zoverre de nieuwe naam

aansloot bij het Haagse woordgebruik. Daar werden nu ook voor de Vereniging de gren-

zen van haar mogelijkheden bepaald. De opbrengsten van de contributies kregen steeds

minder betekenis, en de bereidheid tot steun nam dan ook zichtbaar af Dankzij het aan-

sprekende doel, de medische faculteit, bleef het aantal vu-busjes stijgen tot het hoogte-

punt van II5.214 in 1966. Daarna zette ook meteen de achteruitgang in.^^ De dalende

belangstelling voor de jaarvergadering uitte zich in bekorting van de agenda. De weten-

schappelijke dag verdweent3 en werd vervangen door jaarlijkse colleges voor afgestu-

deerden - een instelling die het ook al niet erg lang gehouden heeft. De bidstond werd als

facultatief voorgerecht op de dag van de jaarvergadering vooraan geplaatst, en mocht een

halfuur duren. Daarop volgden dan een huishoudelijke vergadering en in de middag een

populair-wetenschappelijke voordracht.'M Van vernieuwing was geen sprake. Alle tradi-

tionele elementen bleven juist gehandhaafd, maar ze werden wel allemaal ingekort, alsof

ze toch schuld droegen aan de verminderde opkomst.

Het eigenlijke probleem lag dieper. Zoals we nog nader zullen zien wijzigde zich het

denken aan de Vrije Universiteit op vele gebieden: de theologie, de biologie, de geologie,

de economie, de sociale wetenschappen. Een deel van het gereformeerde volk hield ech-

ter vast aan oudere opvattingen die de universiteit zelf jarenlang had gepropageerd.'*'

Zulke gereformeerden voelden zich nu in de steek gelaten, en juist zij hadden dikwijls uit

overtuiging de christelijke wetenschap gesteund. Kuypers oude idealen hadden hen

230 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen