Studentenalmanak 1928 - pagina 171

O U D E SCHILDERKUNST GEBASEERD IS 161

De verdere ontwikkeling van de moderne ktmst bleek in

de lijn van Cézanne te liggen, (Dat v, Gogh geen school

maakte is niet bevreemdend, daar zijn vormgeving geheel

met zijn individualiteit vergroeid was.) De uitgraving van

algemeene, mathematische harmonieën, iwaarmee Cézanne

in principe reeds begonnen was, werd nu door het opkomend

cubisme met onverbiddelijke, fanatieke strengheid doorge-

voerd. Kende de luminist niets anders dan het licht, de

cubist erkent slechts den mathematischen vorm. De steeds

verdere losmaking van de werkelijkheid herhaalt zich thans

op de nieuwe basis der innerlijke aanschouwing en verwer-

king der natuur, op analoge wijze als bij 't impressionisme

en luminisme op de basis der (uiterlijke) waarneming was

voltrokken. Gelijk in 't impressionisme eerst de werkelijk-

heid in z'n reëele lichtverschijning, d, w. z, met zijn andere

verschijningsqualiteiten, was gebracht, daarna echter in 't

luminisme de dingen zelf niet anders dan als licht, dus

zonder hun andere verschijningsqualiteiten, gegeven wer-

den, zoo ook werd in 't cubisme na het vatten van de werke-

lijkheid in de mathematische vormen, daarna die werke-

lijkheid zelf niet anders dan als (abstracte) vorm gegeven.

Zoo kwam voor de absolute hiërarchie van het licht, de

absolute hiëerarchie van den vorm in de plaats. In de

abstracte verwerking der van de werkelijkheid afgetrokken

vormschemata nu overschreed het cubisme ten slotte de

grenzen der schilderkunst, die in 't luminisme nooit geheel

weggevaagd waren, waar het ten slotte zóó ver ging, dat

in de schilderij geen enkele reëele natuurvorm meer zicht-

baar was (het z.g. abstract cubisme), zoodat de schilder-

kunst hier zichzelf ophief en vlakdecoratie werd.

Zoo ging het cubisme in z'n consequente doorvoering aan

zichzelf te gronde. Dat hier inderdaad een acuut exces

(van een in zichzelf gezond principe) zich voordeed, waarin

de kunst onmogelijk verder leven kon, blijkt wel klaar uit

het feit, dat de kunstenaars die de eerste, oorspronkelijke

stuwers waren van dit noodwendig proces, na het uiterste

doorloopen te hébben, met de steriliteit van hun abstractie

braken en zich weer open stelden voor het natuurbeeld.

11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen