GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Revue 1996 - pagina 19

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Revue 1996 - pagina 19

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Faculteit der Aardwetenschappen Het ondraaglijke ongelijk van de geoloog Onder de literaire titel 'Het ondraaglijke ongelijk van de geoloog' hield prof.dr RJ. Murris op 1 5 januari zijn oratie als bijzonder hoogleraar Regionale petroleumgeologie. Hieronder volgt een beknopte weergave van zijn eerste openbare les. Van oudsher berusten de geologische wetenschappen op een combinatie van nauwkeurig beschrijven en modelleren, een basis die voorspellen - de 'raison d'etre' van wichelroedelopers, goudzoekers, tunnelbouwers en exploratiegeologen - mogelijk moet maken. In de exploratie naar olie- en aardgasvoorkomens wordt intensief gebruikgemaakt van modelleren, maar omdat de natuurlijke systemen zeer complex zijn en de parameters vóór het boren slechts gebrekkig bekend, blijft ondanks de moderne technieken voorspellen een hachelijke zaak - zeker waar het een individuele prospect betreft. Grote vondsten, zoals een nieuwe olieprovincie of een reuze olieof gasveld, blijken vaak bij toeval te zijn ontdekt: de Niger Delta, het Groninger gasveld, de recente grote ontdekkingen in Colombia zoals Cano Limon en Cusiana. Dit komt doordat voor zo'n exceptioneel groot voorkomen alle controlerende geologische factoren zonder uitzondering goed ontwikkeld moeten zijn en met elkaar moeten meewerken; een niet te voorspellen situatie. Wèl is er de laatste tijd vooruitgang geboekt met het nauwkeurig in kaart brengen van de ondergrondse structuur door middel van de driedimensionale seismische techniek, waardoor het succespercentage in olie- en gasvoerende bekkens aanzienlijk is verbe-

terd, tot boven de vijftig procent in de meest gunstige gebieden. Betere kennis van de factoren die olie- en gasvoorkomens in de ondergrond controleren, hebben geleid tot het construeren van evaluatiesystemen die wezenlijk bijdragen aan het verminderen van het exploratierisico. Die systemen werken vooral goed op plaatsen waar veel kennis van de petroleumgeologie aanwezig is. Maar juist bij de exploratie naar nieuwe olie of gas in zogenaamde 'virgin'-bekkens overtreft het aantal mislukkingen de successen nog steeds vele malen. Vandaar dat het 'ondraaglijke ongelijk van de geoloog' nog steeds voortduurt, en slechts zo nu en dan onderbroken wordt door de zoete lichtheid van het - niet zelden onverwachte en wellicht zelfs onverdiende succes.

Het onderzoekprogramma is gericht op geologische processen in de ondergrond, zoals bodemdaling en aardbevingen, en aan het aardoppervlak, zoals aanslibbing van rivieren. Geologen, geomorfologen en oceanografen proberen zicht te krijgen op natuurlijke verstoringen van het milieu die het resultaat zijn van een samenspel van ondergrondse processen en veranderingen in het aardoppervlak. Vulkanisch onderzoek op Hawaii De studenten Jonatan Zwaan en Jeffrey Haspels, vierdejaars studenten endogene geologie, doen onderzoek naar lavastromen op Hawaii. Zij doen dat

vanuit het 'Hawaii Volcano Observatory' en worden daarbij begeleid door prof.dr H. Staudigel. De afgelopen vijfjaar werd duidelijk dat vulkanische activiteit van invloed is op ons klimaat. Zo kon er voor de jaren na de uitbarsting van de Pinatubo (1 993-1 994) een relatief langzame opwarming van de aarde worden vastgesteld. De relatie tussen klimaatveranderingen en vulkanische activiteit is echter complex en daardoor moeilijk te bestuderen. Aan de faculteit worden onder leiding van prof. Staudigel voorbereidingen getroffen om onderzoek te doen naar een van de belangrijkste interacties tussen vulkanen en de

^mym

De volledige tekst van de oratie van prof.dr R.J. Marris is verkrijgbaar bij het Alumnibureau, tel. (020) 444 5663. Geld voor uitdagend onderzoek De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) trekt twee miljoen uit voor een onderzoekprogramma dat is opgesteld op initiatief van de faculteit. De toekenning gebeurt in het kader van het NWO-programma 'Kennis verrijkt', dat 'uitdagend, interdisciplinair en maatschappelijk geïnspireerd wetenschappelijk onderzoek' steunt. Een groot deel van het door NWO beschikbaar gestelde bedrag -in totaal gaat het om 28 miljoen- is bestemd voor milieuonderzoek, waaronder het onderzoekprogramma 'Netherlands Environmental Earth Systems Dynamics' (NEESDi) waarvan de faculteit 'penvoerder' is.

vrije Universiteit

amsXerdam

Een vulkaan

Revue

op

hydroatmosfeer, namelijk naar het afzetten en oplossen van vulkanische as in de oceanen. Asdeeltjes worden verondersteld voedsel te verschaffen aan bacteriën en andere microben die in de oceaan leven. De voedzame asdeeltjes maken algengroei mogelijk tijdens en na vulkanische uitbarstingen. Een dergelijke verhoogde produktiviteit kan leiden tot een hoger gebruik van CO2, algemeen beschouwd als een van de belangrijkste 'broeikasgassen'. Een eerste onderzoek heeft aangetoond dat bacteriën de oplossing van asdeeltjes in het zeewater vergroten, waardoor er voedingsstoffen vrijkomen voor de groei van kiezelhoudende algen. Deze algen staan aan het begin van de voedselketen in de oceanen. Om aan 'verse' as te komen voor verder onderzoek naar dit verschijnsel, worden er monsters genomen uit de lavastromen op Hawaii. Stromingen voor hydrologen 'Stromingen', zo luidt de titel van het nieuwe vakblad van de Nederlandse Hydrologische Vereniging. Aan het verschijnen van het blad is een gedegen onderzoek voorafgegaan. De titel van het blad geeft al aan welke onderwerpen aan de orde komen: het gaat over water dat door of over de bodem stroomt (of stilstaat), met alle aspecten die daarmee verband houden. Het blad wil in beeld brengen welke stromingen zich binnen het vakgebied van de hydrologie voordoen. 'Stromingen' kent ook twee rubrieken: Hatsi-kD, over vuistregels die we in de praktijk kunnen hanteren, en Waterdicht, waarin (minder) erkende dichters over water aan het woord komen. Een redactieraad, onder voorzitterschap

l-lawaii

vrije

Universiteit

amsterdam

Vakblad van de

Nederlandse Hydrologische Vereniging

mk van C. Maas, moet erop letten dat alle geledingen van de hydrologie aan bod komen. Het eerste nummer bevat onder meer een artikel van prof.dr J.J. de Vries (VU) over de ontwikkeling van de geohydrologie rond de eeuwwisseling; een bijdrage van Frans Klijn en Rien Pastoors over ecohydrologisch onderzoek op landelijke schaal en een studie van Willem Jan Zaadnoordijk en Peter Wonink naar zettingen bij hydrologische ingrepen. Leden van de NHV ontvangen het blad gratis, niet-leden betalen f 50,- per jaar. Informatie: redactie Stromingen, ter attentie van H. Boukes, tel. en fax (030) 666 6128.

De faculteiten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1996

Revue | 104 Pagina's

Revue 1996 - pagina 19

Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1996

Revue | 104 Pagina's