Studentenalmanak 1937 - pagina 167

opera schrijven. Bach niet! Zijn muziek is dramatisch

zooals een schilderij van Rembrandt of een beeldhouw-

w^erk van Rodin dat kunnen zijn. Het gaat niet om de

actie zelf, maar om de meest karakteristieke oogenblik-

ken eruit.

Handeling en muziek verbindt Beethoven op schier vol-

maakte wijze. Bach kent slechts het oratorium, een reeks

van tableaux, die voor elkaar geschoven worden.

In de zuiver i n s t r u m e n t a l e werken liggen de ver-

schillen eenigszins anders. De absolute muziek mist de

concrete idee van den tekst. Zij moet enkel en alleen uit

het rijk der tonen haar krachten putten, kan slechts door

klank en klankkleuren den luisterenden mensch in

schoonheidsontroering brengen.

Hier treedt in zuiverder vorm dan in de vocale muziek

het verschil van subjectief dichterlijke en objectief

beeldende opvatting naar voren. De eene legt den nadruk

op de melodie, de andere acht de harmonie het voor-

naamste.

Bach, volmaker der harmonie, staande boven alle andere

meesters der contrapuntiek en van den polyphonen stijl,

de bouwer van grootsche muziekmonumenten, de objec-

tieve kunstenaar. In zijn orgelfuga's heeft hij 't allerhoog-

ste der harmonie bereikt, heeft hij haar einde gevonden.

Het melodische is opgegaan in de harmonie. Het thema

reeds getuigt hiervan. De prachtige evenredigheid ver-

leent haar een veel objectiever karakter dan een thema

uit Beethovens symphonieën. En dan de geweldige ver-

vlechting van de eene grondgedachte door het heele

kunstwerk, waardoor een eenheid wordt tot stand ge-

bracht, iets monumentaals "wordt gevormd, zooals we

dat slechts weervinden in den zuiveren stijl van een

Gothische cathedraal.

Zoo zien we Bach's werken ook in onze fantasieën. Ze

staan objectief voor onzen geest. We verheugen ons in

haar schoonheid, zooals we genieten van een Laocoon-

groep. We zullen ons nooit, „in ons gevoel zwelgende",

met haar kunnen vereenzelvigen. We zullen altijd den

afstand moeten bewaren.

161

n

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen