VU Magazine 1975 - pagina 469

yn magazine 27

•Jules Mulder Kon van Andel den hadden, en gemotiveerd waren om anderen te helpen. En tegelijkertijd waren ze elkaar tot steun. Wanneer er een vrouw pas weduwe geworden was in deze gemeente, werd zijn bijgestaan door de weduwen. Maar na korte tijd werd er van haar verwacht dat zijzelf andere mensen ging helpen. Er was dus een soort kontinuïteit hier. Dat is wat ik bedoel met de kontinuïteit die er bestaat in de relaties binnen de gemeenschap. Dit in tegenstelling tot de hulpverlenende relaties vanuit andere soorten organisaties, bij voorbeeld zoals wij het hier in het St. Christopher's Hospice hebben georganiseerd voor kankerpatiënten en hun families. Er komt duidelijk een tijdstip waarop de verpleegster die de familie heeft bijgestaan haar hulp stopzet. En onze ervaring is dat twee, drie, misschien vier bezoeken, uitgespreid over de eerste twee of drie maanden na het overlijden voldoende is. We hebben de indruk dat deze mensen misschien nog niet door hun rouw heen hoeven te zijn, maar dat ze op het goede spoor zijn, dat tt het zullen halen. En op dat punt kan de verpleegster /.ich terugtrekken. Maar als onze bezoeken na een jaar nog steeds doorgaan, krijg ik meestal het gevoel dat er iets mis is gegaan. En als leider van het projekt neem ik het dan vaak over, en ga zelf verder met het helpen van deze mensen en probeer ze een meer uitgesproken psychotherapie te geven, dan ze van de verpleegster kunnen krijgen."

^ Wat kun je doen. Het is vaak erg moeilijk om je houding te bepalen tegenover iemand die pas geleden een geliefde heeft verloren. Je voelt je onzeker omdat alles watje doet juist verkeerd kan zijn. Je kunt praten over het verleden, je kunt praten over het geloof, je kunt proberen om de weduwe of weduwnaar te stimuleren om er eens uit te gaan. Maar steeds blijf je zitten met de vraag: doe ik het niet juist helemaal fout? Maak ik het verdriet juist niet groter door wat ik doe?

C.M.Farkes ,,ln de eerste plaats een paar ,,don'ts", een paar dingen die je vooral niet moet doen: Je moet met teveel medelijden tonen, omdat medelijden een afstand tussen mensen schept; ze voelen zich minderwaardig wanneer ze het idee hebben dat iedereen hen zo zielig vindt. Ze hebben het gevoel dat ze helemaal niet als volwaardig behandeld worden. Wél is het goed je waardering te uiten voor de nabestaande. Dit kan erg goed gebeuren door iets aardigs te zeggen over degene die is overleden. Het verdriet wordt dan gerechtvaardigd door het feit dat de overledene veel waard was. Ik denk dat dat de reden is waarom mensen het fijn vinden als er aardige dingen worden gezegd over degene die is overleden. En hoe meer condoleantiebrieven ze ontvangen en hoe meer mensen langskomen en zeggen hoe naar ze het vinden, des te gelukkiger ze zich in zekere zin zullen voelen in latere fasen van het rouwproces. Maar tegelijkertijd zijn de mensen die het meeste helpen diegenen die in de buurt blijven. Mensen die niet alleen langskomen om te condoleren en daarna weer weggaan, maar die bepaalde lasten overnemen, zoals in de huishouding meehelpen of de kinderen eens een dagje mee uit nemen om de verdrietige moeder even wat rust te geven. Het beste is dus om aan de ene kant te helpen door praktische taken over te nemen, maar daarnaast om de nabestaanden als het ware toe te staan om te rouwen, zodat ze voelen dat het goed is als ze huilen, dat het goed is als ze gevoelens van kwaadheid hebben, of van verbittering. Of van schuldgevoel of zelfverwijt. Ze hoeven niet alles te begrijpen; hoe meer vertrouwen er is dat je je verdriet mag uiten des te beter kun je bezig zijn met de verwerking van het verdriet.

Geen dwang Maar je moet wel beseffen datje mensen niet kunt dwingen om te rouwen. En als je ze probeert te dwingen, dan zullen ze ofwel wegrennen, of ze kunnen werkelijk erg in de war raken en zelfs soms een zelfmoordpoging doen. Ik denk daarom dat de gedragstherapeutische benadering, waarin geprobeerd wordt iemand te dwingen zich erin te storten, meestal verkeerd is. Wat wel helpt is. om mensen toe te staan om te huilen. Dit

is nu eens een keer in je leven dat niemand het erg vindt als je huilt. Tranen kunnen goed doen. De narigheid is dat wij in onze samenleving zo bang geworden zijn voor tranen, voor een ongecontroleerd blijk geven van emoties van welk soort dan ook, dat we denken dat we niet meer kunnen stoppen met huilen, of gek worden als we dat doen. Dit soort angst remt de mens af en is er vaak de oorzaak van dat men probeert om het rouwen te vermijden, om verdriet op de een of andere manier te onderdrukken. Het blijkt uit een grote hoeveelheid klinisch-psychiatrisch onderzoek, maar ook uit enkele onderzoekingen over normale rouw, dat mensen die hun verdriet het minst uiten in de eerste twee weken na het overlijden later duidelijk meer in de war zijn en meer depressief, dan mensen die wél vanaf het begin in staat zijn om hun verdriet te uiten. Het kan in dit eerste stadium geen kwaad om de mensen aan te moedigen om afhankelijk te zijn. Maar het moet wel duidelijk zijn, dat er eens een einde aan de rouw zal komen; dat er eens een moment zal komen dat je de rouwende zult moeten toestaan om de rouw te beëindigen. Het is een psychologisch feit dat rouwen gevoeld wordt als een verplichting aan de dode, maar het is ook een uitdrukking van de behoefte van de rouwende. Dit is voor vele rouwenden vaak niet duidelijk. Het kan daarom nodig zijn, dat hun verteld moet worden dat zij hun plicht gedaan hebben, dat niemand hen zal bekritiseren als ze er bij voorbeeld weer eens uit gaan, mensen ontmoeten, naar feestjes gaan en uitgaan met leden van het andere geslacht. Vaak geeft het een ontzettend gevoel van opluchting als iemand zegt: Waarom ga je toch niet uit met de man die je aardig vindt? In het bijzonder als dat van de kinderen komt. Heel wat weduwen voelen namelijk een verplichting aan hun kinderen. De angst bestaat dan dat de kinderen het op de een of andere manier met goed zullen vinden. Zelfs als dat in werkelijkheid helemaal niet zo is. Het helpt enorm wanneer de kinderen laten blijken dat ook zij willen dat hun moeder weer aan het leven gaat deelnemen, en dat ze vrij is."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen