Studentenalmanak 1941 - pagina 195

Maar hun beschaving en maatschappij veranderden de

menschen daardoor niet. Wel voelden ze in hun hart dat

het zoo niet goed was, dat hun denkende instelling tegen-

over het leven hen daarvan heel ver verwij derd had. En als

zij lazen van vorige geslachten, toen stijl en moraal, moed

en daadkracht spontane uitingen leken, dan vroegen ze

zich af, evenals die kinderen uit Gösta Berling: „dachten

die menschen nooit over wat zij deden?" Ook zij voelden

zich van hen gescheiden door die wonderlijke geest der

zelfbeschouwing, en innerlijk gingen ze vurig verlangen

verlost te worden van dat alles rafelende „bleeke denken".

Ook zij wenschten wel gelukkig te kunnen zijn, en te

leven zooals die eenvoudigen dat konden, die niet met hun

denkhouding tot het leven kwamen, dat vatten zooals 't

was, zonder het „theoretisch te analyseeren", en daarom

ook echt léven konden.

Maar waarom zouden ze die verlossing, waarnaar ze

snakten, verwachten van de wetenschap? Weineen, want,

zeiden ze, de wetenschap, die leert wat verkeerd is en wat

waar en hoe 't zijn moet, is goed en wel, maar bluft toch

wetenschap, 't LeVen is wel wat anders. Wat hebben we

aan wetenschap, onze boeken- en krantenkennis, onze

beschaving desnoods, als we leven willen? „Welnu", zeiden

dan de flinken onder hen, „wij zeggen ja tot het leven,

wij willen léven, beleven, niet kennen en „denken", of

begrijpen". Als ze hem gekend hadden zouden ze zonder

twijfel, — zoo beschaafd waren ze — Marsman er nog

bij gehaald hebben: „Ik erken maar één wet: leven!"

(1926).

Als de geleerden dit alles hoorden, haalden ze meestal

om te beginnen hun schouders op, waschten daarna zorg-

vuldig hun handen en zochten dan in hun boek de bladzijde

waar ze gebleven waren. Maar er waren er ook, hoewel

vaak aanzienlijk minder geleerd, die zich niet zoo maar

konden losmaken van dit ,,centrale moment der bescha-

vingscrisis, het conflict tusschen kennen en bestaan". En

zij vonden zich regelrecht geplaatst tegenover de vraag

of al hun kennisdorst, hun wetenschap, hun zoeken naar

187

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen