GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

VU Magazine 1972 - pagina 441

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VU Magazine 1972 - pagina 441

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

DIE TYD VIR 'N „BELYDENDE KERK" IS DAAR

aangekeken tegen deze typisch Afrikaanse kerken. Er was vaak eerder sprake van vervolging dan van erkenning; verschillende leiders van onafhankelijke Afrikaanse kerken kennen de gevangenis van binnen. December 1964 nu meldde zich bij het Christelijk Instituut een delegatie van enige van deze onafhankelijke kerken. Het rumoer om ds. Naudé was in deze kringen doorgedrongen en dat bleek de basis gelegd te hebben voor een stuk vertrouwen. In zijn artikel 'Hef Christelijk Instituut' (Regelrecht, juli 1968) beschrijft Henk Biersteker wat er gebeurde. 'Een sjofel geklede oude Bantoe met een grijze baard deed het woord: hij was diep bezorgd over het welzijn van zijn kudde in Soweto. Zij hadden geen vaste plaats van samenkomst, hun voorganger mocht niet, zoals erkende predikanten, hulpambtenaar zijn bij de burgerlijke stand. Het vrouwenwerk vroeg om deskundige leiding, de jongeren begonnen te vervreemden van de gemeente omdat hij zelf niet in staat was de vragen die zij over de bijbel stelden te beantwoorden.' Het verzoek om hulp aan het Christelijk Instituut bij de theologische opleiding van voorgangers, verraste ds. Naudé en zijn medewerkers, maar zij hebben 'ja' gezegd. Ds. Naudé trok naar Europa om financiële steun te vinden voor dit werk, dat een grote omvang heeft aangenomen. In Nederland begon prof. dr. J. Verkuyl via Trouw een geldinzameling; dr. J. J. Buskes sprong hem spontaan bij in 'In de Waagschaal', de Ned. Hervormde Kerk en (later) ook de Gereformeerde Kerken begonnen, evenals de VU, het werk van het Christelijk Instituut te steunen. Eind 1965/begin '66 zond het IKOR twee tv-documentaires uit over het Christelijk Instituut en de daar omheen ontstane spanningen. (De twee journalisten, die daarvoor naar Zuid-Afrika

Die Burger, 11 september 1972. De zaal, waarin het Chr. Instituut enkele weken geleden haar jaarvergadering hield, werd door rechts-extremlstische elementen in brand gestoken. Op de bovenste foto ds. Beyers Naudé (tweede van links) in de puinhoop, terwijl de Canadese televisie opnamen maakte. Naast hem ds. Theo Kotzé, directeur van de ICaapse afdeling van het Chr. Instituut, die de laatste tijd al tweemaal een mislukte poging tot brandstichting op zijn huis beleefde.

DIE TYD VIR 'N „BELYDENDE

IE BURGE ïi ^svmmm. wn.

«e

DÜROS

AKGAKO, PRYSl

AOT-SI-'

ENTE ONT!

Ds. Daii; Sterf in Pretoria

-1 mi..

ïBto m

ma wefer «®«ta. ïaitefge»» te }a« aft ' müsmmi tmt&nf Is, lB4a«in»t ^sli« m •

-

"

-

"

"

'

^Smm^, '

-

;

:

"^fc»».-.

48^) m «"^z^-. Th^n ^"'-'i'x

Vergaderplek lan Instituut deur Brand Verw^

=: 'l «f

e 5 minute

II

ISA

— BEYERS NAUDÉ Ek skryf hierdie artikel 'n paar dae nadat ek koerontuiiknipsels ontvang het van die eerste berigte wat in die Suid-Afrikaonse koerante verskyn het oor die deursoeking van die kantore van die Christelike Instituut en van ons huis om dokutnente i.v.m. Kommunisme en die A.N.C, te probeer vind, asook van die besluite van die Sinodals Kommissie van die N.G. Kerk van Suid-Transvaal insake lidmaatskap' van lede van die N.G. Kerk van die Christelike Instituut, ondersteuring van Pro Veritate en my ouderlingskop van Parkhurst. sekere instansies teen die ChrisioEk is besonder dankbaar vir like Instituut vnl skep en ek v/il die bekwame .wyse waarop prof. alles beaam •wat deur hom gesê A. S. Geyser, voorsitter van die is. Ek merk ook uit die beriate Raad van Beheer, die saak in sy dat daar vrae oor die saak in die persverklaring gestel het insake (Vervolg op bladsy 4) die verdagmakende indruk wat

zouden gaan, werd door de Zuidafrikaanse regering een visum geweigerd.) De druk waaronder ds. Naudé in 1965 kwam te staan, was hevig. De nationalistische pers ging jacht maken op namen van predikanten, die 'verdacht' werden betrekkingen met het Christelijk Instituut te onderhouden, de Veiligheidspolitie deed een inval in het Christelijk Instituut. Beschuldigingen van 'communisme' waren niet van de lucht. Het werd gematigde regeringsgezinde kranten als 'Die Burger' zelfs te bar. Gewaarschuwd werd tegen 'McCarthyisme'. Veel stof deed het artikel opwaaien, dat ds. Naudé juli 1965 in Pro Veritate schreef: 'De tijd voor een belijdende kerk is daar'. 'Als ik de gang van zaken In ons land, zowel op kerkelijk als staatkundig gebied, overweeg, dan moet het voor iedereen die de ontwikkeling van de kerkelijke situatie in het Derde Duitse Rijk meegemaakt of bestudeerd heeft, duidelijk worden, dat er meer en meer parallellen ontstaan tussen de situatie van het toenmalige nazi-Duitsland en de huidige in Zuid-Afrika. Deze parallellen worden niet alleen gevonden In methoden, die in Zuid-Afrika aangewend worden, niet alleen gezien in het aanwenden van slagzinnen In pers en radio, maar ook in de algemene vrees-reactie van een toenemend aantal Christenen, zowel onder geestelijken als leden, zowel aan Afrikaans- als aan Engelssprekende kant. Deze vrees leidt tot onhoudbare compromissen en onduldbaar stilzwijgen, en versterkt de macht van 'n politiek bestuur, dat niet anders kan, krachtens de hele rassenfilosofie die aan zijn beleid ten grondslag ligt, dan steeds scherpere en strenge maatregelen te nemen tegen iedereen - dus ook tegen die Kerken en Christenen, die uit zuiver Bijbelse en Christelijke overtuigingen onchristelijke elementen in het rassen-

de pleidooi dat by „privilegie' gehld het en net • - ^ " ' ly kerk opgetree

l'^hi

Mn-:'"^^^^ '^''

GEVAL

Ti

mm'- 4k Mifé m !«••

gmummtÊiÉÊÊkWiÊÊWlÊÊÊÊUÊÊk

GHHIPS

gediïal bel. DU liel piot. Pont meer v»o die eiserï la«t s* as » i t hï geregtlg wss om te «« In sy regmatlEe stryd teen hul leersteUings en gedagteiigUngi. het regier Troülp beïlnd. Begter TrolHp te opmerting oor die Mlndolo-bereai lul looi volg: Dil Is op hlerdle beraad ID ZambiB dit „die leoloB" volgens orof. w'^P^n'^Afl-lLniEte sou eheul ï^et om re'ïoi'u>le^iD«''miniere geweld iD Suid-Afrlka te beplan en -n bloedbad te veroonaat Wye publisitell is tydens die Brhoor a. 1 prot. E rlnge oor die beraad ge gee, f aan die beplande opTOlgleraau in Suld-A(rlk«. Dis het die hart ultgemaak van die eiiers se Die afleidlngt wal prof. Pont sou gemiik hel uil sekere dokumente en uit n gesprek wat by gebad bet mei ds. Hendrik Geyser, broer van prof. Geyser, het hï as werk! ik e gebeure »angedien, het regter TrolUp bevind. „Hierdie feilestelllngs is Hulle _is o [ geenslns

beleid veroordelen.' Met name de toenmalige minister van Justitie, thans premier, Vorster, reageerde fel op dit artikel. In 1964 werd VU-hoogleraar prof. dr. G. Kuipers (politicoloog) naar Zuid-Afrika genodigd om voor 'n door de Broederbond georganiseerd congres 'n lezing over het communisme te houden, 't Verhaal pakte iets anders uit dan verwacht: het werd een waarschuwing om niet de fout van veel Nederlanders in de de-kolonisatie-periode te maken door de Indonesische vrijheidsstrijd het etiket 'communistisch' op te plakken. Een overbodige waarschuwing was dit niet. Tegen velen in Zuid-Afrika, die niets met het communisme uitstaande hebben, zijn maatregelen genomen op grond van de wet tot bestrijding van het communisme. Ook ds. Naudé is nogal eens getracht dit etiket op te plakken. Zelfs de hoogbejaarde moeder van de predikant raakte erdoor in verwarring, vertelde de predikant. Maar later zei ze tegen haar zoon: 'Ek sien dat jy reg het.' Ds. Naudé was daarvan diep onder de indruk: 'Hoeveel mensen maken op hun tachtigste nog zo'n ontwikkeling door? Ze heeft het volkomen aanvaard.' Beschuldigingen van communisme zijn riskant in Zuid-Afrika, waar een communist praktisch rechteloos is. Toen prof. A. D. Pont, duidelijk doelend op ds. Naudé en prof. Geyser, begon te schrijven over 'sekere mede-teoloë', die volgens hem samenspanden met het internationale communisme om de orde in Zuid-Afrika geweldadig omver te werpen, sloegen ds. Naudé en prof. Geyser terug met een aanklacht wegens smaad. Wekenlang stonden in 1967 de Zuidafrikaanse kranten vol over dit grote proces, dat door ds. Naudé en prof. Geyser gewonnen werd. Prof. Pont

Uitspraak vir Pont 'n skok WAARSKUWING OOR .ETIKET-HANGERS'

,Sulke mense help Kommunisme' ryiE etiket Kommunis word te dikweis sonder opdersheldtag gebniiit teen diegene wie -L* se opvattings ongewild Is of bioot vsn dié van die meerderheid versldi. Deur die daaropvolgende verwarring word die Kommtmisme p d l e n . Dié waarskuwlng van J.

DKOF. DB. ADRIAAN r PONT was „bale gesltok" oor die uitspraak teen hom. Hy en sy regsadvlsenrs besluit aansUande week of liuUe appelleer of nle. ,J)Iemand aan sy kant het verwag dat hy lou loskom nle,hel ds. 1. P. Oberholzer. asslstenl-sekreUrls van die Algemene Kommissie van die Hervormde Kerk. aan Die Beeld gese, j n a a r dis die strengheid van die uitspraak en die bedrag van die skadeverïoeding wat so 'n

-' "••^ « « ' " • " "•• • — | ^ e r s Naudé i S ^ d i g e n d b e ^

25 24

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1972

VU-Magazine | 570 Pagina's

VU Magazine 1972 - pagina 441

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1972

VU-Magazine | 570 Pagina's