VU Magazine 1975 - pagina 83

waarbij de oudste der doctores tevens dekaan was van de faculteit. Was deze functionaris voor wat langere tijd afwezig, dan nam de op één na oudste doctor zijn functie waar. Om nu te voorkomen dat de continuïteit door voortdurend wisselende dekanen in gevaar zou komen, had men een nieuwe functie in het leven geroepen, die van 'syndicus'. Deze functionaris was speciaal belast met de lopende zaken (onderzoeken); hij moest de besluiten van de faculteit optekenen en er voor zorgen dat die ook werden uitgevoerd. Kwam er een nieuwe dekaan, dan moest de syndicus hem van de lopende zaken op de hoogte brengen en erop toezien, dat de vragen om advies in zaken van geloof en zeden niet bleven liggen. De syndicus was kortom een functionaris die wellicht laag was in rang ('een soort adjunct-secretaris van de faculteit', zei dr. Bos om de gedachten te bepalen) maar die desondanks grote invloed kon doen gelden. Beda was syndicus toen de faculteit het onderzoek in de kwestie-Luther begon. Dat trof ongelukkig, want deze man, die zowel persoonlijk, als door zijn functie waarschijnlijk een belangrijke rol speelde bij het tot stand komen van de 'Determinatio', was vanaf het begin overtuigd van Luther's dwalingen. Reeds begin augustus 1520, toen het onderzoek nog maar net was begonnen en de De Captivitate' nog niet was verschenen, schreef

dreef op de sacramenten; ze was via de sacramenten uitdeelster van de genade. En Luther schrapte ze allemaal op twee na, de doop en het avondmaal, die dan bij hem ook nog een totaal andere vulling kregen. Geen wonder dat de Parijse theologen die vóór het verschijnen van dit boek nog bereid waren genuanceerde standpunten over Luther's leer in te nemen, daarna van gevoelen waren dat de maat vol was. Men nam het niet meer.

Eigen oordeel De 'Determinatio' die april '21 verscheen, bestond uit twee hoofddelen: een brief waarin de Sorbonne zich richtte tot allen die in Christus geloven en zij haar oordeel over Luther gaf en dan 104 stellingen die aangaven hoe men aan dat oordeel was gekomen. In het proefschrift kwam een uitvoerige analyse van die stellingen voor, ze blijft hier onbesproken. In de brief werd allereerst vastgesteld dat Luther als de belangrijkste ketter moet worden aangemerkt. Oude ketterijen zou hij willen herstellen en nieuwe invoeren. Er werd met name op gewezen, dat Luther alleen op zijn eigen oordeel vertrouwde en niet wilde luisteren naar het oordeel van universiteiten, doctores der kerk en zelfs niet naar concilies, 'alsof God de dingen die tot het heil van de gelovigen noodzakelijk zijn voor Luther alleen bewaard heeft.. . en Christus zijn bruid tot op de huidige dag in duisternis en blinde dwaling heeft achtergelaten. O goddeloze en schaamteloze aanmatiging! Die moet eerder met boeien, censuren ja, met vuur en vlammen bedwongen worden, dan met argumenten weerlegd worden! Zweert immers hij die zij denkt en schrijft niet de eerste beginselen van het geloofaf en verkondigt hij niet openlijk goddeloosheid?' In de brief werd een catalogus opgenomen van dwalingen die al eerder door andere ketters werden verkondigd. Ze werden ter vergelijking naast die van Luther gelegd. Hetzelfde gebeurde apart in de beoordeling van 'De Captivitate' (Dit boek is zozeer overspoeld met dwalingen dat het terecht met de Koran kan worden vergeleken'). Het gedeelte van de 'Determinatio' dat over 'De Captivitate' handelde, bevatte tevens de scherpste veroordelingen. Dertien maal velde men het oordeel: 'Ketters'. In het veel uitvoeriger Maarten Luther . . . mollen en vleermuizen . . . tweede deel kwam dit oordeel (en het iets hchtere oordeel: 'riekend naar ketterij') niet vaker voor. Als het voorkwam dan had het hij over Luther: 'Hij is één en al dwaling en vooral betrekking op uitspraken over het hanvalt als een gek de sacramenten van de kerk delen van de mens en over het gezag van de aan. Ook vindt hij het niet erg een leer die niet concilies. De Sorbonne zag daarin namelijk in zijn systeem past, te minachten en te veracheen bedreiging van het christelijk leven. ten, ook al is die leer nog zo heilzaam'.

De Captivitate Een veel belangrijker oorzaak echter voor de koerswijziging die in de Sorbonne met betrekking tot Luther plaatsgreep lag in het verschijnen van 'De Captivitate'. Luther trok daarin bijzonder fel van leer tegen de sacramentenleer van de kerk zoals die toen was en dus tegen de kerk zelf De katholieke kerk

Oordeel De Parijse theologen trokken uit Luthers leer, waarin menselijke onmacht en genade vooropgingen, de slotsom dat op die manier de mensen niet meer zouden doen wat ze moesten doen en tot wanhoop zouden worden gebracht: wanneer de werken niets zouden hebben bij te dragen tot het verwerven

BOEKENKASTEN WANOBETIMMERiNGEN Prijzen van f 250,- tot f 2500,Müdellijst 22 A op aanvraag

PERFORS-Meubelfabriek TERBORG Tel. 08350-3236

VAN COEVERDEN ADRIANI STICHTING TE AMSTERDAM Ingevolge art. 4 der Statuten van de Van Coeverden Adriani Stichting deelt het bestuur mede, dat voor een persoon, 'die de Doctorstitel aan enige faculteit aan de Vrije Universiteit heeft verworven' gelegenheid bestaat om in het genot te worden gesteld van een Beurs van f 2500,ten einde zijn studie voort te zetten. Gegadigden kunnen zich tot uiterlijk 1 maart 1975 schriftelijk melden bij de secretaris. Namens het bestuur voornoemd: ir. G.H Meijer secretaris Parnassialaan 15 Bentveld, post Aerdenhout tel. 023-24 3840

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen