VU Magazine 1972 - pagina 459

Verzoening in de samenleving door dr. H. Wiersinga In de hedendaagse discussies worden de enkele personen nogal eens uitgespeeld tegen de pohtieke, sociale en economische structuren. Geprikkeld door het geroep om revolutie schreef een theoloog een artikel met de titel: 'Kunnen strukturen zich bekeren?'^^ 'Zich bekeren is voor structuren natuurlijk geen toepasselijke term. Maar wij mensen kunnen structuren wél 'bekeren'! Dat deze structurele kaders immers geen 'gegevens' zijn zonder meer is een besef dat ons tegelijk drukt én bevrijdt. Het zijn geen gegevens die zich kunnen legitimeren met ouderdom of met 'Gods instelling'. Rassen zijn namelijk te mengen; inkomens gelijk te trekken; partijen zijn te verzoenen; grenzen zijn te verleggen. Misschien kan men zelfs zeggen dat de structuren moeten veranderen, om te blijven wat ze zijn^'. We kunnen niet zonder structuren, maar ze moeten wel gehanteerd worden, en zó geconstrueerd dat ze optimale 'menselijkheid' garanderen. We kunnen er niet onderuit om het gevondene over de verzoening van God met de mensen óók na te gaan in zijn betekenis voor de samenlevingsverbanden. Het bijbelse 'gegeven' laat immers geen twijfel bestaan over de reikwijdte van deze verzoening van God. Het voorwerp van Gods heilswerk is uitdrukkelijk de 'wereld'. Zijn glorie is de 'vrede op aarde' die zich in de Messias gaat realiseren. 'God was in Christus de wereld met zichzelf verzoenende' (II Corinthiërs 5, 19). En Christus bedoelt 'alle dingen, hetzij wat op de aarde, hetzij wat in de hemelen is' met God te verzoenen (Colossenzen 1, 20). Zijn we ver mis wanneer we hierbij denken aan onze structuren en instituties? Toen Jezus Gods heerschappij proclameerde bracht Hem dit in dodelijk conflict met de machten van zijn tijd. Met de zeer politieke priesters en de uiteraard politieke bezetters. Hij stierf buiten de sacrale ruimte, tussen verloren misdadigers. De verzoening komt midden in een vijandige, bloeddorstige wereld op gang. Daarom kan de dienst van de verzoening zich niet beperken tot het ghetto van het innerlijke en het particuhere, maar hij heeft zijn geëigende plaats in onze onmenselijke maatschappij^'. Bovendien blijkt verzoening in de bijbelse

heilsgeschiedenis steeds een politieke en sociale bevrijding in te houden. Het begint met een bevrijding uit de zeer concrete dwangarbeid in Egypte. De profeten roepen niet alleen tot bevrijding van de afgoden op, maar ook tot bevrijding van de sociale voordelen en vooroordelen van de rijke bevolkingsgroep. De komst van de Messias is voor héél het volk en voor alle volken bedoeld en wordt door Maria bezongen als een politieke en sociale 'revolutie'"*'. De verhoogde Heer krijgt 'alle macht in hemel en op aarde' en Hij stuurt zijn messiaanse gezanten er op uit om 'al de volken'zijn discipelen te maken (Mattheüs 28, 18v). We zullen nog zien hoe in de brieven van het Nieuwe Testament dynamiet gelegd wordt onder de onmenselijke groepsverschillen. Met recht kan Gods heilswerk getypeerd worden als zijn 'revolutie', wanneer men deze term niet in de technische zin van een snelle, geweldadige omwenteling bedoelt, maar in de meer totale, politieke en culturele zin van zo'n omkeer van de structuren, dat ze passen bij Gods heilsbedoeling^'. De bijbelse boodschap laat de gemeente van vandaag geen keus. Of zij namelijk wél of niét aan politiek moet doen. Men spreekt van een 'politiek avondgebed', maar zijn er avond- of morgengebeden die niét politiek zijn? Als ze niét bezield zijn van het hongeren en dorsten naar politieke gerechtigheid, zegenen ze de bestaande politieke orde. Als ze niét de riskante vrede van Gods heerschappij 'maken', helpen ze de vrede met de bestaande samenleving conserveren! De andere wereld die God wil, vraagt om participatie en inzet van mensen. De zgn. 'zaligsprekingen' onderstrepen het belang van die categorie mensen die - als instrumenten in Gods hand - licht en zout willen zijn, armen en hongerigen, treurigen en barmhartigen. 'Gelukkig de vrede-makers (in de Latijnse vertaling stSiSitpaci/ici), want zonen Gods zullen zij heten' (Mattheüs 5, 9). Gezien de reikwijde van de boodschap is met dit vrede-maken niét alles bedoeld behalve de politiek. De verzoening vraagt om verandering van de mens én zijn wereld. En deze noodzakelijke verandering zal met de specifieke verzoeningsdimensie van Gods verzoenen van de

wereld gediend zijn. De betekenis van Jezus' komst voor de structuren blijkt historisch op een 'voorbeeldige' manier uit de verzoening van twee mensengroepen binnen de éne messiaanse gemeente. Dr. H. Wiersinga

Tot aan de komst van de Messias bestond er een duidelijke apartheid tussen Israël en de andere volken. Israël werd als 'eerste' volk geroepen. Deze roeping was bedoeld als een voorsprong ten dienste van allen, maar ze werd door het volk zélf als een privilege ter onderscheiding van die anderen gezien. Dit élitegevoel trok in feite een muur op tussen jood en heiden. De eerste christengemeente stond voor het raadsel dat God Petrus naar een Romeins officier liet roepen. De verbazing klinkt nog door in Petrus' reacties en rapporten: 'Inderdaad bemerk ik dat er bij God geen aanneming des persoons is!' (Handelingen 10, 34); heidenen 'op volkomen dezelfde wijze' als wij joden de gave van de Geest (11, 17); God geeft hun zijn heilige Geest 'zonder enig onderscheid te maken tussen ons en hen' (1"^, 9: eigenlijk staat er 'zonder te discrimineren ). 43

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen