Studentenalmanak 1928 - pagina 126
116 DE UNIVERSALITEIT DER RECHTSGEDACHTE
dat bij hem typisch samenhangt met het dualisme, dat de
geheele Lutheraansche levens- en wereldbeschouwing door-
trekt, dat tusschen persoonlijkheid en ambt, liefde en macht,
natuur en genade, een verband, dat wij, hoe aanlokkelijk
zulk een onderzoek op zichzelf ook ware, binnen 't bestek
v£in dit opstel niet nader kunnen uiteenzetten.
Na alle kritiek, die hier is tiitgebraoht op de heerschende
opvattingen inzake de xmiversaliteit der reohtsgedachte, de
leer der rechtssouvereiniteit en de idee van den kuituur-
staat, zal het eenige bevreemding wekken, wanneer ik thans
ga verklaren, dat het Calvinisme, zoowel de universaliteit
der rechtsgedachte als de souvereiniteit des rechts en den
kultuurstaat, (dezen laatste althans als politisch program
voor de tegenwoordige staatkundige situatie) aanvaardt.
Doch die bevreemding zal wijken, wanneer we ons reken-
schap geven van den zin, welken wij in ieder dezer ge-
dachten leggen.
De universaliteit der rechtsgedachte is voor ons niet een
bijzondere eigenschap van den juridischen wetskrmg, doch
alle wetsgedachten bezitten gelijkelijk universaliteit. Alleen
maar, het is, gelijk we reeds vroeger opmerkten, een univer-
saliteit in eigen kring, welke slechts mogelijk is bij de aan-
vaairding der souvereiniteit in eigen kring.
Spreken we hier in paradoxen? In geenen dcele. Wij
drukken slechts een gedachte uit, welke den diepsten zin
van ons leerstuk der souvereiniteit in eigen kring tot
praegnante uitdrukking brengt.
Wij versmaden de paradox, waar het aankomt op een
heldere schouw van de grondstructuur onzer wetsidee.
Wat drukt het leerstuk der souvereiniteit in eigen kring
uit? Wat zijn die souvereine kringen? Bedrijf of gezin, of
maatschappij? Maar al deze uiteraard zeer gecompliceerde
levensverhoudingen, waarin wij ons vzinaf onze geboorte
bevinden, zijn zelve subject, onderdaan aan de wet. Hoe
zouden zij dan souverein kunnen zijn? Geen schepsel op
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1928
Studentenalmanak | 238 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1928
Studentenalmanak | 238 Pagina's