GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

POPULAIR-WETENSCHAPPELIJKE SCHETSEN

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

POPULAIR-WETENSCHAPPELIJKE SCHETSEN

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Geestelijke volksgezondheid.

III.

Gescbledenls.

De beweging voor geestelijke volksgezondheid is nog niet oud, zij telt nauwelijks 30 jaren. Haar geboorteland is Amerika, haar stichter de heer Clifford Wittingham Beers. Zijn levensloop is echt Amerikaansch; hij begon als schrijver op een belastingbureau en is nu secretaris van het Nationale Comité voor geestelijke volksgezondheid.

Clifford Beers werd in 1878 geboren uit een familie, wier voorouders uit Engeland afkomstig waren. Als knaap was hij zeer gevoelig, in zichzelf gekeerd en gauw bezorgd. l3e dood van een broer, die zes jaar lang ziek was geweest en veel geleden had, vervulde zijn geest en kwelde hem dag en nacht. Na een aanval van griep verviel hij in een zware depressie i) met moedeloosheid, dwanggedachten, waanvoorstellingen en zelfmoordneiging (ernstige vorm van melancholie). Deze zielsziekte had tot gevolg, dat hij 23 Juni 1900, dus 22 jaar oud, zich uit de 4e verdieping naar omlaag stortte. De weeke bodem, waarop hij viel, brak zijn val. Behalve een paar beenbreuken kwam hij er overigens goed af. Hij werd in een hospitaal opgenomen, later in een privaatsanatorium en ten slotte in een staatsinrichting voor geesteszieken, waaruit hij, na in totaal driejarige verpleging, in September 1903 als genezen werd ontslagen. Beers had in het krankzinnigengesticht geestelijk veel geleden en het is dit leed, dat Beers zijn belangstelling deed richten naar de krankzinnigen. Beeds tijdens zijn ziekte had iBeers zich voorgenomen om, als hij ooit beter en ontslagen mocht worden, voortaan zijn leven te wijden aan de verbetering der Amerikaansche gestichten en de behandeling der geesteszieken. In Amerika was er op dit gebied inderdaad een achterstand. Naast zeer moderne gestichten vond, en vindt men er nog, inrichtingen, die op den naam van gesticht geen aanspraken mogen maken, maar louter en alleen bewaarplaatsen van krankzinnigen zijn.

Op 1 Januari 1905 nu begon Beers zijn hier en daar opgedane droevige ervaringen op schrift te stellen. Hij gaf aan zijn manuscript, dat als een autobiographie kan beschouwd worden, den titel „A mind that found itself' (Een geest, die zichzelf vond). Bekende personen wist hij voor zijn arbeid in te nemen, o.a. Kardinaal Gibbons en Prof. James, den philosoof van het pragmatisme. Door middel van den psychiater Adolf Meyer verkreeg hij - geldelijke ondersteuning van de Bockefellerstichting en verder van verschillende rijke Amerikanen Van der Bilt). (o.a

In 1908 gaf hij zijn boek uit, behelzende 2 deelen, n.l. zijn ziektegeschiedenis en als tweede deel betj project van een beweging voor geestelijke volksge-' zondheid. Dit boek, in den loop der jaren vele malen herdrukt 2), gaf den stoot tot de oprichting in 1908 van het Nationale Comité voor geestelijke volksgezondheid, waarvan Beers secretaris werd. Sedert dien zijn bijna 30 jaren verloopen, gedu-j rende welke de „mental-hygiene"-beweging 3) overi de geheele wereld navolging heeft gevonden. E»! toen in begin Mei 1930 in Washington het eerstej internationale congres voor geestelijke volksge-' zondheid werd gehouden, kwamen daar 53 landen; bijeen*) met meer dan 3500 deelnemers en bevatte de lijst van de te behandelen punten niet minder dan 45 verschillende onderwerpen, wel een bewijs, dat de roep naar geestelijke volksgezondheid over de geheele wereld gehoor had gekregen. Merkwaardig hierbij is, dat „de wereld" deze beweging voor geestelijke volksgezondheid gaarne als een novum aandient, als iets nieuws door haar uitgevonden. Niets is echter minder waar dan dat. Reeds lang voordat de naam geestelijke volksge-

