VU Magazine 1971 - pagina 91

Bruins Slot over Cnossen Bij de Standaard-crisis-1941 waren heel wat mensen betrokken, ook mensen die er totaal anders over dachten dan dr. Bruins Slot, die deze niettemin hogelijk waardeert. We citeren dr. Bruins Slot: 'Omdat hij nog leeft, noem ik allereerst de heer Cnossen, chef redacteur.

t. Cnossen

later hoofdredacteur van 'De Standaard'. Ik heb aan zijn eerlijkheid, zijn moed, zijn pogen om principieel antirevolutionair te zijn, zijn karakter en zijn onbaatzuchtigheid nooit getwijfeld. 'Trouw' heeft hem in de oorlog

daard. Zooals u weet, heb ik daartoe reeds eens een vergadering bij den heer Colijn meegemaakt waar dit o.a. ook van mij werd gevraagd en met aandrang. Ik heb daar toen nogal moeite mee gehad, juist vanwege, dien aandrang, maar ten slotte de conclusie getrokken dat het niet kon. Ik heb dat aan de Standaard en aan den heer Colijn meegedeeld. Sindsdien is mijn overtuiging dat ik daarin juist gehandeld heb, in toenemende mate bij mij versterkt. Ik kom daar niet op terug. Aan de Standaard werk ik, in de gegeven situatie, niet mee. Ik veronderstel dat daarmede het belang van mijn overkomst a.s. Vrijdag is vervallen zoodat ik op grond daarvan geloof een noodelooze reis maar niet te moeten maken. Ik hoop ook ten zeerste dat u het voorzitterschap van die commissie niet zult aanvaarden. En wel om de volgende redenen: 1- Door de algemeen toegepaste persmaatregelen (het gedwongen opnemen van artikelen enz.) en door het ter wille

fel bestreden, maar nooit op een van deze punten. Ik stel er prijs op dit hier te schrijven. Ik heb het ook in het ondergrondse 'Trouw' geschreven, naar aanleiding van een brochure 'Wachter, wat is er van de nacht?', waarin wij juist in dit opzicht van smerige insinuaties werden beticht en waarvan de schrijver mij en anderen zich met deze geschiedenis bezighoudende mensen onbekend is. *j Het verschil tussen Colijn, ]. J. C. van Dijk, Cnossen enerzijds en mij en mijn verzetsvrienclen anderzijds heeft nooit op dat vlak gelegen. Het was een principieel en fundamenteel verschil. En dan komt Cnossen, die de kastanjes uit het vuur moest halen, er eigenlijk nog beter af dan Colijn en Van Dijk c.s. die zich van de zaak distancieerden en hem na die kastanjes met de gebakken peren lieten zitten. Ik stel er prijs op dit hier duidelijk te stellen, al vind ik dat zijn Standaardrubriek 'Van eigen bodem' niet tot zijn gelukkigste journalistiek behoort.' *) Nooit is bekend geworden, wie de auteur is geweest van dit door de nazi's geprezen anonieme geschrift van een kennelijke insider in de gereformeerde wereld. Heeft iemand een aanwijzing? Red. VUm.

van het voortbestaan van het blad gedwongen zwijgen over die punten, die, juist nu, scherpe en duidelijke belichting verdienen, kan de Standaard niet meer voldoen aan de reden van zijn bestaan: Het geven van de principieel-politieke voorlichting, die door den tijd geëischt wordt. 2. Het schrijven van Blokzijl, die het nationaal-socialisme aannemelijk moet maken voor de a.i-. lezers, is in lijnrechten strijd met het doel van het blad en het wezen van een Christelijke pers. De Standaard wordt zoo een krant die God en den Mammon dient en dan nog niet eens zooals het eigen booze hart het ingeeft, maar naar de directieven der Duitschers. 3. Deze halfheid, getolereerd en gesteund door leidende antirevolutionairen werkt verlammend. Men is er door onthutst. Het afscheidsartikel van Colijn heeft de menschen hoogst onbevredigd gelaten, door zijn dualisme: 'Het is mis met de Standaard en daarom schei ik uit, maar het is niet zoo mis dat jullie moeten op-

houden.' Als Colijn hier de Baal ziet waar hij niet voor knielen wil, dan geldt dit voor allen. Dr. Beumer zei dezer dagen tot mij over deze zaak: Een eerste-klasseantirevolutionair kan dit niet doen. 4. De Standaard, zooals hij nu voortbestaat ergert de menschen voortdurend - indien hij de lezers al niet bederft. Het eerste doet hij nu al door het schrijven van Blokzijl en Cnossen en dat neemt steeds meer toe. In plaats van de onderlinge band onder anti-revolutionairen te versterken, (een van de te berde gebrachte argumenten) verwekt hij alom wrevel en ontevredenheid en ontwricht daardoor de partij. Ik spreek tegenwoordig hoopen menschen uit allerlei kringen en de eenstemmigheid daarover is groot. 5. Commissarissen van de Standaard staan op het standpunt dat zij in het aanvaarden van Blokzijl op de gestelde voorwaarden één vinger hebben gegeven maar dat zij niet zullen toestaan dat de tweede genomen wordt (door den heer Van Dijk gezegd). Dit is onmogelijk. Hier is voor de Duitschers de poging om de antirevolutionairen met nationaal-socialistische denkbeelden te infiltreeren. De zaak vreet dus zeker door. Als je de heele hand niet kwijt wilt, moet je geen vinger geven. 6. Het zou een tactische fout zijn. Men ziet in den lande nu op de antirevolutionairen. Men verwacht dat zij zullen voorgaan in het handhaven van den nationalen geest. Zoo zien de anti-revolutionairen hun taak zelf ook. Zoo is het hun steeds voorgehouden. Daarmede is volkomen in strijd het treden in een dergelijke koehandel. Men zal dit niet begrijpen en de a.r. zullen er hun zedelijk overwicht in den lande door zien verminderen. Ook voor later. 7. Het is practisch bijna onmogelijk - ik

Prof. dr. V. H. Rutgers, gestorven in Duitse gevangenschap

37

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen