Studentenalmanak 1914 - pagina 137

FARRAGO 127

een schilderstuk mooi kunnen doen vinden. Het zijn volstrekt

niet alleen aesthetische elementen, die daarbij eene rol spelen,

maar dikwerf in niet mindere mate allerlei factoren en invloeden,

die met aesthetica weinig te maken hebben, als daar zijn: de

relatie, waarin men tot den vervaardiger staat, de mode, die ook

in de kunst zoo dikwerf den toon aangeeft, de hooge prijs, dien

men er voor betaalt, de gedachte aan de eer der menschen, die

men als kooper en bezitter ontvangen zal enz.

Dit alles betreft nog slechts de methode, zooals ze experi-

menteel bij onszelven of bij anderen in onze omgeving kan wor-

den toegepast. En hier doen zich allerlei vragen en problemen

voor, of men deze schoonheidsgewaarwordingen meer van den

subjectieven kant (door introspectie) of meer van de objectieve

zijde, meer psychologisch of meer physiologisch moet trachten

te benaderen; of deze experimenteele methode alleen bij de

elementaire aesthetische indrukken kan aangewend worden, dan

wel of ze ook hooger, tot meer ingewikkelde verschijnselen van

aesthetische genieting, kan worden uitgebreid, of men al dan

niet hopen mag, dat men langs dezen weg tot vaststelling van

zekere kenmerken voor het schoone zal kunnen komen. In één

woord, al de vraagstukken, die bij de empirische psychologie

voorkomen, herhalen zich hier, en al de richtingen, die daar zich

voordoen, laten zich ook in de aesthetica gelden.

Toch is hiermede nog slechts een vergelijkenderwijs klein

gebied aangewezen, waarop de empirische aesthetica zich te

bewegen heeft. Veel grooter, ja eindeloos uitgebreid wordt het

veld van onderzoek, als zij de objectieve aesthetische verschijn-

selen gadeslaat, welke de geschiedenis der menschheid haar te

zien geeft, en daarvan de oorzaken, de ontwikkeling, de wetten

wil leeren kennen.

Ten eerste kan zij dan een onderzoek instellen naar den

schoonheidszin, die aan de menschheid eigen is, en trachten na

te gaan, op welke wijze, uit welke factoren, onder welke invloe-

den deze ontstaan is, hoe hij zich bij de verschillende volken in

den loop der tijden ontwikkeld heeft, of er en zoo ja, welke een-

heid er in de bonte, eindelooze verscheidenheid aanwezig is. Ten

tweede kan zij hare aandacht vestigen op de kunstenaars, die

het schoone hebben voortgebracht, en er studie van maken, door

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen