VU Magazine 1972 - pagina 36

buitenland kun je Nederlands studeren (acht in Frankrijk, ongeveer veertig in de VS). De afdeling Toegepaste Taalwetenschap van de VU legt de laatste hand aan een cursus Nederlands, die in samenwerking met de universiteit van Cambridge zal worden uitgegeven door de Cambridge University Press. Het is de bedoeling dat deze cursus de wereldmarkt zal voorzien. Bij het lesgeven aan buitenlanders maakt de VU reeds gebruik van dit zelfgemaakte materiaal, t o t dusver zonde^ veel moeilijkheden te ondervinden. De cursus, in zijn huidige opzet voor een groot deel het werk van mej. drs. E. B. Zuidema, werd de afgelopen maanden behalve aan de VU op nog zeven andere plaatsen in de wereld getest. Deze maand zouden de testers hun ervaringen uitwisselen. Aan de VU werd niet verwacht dat er nog grote veranderingen zullen worden aangebracht. Het talenpraktikum is bij deze Cambridge-VU-cursus een middel, naast een paar andere. Er wordt bijvoorbeeld niet alleen met geluid, maar ook met illustraties gewerkt. De plaatjes hebben onder meer de functie dat ze de leerling kunnen helpen, de bijbehorende gesprekjes ook zonder steun van de bandrecorder te begrijpen. Daarnaast worden er in het cursuspakket suggesties gedaan aan de docenten om de leerlingen aan het praten te krijgen op basis van de stof die via de band is aangeboden en wat ze nog meer kunnen doen met die stof. Verder zijn er bij elke les woordenlijsten voor de liefhebber. De leerling die bijvoorbeeld meer dan anderen geïnteresseerd zou zijn in de les over maaltijden, kan op eigen initiatief de bijbehorende woordenlijst doornemen. Het lespakket geeft voorrang aan de structuren van de gewone spreektaal, boven het kennen van zoveel mogelijk woorden. Een verhaal apart vormen de Nederlandse studenten en andere leden van de universitaire gemeenschap die een tweede taal willen leren spreken. Op basis van onderzoekingen . kan het aantal studenten dit jaar aan de VU op tweeduizend worden geschat. Dit aantal zou onmogelijk kunnen worden opgevangen door 'Toegepaste Taalwetenschap'. Drs. J. F. Matter, hoofd van de afdeling, zou het toejuichen wanneer er voor hen een apart Instituut voor Taalopleidingen (ITO) zou kunnen worden opgericht, waar onder verantwoordelijkheid van 'Toegepaste Taalwetenschap' les zou worden gegeven. 34

vorm een cursus Nederlands op te zetten voor de buitenlandse werknemers die aan de VU werken. Later vond men het toch beter om de zaken groter aan te pakken. Er werd contact gezocht met Teleac, die meteen voelde voor het project. Het is volstrekt onzeker hoeveel buitenlandse werknemers een cursus Nederlands op de televisie zouden willen volgen. Wel mag worden aangenomen dat er onder hen stevige tvkijkers zijn. Een onderzoekje van Teleac onder Spanjaarden in Utrecht wees uit, dat ongeveer negentig procent van hen naar een eigen of gemeenschappelijk toestel kon kijken en dat ook deed, of men het nu begreep of niet. Dat zou er op kunnen wijzen, dat het er met het bereik van een per tv uitgezonden les niet al te somber behoeft voor te staan.

Lange dagen Het is echter wel de vraag, of de buitenlandse werknemers om andere redenen in zo'n gunstige positie zijn om Nederlands te gaan leren. Neem alleen het feit, dat velen van hen, voordat ze überhaupt aan televisie kijken kunnen toekomen, lange dagen van zwaar werk achter de rug hebben en niet zelden 's avonds nog een tweede baan hebben aanvaard. In die omstandigheden zul je de tv liever beschouwen als een middel tot ontspanning dan als leermiddel, als je tenminste tijd hebt om haar te beschouwen. Nu is de Teleac-cursus Nederlands voor buitenlandse werknemers nog in voorbereiding. Er is nog geen zinnig woord te zeggen over de resultaten die op het scherm te zien zullen zijn, vooropgesteld dat ze te zien zullen zijn. Het ligt nog veel verder om te gaan profeteren wat de buitenlanders ervan zullen meenemen. Het is wel duidelijk dat, wanneer de cursus van start zal gaan, er sprake zal zijn van cursisten die niets met elkaar gemeen hebben, behalve dan, dat ze Nederlands willen leren en dat ze in ons land onder omstandigheden zullen leven die voor een aantal van hen gelijk zullen zijn. De lessen zullen daarom moeten uitgaan van een aantal situaties die voor een zo groot mogelijk aantal buitenlandse werknemers herkenbaar zijn. Zulke situaties zullen tot uitgangspunt worden genomen, zoals bijvoorbeeld: het postkantoor, het ziekenhuis, de hospita, de markt.

Bij deze tekeningen, gemaakt door Elis Tiggelaar, seml-arts aan de VU, behoren de volgende dialoogzinnetjes: 'U bent zeker Amsterdammer?' 'Nee, ik ben geen Amsterdammer.' 'Ik kom uit Rotterdam.' Het lijkt simpeler dan het is, want niet alleen moesten de symbolen (een wieg om de afkomst weer te geven) zelf worden bedacht, maar bovendien is het gebruik van de plaatjes in zekere zin uitdrukking van wat er is veranderd bij het taalonderwijs met een talenpraktikum. In de 24 lessen Nederlands die aan de VU zijn vervaardigd voor het gebruik aan buitenlandse Instellingen van onderwijs, wordt steeds een hulstuin- en keuken-onderwerp als uitgangspunt genomen. Dat kan over televisie-kijken gaan, waarbij dan wordt gediscussieerd over programma-voorkeur. De tekeningen moeten het (via de band) gesproken woord ondersteunen en verduidelijken. Een veel gebruikte term als 'ik vind er niets aan', of 'ik houd er niet van', wordt dan bijvoorbeeld geïllustreerd met een uitgestoken tong. Een ontkenning wordt vaak aangegeven met een doorhaling (zie het tweede plaatje). Een fraai voorbeeld van hoe een abstract begrip kan worden neergelegd in een tekening bestond uit twee bomen, die met de wortels in de lucht en de kruin op de grond stonden voor het begrip 'onnatuurlijk'.

Pakkend verhaal Het zal de taak van de tekstschrijver zijn om op die situaties een zo pakkend verhaal te verzinnen, dat de buitenlandse,werknemer alleen al om dat verhaal zal gaan kijken. Zoals het er nu uitziet, zal een les als volgt zijn ingedeeld: een dialoog van een minuut of zeven; daarna een kwartier van zogenaamde 'exploitatie', waarin het Ne-

derlands dat in de dialoog werd aangeboden, wordt geoefend aan de hand van tekenfilm of poppenspel en tenslotte een herhaling van de eerste zeven minuten. Vergeleken bij andere cursussen Nederlands, die door de afdeling Toegepaste Taalwetenschap worden verzorgd, zal de cursus voor buitenlandse werknemers in een lager tem-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen