VU Magazine 1975 - pagina 374

i ^ niagaTJne 20 tellectueel ontwikkelingsproces op gang brengt? Camara vraagt „de jonge christelijke directeuren van ondernemingen in Europa in een „continentaal gesprek" een dringenden aanhoudend beroep te doen op hun collega's van ondernemingen in de Derde Wereld om hen de verlichting te doen begrijpen en aanvaarden, die pas authentiek is, wanneer zij constructief is, en alleen efficiënt, wanneer zij een verandering in de onmenselijke strukturen teweeg brengt." „Als de directeuren van nu het begrip en de moed missen om zover te gaan, laten de directeuren van morgen zich dan niet laten intimideren door een cyclopische prestatie. Laten zij de moed hebben te strijden tegen de trusts die nu machtiger zijn dan de machtigste staten, en wier onderdrukkende macht ten hemel schreiend is, vooral wanneer het de ontwikkelingslanden betreft." Geeft Dom Helder hier — zijns ondanks — niet de onmogelijkheid van zijn methode aan, die op niets anders dan d e w l l tot verandering bij de onderdrukkers gebaseerd is? De WILvan mensen, die in, door en met een bepaald economisch systeem een machtige positie bereikt hebben. Een positie die vooral voor de Derde Wereld funest en katastrofaal is. De WIL om die eigen positie doelbewust te ondergraven? De concrete stappen die Helder Camara bepleit om de publieke opinie in heel Brazilië en de wereld te mobiliseren zijn bij voorbeeld; a) een vergadering over een nieuw ontwikkelingsprojekt van de SUDENE, waarop grondig gepraat wordt met alle betrokkenen over alle consequenties; b) een vergadering van ontwikkeld Brazilië met onderontwikkeld Brazilië, liefst met paus Paulus VI erbij, omdat deze zo'n scherp oog heeft voor rechtvaardigheid; c)een mobiliseringscampagne in de ontwikkelingsgebieden. Van dit plan zegt hij zelf, öax „twijfelen hieraan is twijfelen aan het wezenlijke van de demokratische methode. " Camara's voorstellen doen bijna naïef aan, wanneer de hoop en verwachting tenminste gericht is op werkelijke veranderingen. Houdt Camara zich niet al te zeer aan de spelregels die door zijn tegenstanders opgelegd zijn met de kracht van geweld? De militairen zelf zeggen óók dat alles mogelijk is in Brazilië, maar dan wel „dentro dos limites da lei".

binnen de grenzen van de wet. De wet waarvan Cêmara zegt, dat inderdaad daarbinnen hemel en aarde bewogen zuilenworden. Maarwettenzijn ernietvoorniets. En niet voor niets hebben de militairen direct na hun staatsgreep in 1964 de demokratische grondwet afgeschaft en er een eigen opsomming van dwangbevelen en verboden voor in de plaats gezet. Binnen de grenzen van de wet? Welke wet?

Misbruik Dom Helder heeft destijds gepleit voor de oprichting van de SUDENE, maar hij heeft gezien hoe deze goed bedoelde instelling voor de ontwikkeling van het Noord-Oosten misbruikt werd door industriëlen die uitsluitend denken in termen van zo voordelig mogelijke investeringen. Camara heeft de SUDENE opgegeven en nu hoopt hij op instellingen als de lAA, IBRA, INDA, SUPRA en de GERAN. Zullen deze afkortingen voor de mensen gaan leven, doordat ze een rechtvaardige ontwikkeling bevorderen? Is het op zich al mogelijk, dat instellingen een succesworden, wanneer ze zijn opgericht door een regering, die in wezen gekant is tegen hun slagen, omdat ze het machtssysteem ondermijnen, op grond waarvan zij de lakens uitdeelt? Kan een regering zoals de militaire in Brazilië doelbewust veranderingen teweegbrengen, die tegen haar eigen bestaansgrond ingaan? Zelfs een man, zo loyaal en vol van menselijke goede w i l als Dom Helder Camara, wordt met alle kracht tegengewerkt. Aanvankelijk was de houding van de militairen jegens Camara welwillend („U bent een goed mens, maar uw ideeën zijn niet zo goed"). Men beschouwde hem als een te grote idealist, die de deskundigheid aangaande de zaken waarover hij sprak miste. Later, toen de vriendelijke vermaningen niet hielpen, probeerde men hem monddood te maken en te isoleren. De genoemde moord op zijn medewerker Henrique Neto is hiervan een gruwelijkvoorbeeld. Tot slot een uitspraak van Dom Helder Cêmara, waarin hij het onbegrip van het westen aan de kaak stelt, dat zo'n grote rol speelt, d.w.z. schuldig is aan, de on-menselijke ellende in de Derde Wereld: „/A? de rijkere landen begrijpt en gelooft men niet gauw, datde voornaamste reden voor de ellende van de arme landen gelegen is in hun uitbuiting door de kapitalistische supermachten. Het is veel gemakkelijker om maar te denken, dat de oorzaak van de ellende in de armelanden gelegen is in de veronderstelde minderwaardigheid van gekleurde volken, in de besluiteloosheid en het niet willen werken, in het gebrek aan eerlijkheid en in de onverantwoorde bevolkingsexplosie." „Ellende is een belediging van de Schepper; want hij heeft de mens mede-schepper gemaakt!" Dit is de man die nu een VU-eredoctoraat heeft gekregen. We weten nu wie hij is, wat hij doet, en waarom. Wat hebben wij de door ons geplunderde Derde Wereld nog meer te bieden dan een eredoctoraat? Camara's geloof in het goede in de mens, dwars tegen alle teleurstellingen in, is indrukwekkend. Hij is niet iemand, die de ellende, de naakte nood, niet kent en vanuit zijn leunstoel commentaar levert. Hij leeft midden in onmenselijke misère. Enkele uren na het handje schudden en sherry drinken opdereceptiezal hij weer staan temidden van de elementairste nood. Toch blijft hij vasthouden aan de hoop. „ Wie als pelgrim van de rechtvaardigheid en de vrede zich losrukt van zichzelf en wegtrekt, maakt zich gereed om de woestijn in te gaan." Hij is een voorttrekker; moge hij het contact met de trage kudde niet verliezen, zodat ze verdwaalt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen