VU Magazine 1975 - pagina 199

Prof. dr. L. Bosch: 'Sinistere experimenten'

zonder dat dit wordt opgemerkt. Pas wanneer het te laat is en grote populaties van mens of dier deze genen hebben opgenomen, zouden de kwalijke gevolgen aan de dag kunnen treden. Vele wetenschappelijke onderzoekers achtten het daarom, reeds in 1972 beter om dit gevaarlijke DNA maar in de diepvries op te bergen en in elk geval geen experimenten uit te voeren om te zien wat voor interessante biologische eigenschappen dit DNA wel zou kunnen hebben'. En even verder in z'n artikel gewaagde prof. Bosch van de mogelijkheid van 'Sinistere experimenten'. Het verweer van Paul Berg op een congres in Davos, oktober 1974 getuigde nog weer eens van z'n huiver om aangezien te worden voor een ethicus, door hem kennelijk beschouwd als een halfzachte idealist, die geacht wordt z'n normen en waarden niet te ontlenen aan gezond verstand, maar uitsluitend aan het een of andere geloof. Hij zei: 'Ik zou niet doorgegaan zijn wanneer er sprake was geweest van een praktische reden, maarniet op grond van een ethisch oordeel'. Op het symposium op 11 april in de VU verduidelijkte prof. Bosch de opvatting van de Amerikaanse onderzoeker aldus: 'Paul Berg was niet in eerste instantie om ethische redenen verontrust, maar hij was bang dat dit DNA uitermate gevaarlijk zou zijn voor de mensen in het laboratorium en ook voor onze hele maatschappij', een toelichting die vele bezoekers aan het peinzen deed slaan over de vraag wat dan ethiek is. Hij kreeg daarover dan ook meteen vragen. Prof. Bosch: 'Paul Berg heeft zich zorgen gemaakt over de vraag wat er zou kunnen gebeuren wanneer dat kankerverwekkende virus DNA in onze darmflora terechtkomt en wanneer die kankergenen in de colibacteriën van onze darmflora zich kunnen vermenigvuldigen, wanneer ze zich daar happy voelen. Dan zullen ze zich onttrekken aan onze waarneming, ze zullen daar een hele tijd delen zonder dat we het merken. En bovendien zullen die colibacteriën van onze flora zich kunnen verspreiden in grote populaties van de bevolking, in de flora's van ieder mens. Op 'n gegeven moment zou dan 'n soort kanker-

epidemie kunnen uitbreken. Dat is de grootste vrees geweest van Paul Berg. 'I do not stop for any ethical reason', heeft-ie gezegd in Davos. 'Maar als iemand kan aanwijzen dat er een direct gevaar op de loer ligt - en dan hoeft hij het nog niet eens te bewijzen - dan is hij bereid te stoppen. Dat wil niet zeggen dat men algemeen in Davos die houding aannam. Met name Von Weizacker heeft 'n vlammend betoog gehouden om te komen tot een nieuwe interdisciplinariteit tussen de verschillende vakken om te proberen door meer uitwisseling van gegevens 'n meer regelende functie te hebben op de ontwikkeling van de wetenschap.' Er was 'n geweldige verontrusting, meldde prof. Bosch ook over Davos 'Maar ik moet u zeggen, dat men elkaar daar niet gevonden heeft.' Hoe het zij, het 'moratorium', zoals de oproep tot vrijwillige stopzetting van bepaalde experimenten werd genoemd, maakte - zij het pas na een maand of vijf - internationaal de discussie goed los. Aanvankelijk leek het of deze oproep geen bijval zou krijgen bij onderzoekers in tal van landen; er werd weinig gereageerd. In Nederland echter vond de oproep van Berg c.s. duidelijk weerklank. Nederlandse oproep In januari verspreidde het ANP een telexbericht over de Nederlandse kranten, waarvan de inhoud goeddeels slechts begrijpelijk was voor biochemici. Het was afkomstig van het bestuur van de Ned. Vereniging voor Biochemie (voorzitter prof. Planta), dat advies ingewonnen had van deskundigen. In voor biowetenschappers ronde taal werd duidelijk gemaakt welke experimenten naar het oordeel van het bestuur voorlopig dienden te worden opgeschort, voor welke experimenten bijzondere waarborgen dienden te worden getroffen en welke proeven niet behoefden te worden opgeschort omdat die gevaarloos geacht konden worden en veel beloven bij te dragen tot het inzicht in de struktuur en functie van DNA. Tal van dagbladen namen er een berichtje over op (zie omslag VU-magazine). 'De verklaring gaat verder dan de Berg-verklaring,' verzekerde prof. Planta in VU-magazine. En ook 'Voorshands staat deze verklaring nog recht overeind'. De laatste opmerking heeft te maken met wat zich vooral de laatste maanden heeft afgespeeld in het wereldje van onderzoekers. Genoemd is al enkele keren de conferentie in Davos oktober vorig jaar, waar ook Paul Berg aanwezig was. Ook in Nederland werd over dit onderwerp veelvuldig gesproken. De Ned. Vereniging voor Biochemie organiseerde een symposium over DNA-recombinanten op 31 januari in het Amsterdamse Tropenmuseum. Uitvoerig werden de 300 aanwezigen geïnformeerd over de DNArecombinanten, maar 'na afloop was er nauwelijks belangstelling voor een discussie' meldde Judith Schotman in het Chemisch Weekblad. De verklaring 21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen