GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 23

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 23

Rede uitgesproken op den 46sten Dies Natalis der Vrije Universiteit

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

21 toch velen Patriotten te machtige). In het zoogenaamd „Pro) gram van 1782", een ontwerp van staatsverbetering van patriot/ sche zijde, werd wel de eisch gesteld, dat alle Protestanten, van ƒ ^ welke gezindheid ook, admissibel zouden zijn tot de Regeering, j maar._ werden de Roomsch-Katholieken uitdrukkelijk uitgesloJ e n ^). In hetzelfde stuk komen ook de volgende merkwaardige ƒ woorden voor; „gelijk wij ook op het plegtigste betuigen geene andere be„doeling te hebben, dan den ware Christelijken Gerefor,,meerden Godsdienst, zooals dezelve in de publieke kerken ,,dezer landen geleerd wordt — welke wij benevens de Bur,,gerlijke Vrijheid houden voor de onschatbare vastigheden ,,van Neerlands Staatsgebouw — met allen ijver, nadruk en ,,ernst te handhaven, zonder mede te werken of te gedogen, ,,dat de gronden van dien godsdienst op eenigerhande wijze ,,worden ondermijnd, behoudens nogthans een billijke vrij,,heid van Godsdienstoefening voor andere gezindheden." ^) Dit is niet de eenige uitlating van Patriotsche zijde van dien aard *), zoodat ik meen te mogen zeggen, dat het behoud van een zekeren voorrang der Hervormde Kerk niet onmogelijk geweest zou zijn, indien Willem V slechts verstaan had bij het verloopen van het getij de bakens te verzetten en aan rechtmatige eischen tegemoet te komen. Maar daar was hij de man niet naar. Het ontbrak hem aan inzicht in hetgeen hem te doen stond, ook ten aanzien van de dissenters. Zoo was het heel onverstandig, dat hij nog in 1783 ' _ aan de Staten van Holland voorstelde, niet-lidmaten van de Gereformeerde kerk tot geen ambt, hetzij militair of burgerlijk, benoembaar te verklaren. Dat kwam niet overeen met hetgeen de tijd eischte; veeleer had aan hun toelating tot ambten — lagere waren hier en daar al voor hen opengesteld — veel grooter uitbreiding gegeven moeten worden. Nu deed een dergelijk voorstel de Kerk slechts te meer deelen in den haat tegen het Oranjehuis," 1) A. J, Kronenberg, Een en ander over Gerrit P a a p e en zijn tijd, p. 27; cf. Colenbrander, Patriottentijd, I, p. 288. -) Colenbrander, • 1. c. p. 267. 3) Colenbrander, 1. c. p. 288, noot. ' ) cf. Kronenberg, p, 45—46, noot.

/

j

y

xk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 oktober 1926

Rectorale redes | 46 Pagina's

De beteekenis van de omwenteling van 1795 - pagina 23

Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 oktober 1926

Rectorale redes | 46 Pagina's