zondheid ooit was genoemd hebben de Christenen begrepen wat er op dit gebied te doen was. De Chr. vereenigingen, opgericht ter voorkoming en bestrijding van geestelijke en maatschappelijke ziekten, de stichtingen van barmhartigheid en de Chr. inrichtingen voor de in geestelijk opzicht kreupelen, verminkten en lammen, getuigen hiervan. Wat ons land betreft denken wij hierbij aan Zetten, een dorp in de Betuwe, door Ds O. G. Heldring gemaakt tot een middelpunt van practische werkzaamheid (in den loop der jaren ontstonden er de volgende gestichten: in 1848 het asyl Steenbeek, waarin aan boetvaardige vrouwen de weg tot herstel werd geopend; in 1856 Tahtha Kumi voor verwaarloosde meisjes; in 1861 Bethel om oudere meisjes te onttrekken aan gevaarlijke omgeving en af te brengen van gevaarlijke wegen); aan de „Rekkensche Inrichtingen", uitgaande van de Vereeniging tot stichting van Chr. Inrichtingen voor de verpleging van zwakzinnigen; aan de Weesinrichting te Neerbosch, vroeger uitgaande van de „Vereeniging tot opneming en opvoeding van verwaarloosde weezen, gevestigd te Nijmegen", thans gestichtsgemeente der Ned. Herv. Kerk; aan het Provinciaal Gereformeerde Weeshuis te" Middelharnis; aan de August Hermann Franckeschool te Rotterdam, uitgaande van de vereeniging „Zoekt het verlorene" s); aan het Nationaal Geuzengesticht

„Wilhelmus van Nassauen" te Brielle en het „Te- Huis" te Utrecht, uitgaande van de „Vereeniging tot opneming en verzorging van Weezen of Verlatenen" ^) en dergelijke inrichtingen.

En wat het buitenland betreft noem ik u de namen van August Plermann Francke (1663—1727), den kampioen van het Piëtisme, beroemd door zijn philantropischen arbeid — uit het godsdienstonderwijs, dat hij sinds 1694 aan arme, bedelende kinderen gaf, ontstond in 1695 een armenschool, waaruit weer verschillende onderwijsinrichtingen ontstonden en niet te vergeten het beroemde weeshuis te Halle —; van Georg Muller (1805—1898), Baptistisch predikant te Bristol in Engeland, leider van allerlei Christelijk-pliilantropischen arbeid (te Bristol deed hij vijf groote weeshuizen verrijzen en meer dan 75 scholen werden door hem gesticht, niet alleen in Engeland, maar ook in Spanje, Italië en Indië); van Johann Hinrich Wichern (1808— 1881), den grooten heraut en organisator der Inwendige Zending in Duitschland, stichter van de wereldberoemde stichting het „Raube Hans"'); van Theodoor Fliedner (1800—1864), oprichter van het eerste Diaconessenhuis te Kaiserswerth; van Friedrich Christian Karl von Bodelschwing (1831— 1910), directeur van Bethel, inrichting voor lijders aan vallende ziekte te Bielefeld, stichter van een diaconessen-8) en een diaconenhuis'') en de auctor intellectualis 1°) van de arbeiderskolonies, gelijk men die tegenwoordig in heel Duitschland vindt; van WiUiam Booth (1829—1912), den stichter van de Salvation Army (het Leger des Heils) en van zoovele anderen, minder bekenden, maar niettemin evenzeer begaan met het lot der geestelijk misdeelden en ieder voor zich trachtend hun geestelijken nood te lenigen. Deze allen, merkt Van der Spek 11) terecht op, gingen uit tot hun werk der liefdevolle opoffering, niet uit humanistische overwegingen en inzichten, maar gedrongen door den onweerstaanbaren drang der liefde van Christus. Zij dachten niet aan geestelijke volksgezondheid, maar ijverden daadwerkelijk in de practijk voor geestelijke volksgezondheid door zich te bekommeren om zielen, die in geestelijken en lichamelijken nood verkeerden.


1) Gedruktheid van den geest.

2) In 1928 verscheen de 14e druk. . 3) Het woord „mental hygiene" is afkomstig van Prótj Adolf Meyer, hoofd van de psychiatrische afdeeling va"! het John Hopkins Hospital in Baltimore. I •4) Ook Nederland was door een delegatie van enkek| personen vertegenwoordigd.

5) Behalve deze school, voor lager- en vervolgonderwijs, '.K'zit deze vereeniging nog drie- internaten: één voor

schooljongens (August Hermann Francke Huis I), één voor werkjongens (August Hermann Francke Huis II) en één voor meisjes (Vredestein).

6) Deze vereeniging bedoelt de verzorging van weezen en halve weezen van zeelieden (en, voor zoover geld en gelegenheid beschikbaar is, ook van andere weezen).

7) Duizenden knapen leerden hier een Christelijk familieleven kennen en werden er gevormd tot goede leden van de maatschappij.

8) Voor verpleegsters. 9) Voor verplegers. 10) Geestelijke vader. 11) Dr Joh. van der Spek: Geestelijke Volksgezondheid. Een nieuwe taak voor de Kerk. Geschriften van de Ned. Herv. Vereeniging voor geestelijke volksgezondheid, II, blz. 30.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 21 oktober 1938

De Reformatie | 8 Pagina's

POPULAIR-WETENSCHAPPELIJKE SCHETSEN

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 21 oktober 1938

De Reformatie | 8 Pagina's