Een handvol filosofen - pagina 294

290 V E Vakfilosofische richtingen

De aanvraag van de leerstoel wijsbegeerte van de taalwetenschappen werd in 1972

door het faculteitsbestuur ingetrokken, 'daar er niet veel kans was die plaats ver-

vuld te krijgen'.' In 1976 kreeg drs. A.G.A. Hurkmans een tijdelijke benoeming in

deeltijd als wetenschappelijk medewerker voor taalfilosofie. Hurkmans had filoso-

fie gestudeerd in Nijmegen en had het voornemen om aan de universiteit in Leeds te

promoveren. Zijn benoeming vond plaats in de Faculteit der Letteren en had de in-

stemming van het bestuur van de Centrale Interfaculteit. Na enkele jaren werd zijn

onderwijstaak voor taalfilosofie in de Centrale Interfaculteit beëindigd, zonder dat

er een opvolger werd benoemd. Een leerstoel wijsbegeerte van de informatica, waar-

over in de jaren zeventig in verslagen van het faculteitsbestuur werd gesproken, zou

geruisloos worden afgevoerd.

I Rechtsfilosofie

Naast encyclopedie der rechtswetenschap en oudvaderlands recht was rechtsfiloso-

fie sinds 1926 een onderdeel van de leeropdracht van Dooyeweerd in de Faculteit

der Rechtsgeleerdheid. Na de oprichting van de Centrale Interfaculteit was hij voor

dit onderdeel ook nog een jaar lid van deze faculteit. Na zijn emeritaat in 1965 werd

hij in de juridische faculteit voor de vakken encyclopedie en rechtsfilosofie en in de

Centrale Interfaculteit alleen voor rechtsfilosofie opgevolgd door zijn leerling mr.

H.J. Hommes, die vanaf 1970 de naam Van Eikema Hommes zou voeren.^

Hendrik Jan Hommes, op 3 mei 1930 in de gereformeerde pastorie in IJlst geboren,

ging na het eindexamen gymnasium-alfa rechten en theologie studeren aan de Vrije

Universiteit. Na het doctoraalexamen rechten in 1953 volgde het kandidaatsexamen

theologie in 1957. In dat jaar werd hij benoemd tot assistent en enkele jaren later tot

wetenschappelijk ambtenaar bij Dooyeweerd, wiens filosofie hij zich tot in de details

had eigengemaakt. Na zijn promotie in 1961 op het proefschrift Een nieuwe herle-

ving van het natuurrecht, verdiepte hij zijn rechtsfilosofisch onderzoek, maar niet

zonder in nauw contact te blijven met de juridische praktijk. Van 1963 tot zijn vroeg-

tijdige dood in 1984 was hij rechter plaatsvervanger in de rechtbank van Amsterdam.

In zijn inaugurele rede over De methodische betekenis van het rechtsbegrip stelde

Hommes twee vragen centraal: a) Is het mogelijk om te komen tot een definitie van

het recht in de zin van een afgesloten reeks begripskenmerken? b) In welke zin be-

hoort men het rechtsbegrip op te vatten en welke methode dient men bij de begrips-

omschrijving te volgen?^ In zijn bespreking van verscheidene internationaal beken-

de juristen en rechtsfilosofen stelde hij dat geen van hen was gekomen tot een juiste

rechtswetenschappelijke begripsvorming. De belangrijkste reden voor dit gemis

was dat men zich geen rekenschap gaf van de structuur van de wetenschappelijke

denkhouding en van haar plaats in de menselijke ervaringswereld. In navolging van

Dooyeweerd lichtte hij deze kentheoretische visie als volgt toe: deze denkhouding

wordt gekarakteriseerd door de theoretische Gegenstandsrelatie, waarin de door

het logisch-analytisch aspect gekwalificeerde theoretische denkact intentioneel te-

1 Faculteitsraad, Notulen, 9 oktober 1972, in archief CIF, doos 26.

2 Bij Koninklijk Besluit van 12 juni 1970, nr. 87, werd de familienaam gewijzigd in Van Eikema Hommes;

bericht in Van Eikema Hommes Personeelsdossier, 1984-737.

3 Hommes, De methodische betekenis, p. 8.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen